«Հույները Հայաստանում և Արցախում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (7) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 39.
[[Պատկեր:Greeks in Armenia001.JPG|մինի|300px|Հունական համայնքի շենքը Ալավերդիում]]
== Պատմություն ==
[[Հայաստան]]ում հույները բնակվել են դեռևս [[Տիգրան Մեծ]]ի օրոք, երբ վերջինս գաղթեցրեց նրանց [[Կիլիկիա]]յից [[Տիգրանակերտ]]։ Սակայն հույների մեծ ներհոսք եղավ ավելի քան 2 հարյուր տարի առաջ`առաջ՝[[1760]]-ականներին, երբ Իրակլի թագավորի հրավերով [[Օսմանյան կայսրություն]]ից մեծ թվով հույն հանքափորներ են տեղափոխվել և բնակություն հաստատել Հայաստանի`Հայաստանի՝ վրացական ազդեցության տակ գտնվող բնակավայրերում {{փաստ}}։
Հիմնականում [[հույներ]]ի ուժերով է կառուցվել նախ Ախթալայի արծաթաձուլական, իսկ [[1770]]-ին`ին՝ Ալավերդու, այնուհետև`Շամլուղիայնուհետև՝Շամլուղի պղնձաձուլական գործարանները։
 
{{քաղվածք|Ինչպես ողջ [[Անդրկովկաս]]ի, այնպես էլ Հայաստանի հույները խոսում են հունարենի պոնտական բարբառով, որը հնագույն հունարենի` իոնական հունարենի տարաձևությունն է։ Շատերը [[Տրապիզոն]]ից և [[Կարսի մարզ]]ից 19-20-րդ դարերում գաղթացծներ են (ինքնանվանում` Ռոմեյուս): Հայաստանի բոլոր հույները վարժ խոսում են և [[հայերեն]] և [[հունարեն]]: Ներկայումս Հայաստանում բնակվում է 1.000 հույն և ևս 100-ը [[ԼՂՀ]]-ում։<ref>Հայաստանի փոքրամասնությունները, Գառնիկ Ասատրյան, Վիկտորիա Առաքելովա։</ref>}}
 
== Եկեղեցի ==
Ներկայումս Հայաստանում կա մեկ հունական եկեղեցի`եկեղեցի՝ ''Այոս Գեորգիոս'' Սուրբ Գևորգ, որը գտնվում է [[Հանքավան]]ում<ref>http://www.azg.am/AM/2006090120</ref>։ Քննարկում են Երևանում, Ալավերդիում կառուցել հունական վանքեր։
 
== Բնակության վայրեր==
Տող 51.
 
=== Մադան(Լենհանքեր) ===
20 տարի առաջ ազգությամբ հույն 800 բնակիչ ունեցող Մադանն այլևս ոչ թե առանձին գյուղ է, այլ 5 կմ հեռավորության վրա գտնվող Ալավերդի քաղաքի մի թաղամասն է, ընդամենը`ընդամենը՝ 75 բնակչով։ Ընդ որում, Մադանում ապրող 40 ընտանիքներից միայն 5-ն է հունական`հունական՝ հիմնականում ծեր թոշակառուներից բաղկացած։ Մադանում չկա հունական-ուղղափառ եկեղեցի։
 
{{քաղվածք|Մադանը մեր ցավն է. լրիվ հունական գյուղ էր, հիմա հազիվ 3-4 ընտանիք է մնացել։ Մեծահասակներ են։ Գյուղը, կարելի է ասել, քանդված է, տեր ու տիրական չկա` կարծես պատերազմից հետո մտնես։|Հայաստանի հունական հասարակական կազմակերպությունների նախագահ Արկադի Խիտարով}}