«Նոր Գվինեա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Կղզին սնուցվում է Խաղաղ օվկիանոսի, [[Արաֆուրյան ծով|Արաֆուրյան]] և [[Մարջանների ծով]]երի ջրերով։ Լեռնային ռելիեֆն ու խոնավության առատ քանակը նպաստում են գետերի ցանցի հարստացմանը։ Նոր Գվինեայում առկա են մի շարք երկար գետեր, որոշների երկարությունը հասնում է մի քանի կիլոմետրի։ Դրանցից ամենաերկարը [[Սեպիկ]] գետն է: Գետի երկարությունը 1126 կմ է, իսկ ջրհավաք ավազանի մակերեսը կազմում է 80 321 կմ²։ Երկարությամբ երկրորդը Պապուա Նոր Գվինեայի տարածքում գտնվող նավարկելի [[Ֆլայ (գետ)|Ֆլայ]] գետն է, որի երկարությունը 1050 կմ է, ջրհավաք ավազանի մակերեսը`մակերեսը՝ 76 000 կմ²։ Ֆլայ գետը նաև ամենաջրառատն է ամբողջ Օվկիանիայում: Գետի ջրային պաշարն ամբողջությամբ գոյանում է [[անձրև]]ներից։

Այստեղ եկած առաջին եվրոպացիները եղել են իսպանացի և պորտուգալացի նավաստիները, որոնք կղզում հայտնվել են [[16-րդ դար]]ում։ Լեգենդի համաձայն`համաձայն՝ պորտուգալացի դոն Ժորժի դի Մենեժեշը, գալով կղզի, այն անվանում է ''Ilhas dos Papuas''` «Պապուասների կղզի» (մալայերեն «գանգրահեր» բառից)։ [[1545]] թ. կղզի է գալիս իսպանացի ծովագնաց Ինիգո Օրտիս դե Տորեսը, ով կղզին կոչում է «Նոր Գվինեա»՝ ի հիշատակ աֆրիկյան բնակավայր Գվինեայի, որտեղ եղել էր նախկինում։ Այդ պահից եվրոպացիները սկսեցին Նոր Գվինեայից արտահանել թանկարժեք մետաղներ, [[Կոկոսյան արմավենի|կոկոս]] և արժեքավոր [[ծառ]]ատեսակներ, այդ թվում՝ [[Կաուչուկատու բույսեր|կաուչուկ]]։

[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին Նոր Գվինեան բաժանվել է մի քանի մասի։ Կղզին միմյանց մեջ բաժանել են [[Մեծ Բրիտանիա]]ն, [[Գերմանական կայսրություն]]ը, [[Նիդերլանդներ]]ը։ [[Հայրենական պատերազմ]]ի սկզբին կղզին օկուպացվել է [[Ճապոնիա]]յի կողմից։ Պատերազմի ավարտից հետո այն մնացել է Նիդերլանդների հսկողության տակ։ [[20-րդ դար]]ի 60-ական թվականներին սկսվել է կղզու անկախության գործընթացը, որին բացասաբար է վերաբերվել Ինդոնեզիայի Հանրապետությունը։ Ինդոնեզիան իր զորքերը կենտրոնացրել է կղզու արևմտյան շրջանում`շրջանում՝ նորգվինեացիների դեմ պայքարելու համար, որի արդյունքում զոհվել են 300 հազար պապուացիներ։

Նոր Գվինեան, լինելով արևադարձային կղզի, հարուստ է կենդանական և բուսական [[տեսակ]]ներով։ Կղզում հանդիպում են [[էնդեմիկ կենդանիներ]]։ Բուսական աշխարհը կազմված է 11 000 տեսակներից, որոնցից 2 500-ը [[խոլորձ]]ներ են, 1 200-ը`ը՝ ծառատեսակները։ Նոր Գվինեան 500 [[թռչուններ]]ի, 400 [[երկկենցաղներ]]ի, 180 [[կաթնասուններ]]ի և 450 [[թիթեռներ]]ի հայրենիք է։ [[Օվկիանոս]]ային կենդանատեսակները նույնպես բազմազան են։ Կան [[ձկներ]]ի 1 000 տեսակներ։ Այստեղ հանդիպում են ներկայացուցիչներ [[կաթնասուններ]]ի բոլոր ենթադասերից՝ [[միանցքանիներ]], [[պարկավորներ]], գիշատիչ պարկավորներ (լատ.`''Dasyuromorphia)'', ''Peramelemorphia'', ''Diprotodontia'', ''Eutheria''։