«Ժառանգական փոփոխականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: ք , → ք, oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (8) oգտվելով ԱՎԲ
 
Տող 3.
== Ժառանգական փոփոխականության հիմնական ձևերը ==
Հայտնի են ժառանգական փոփոխականության երկու հիմնական ձևեր` համակցական և [[մուտացիա|մուտացի]]ոն փոփոխականություններ։
[[Կենդանի]] [[օրգանիզմ]]ի բազմազանությունը, յուրաքանչյուր գենոտիպի առանձնահատուկ լինելը պայմանավորված են համակցական փոփոխականությամբ, այսինքն`այսինքն՝ [[սեռական բազմացում|սեռական բազմացմ]]ան ժամանակ [[քրոմոսոմ]]ների և [[տրամախաչում|տրամախաչմ]]ան ժամանակ քրոմոսոմների հատվածների վերախմբավորմամբ։ Համակցական փոփոխականության դեպքում [[գեն]]երը, քրոմոսոմները մնում են անփոփոխ, բայց փոխվում են ժառանգական սկզբնակների զուգակցությունները և գենոտիպում դրանց փոխներգործության բնույթը։
[[Պատկեր:A-Universal-System-for-Highly-Efficient-Cardiac-Differentiation-of-Human-Induced-Pluripotent-Stem-pone.0018293.s015.ogv|250px|մինի|Ժառանգական փոփոխականություն]]
== «Անորոշ» ժառանգական փոփոխականություն ==
«Որոշակի» փոփոխականությունից բացի գոյություն ունի փոփոխականության մեկ այլ ձև, որը [[Դարվին]]ն անվանեց «անորոշ» ժառանգական փոփոխականություն։ Դարվինը նկատեց, որ «անորոշ» փոփոխականությունը փոխանցվում է հաջորդ [[սերունդ|սերնդ]]ին և ունենում է ժառանգական բնույթ։ Նա բացահայտեց նաև, որ միևնույն տեսակի [[առանձնյակ]]ները հաճախ կարող են տարբերվել միմյանցից չնչին առանձնահատկություններով, որոնց պատճառը, ըստ նրա յուրաքանչյուր առանձնյակի վրա գոյության պայմանների անորոշ ներգործությունն է։
Այդպիսի փոփոխությունն առաջանում է միևնույն [[սերմ]]երից աճած [[բույս]]երի կամ միևնույն ծննդի [[կենդանի]]ների մոտ։ Օրինակ`Օրինակ՝ միևնույն տեսակի բույսերի տարբեր առանձնյակների ներկայացոիցիչները երբեմն ունենում են [[ծաղիկ]]ների տարբեր գունավորում։ Ապրելով նույն պայմաններում`պայմաններում՝ այդ առանձնյակները տարբեր փոփոխություններ են կրում։ Դրա պատճառները Դարվինին անհայտ էին, բայց հաշվի առնելով դրանց ժառանգական բնույթը, նա այն համարում էր [[էվոլյուցիա]]յի համար կարևոր գործոն։ Դարվինը փոփոխության այս ձևին առանձնահատուկ ուշադրություն դարձրեց`դարձրեց՝ գտնելով, որ այն [[տեսակառաջացում|տեսակառաջացմ]]ան համար նյութ է հանդիսանում։
Ներկայումս այդ փոփոխականությունը կոչվում է գենոտիպային կամ համակցական մուտացիոն և հայտնի է, որ այն պայմանավորված է գեների փոփոխությամբ։ Մուտացիաները կարող են լինել աննշան և շոշափել օրգանիզմի ամենատարբեր առանձնահատկությունները, օրինակ, կենդանու չափը, գունավորումը, բեղունությունը և այլն։ Երբեմն մուտացիաները երևան են գալիս ավելի նշանակալի փոփոխություններով։ Հայտնի են միևնույն տեսակին պատկանող [[այծյամ]]ներ` տարբեր եղջյուրներով, [[թիթեռ]]ներ` թևերի տարբեր նախշերով, մորու պարզ ձվաձև [[տերև]]ներով մուտացիաներ և այլն։
== Հարաբերական կամ կորելյատիվ փոփոխականություն ==
Հարաբերակցական փոփոխականության դեպքում մարմնի մի մասի փոփոխությունը պայմանավորում է մյուս մասերի փոփոխությունը։ Օրինակ`Օրինակ՝ [[ճահիճ|ճահճ]]ային շատ [[թռչուն]]ների մոտ կորելացիա է դիտվում երկար պարանոցի և երկար [[վերջույթներ]]ի միջև. երկար պարանոցով թռչուններն ունենում են երկար վերջույթներ, [[սմբակավորներ]]ին բնորոշ են երկար վերջույթներն ու պարանոցը, կապույտ [[աչքեր]]ով սպիտակ [[կատու]]ները հիմնականում խուլ են և այլն։ Այստեղից Դարվինը կատարել է հետևություն, որ երբ մարդն ընտրում է որևէ հատկանիշ, ակամա տեղի է ունենում օրգանիզմի մյուս մասերի փոփոխություն`փոփոխություն՝ ըստ կորելյացիայի օրենքների։
Հետագայում Դարվինը`Դարվինը՝ օգտագործելով ժառանգականություն հասկացությունը որպես օրգանիզմների`օրգանիզմների՝ սերունդներին իրենց հատկանիշները փոխանցող ունակություն, նշեց, որ ժառանգականությունն ու փոփոխականությունն օրգանիզմների համընդհանուր հատկանիշներն են։
 
== Աղբյուրներ ==