«Համաճարակային պարօտիտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Պարօտիտի [[Վիրուսներ|վիրուսը]] պատկանում է Paramixoviridae ընտանիքին։ Այն պարունակում է ՌՆԹ, ունի անկանոն գնդաձև կառուցվածք, 90 – 300 նմ (միջինը`միջինը՝ 200 նմ) տրամագիծ։ Նուկլեոկապսիդը կազմված է 10 մմ հաստությամբ եռաշերտ թաղանթից։ Արտաքին մակերեսը կազմված է հիմնականում գլիկոպրոտեիդներից, որոնք ունեն հեմագլյուտինացնող, նեյրամինիդազային և ներթափանցող ակտիվություն։ Վիրուսային անտիգենը (V), որը հայտնաբերվում է հիվանդության ուշ շրջաններում կոմպլեմենտի կապման ռեակցիայով, նույնպես գտնվում է այս շերտում։ Նուկլեոկապսիդը պարունակում է S (լուծվող) անտիգեն, որը հայտնաբերվում է հիվանդության վաղ շրջաններում։ Հայտնի է պարօտիտի վիրուսի միայն մեկ սերոտիպ։ Վիրուսը անկայուն է ախտահանող նյութերի նկատմամբ, 4 ˚C ջերմաստիճանի պայմաններում պահպանվում է մի քանի օր, –65 ˚C –ում`–ում՝ ամիսներ և տարիներ, սակայն ջերմաստիճանի տատանումները կարող են իջեցնել վիրուսի ակտիվությունը։ Վիրուսն անկայուն է արտաքին միջավայրում, արագ ինակտիվանում է բարձր ջերմաստիճանի, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների, ֆորմալինի թույլ լուծույթի, լիզոլի, սպիրտի ազդեցությամբ։ Վիրուսն աճում է հավի սաղմում, պաթոգեն է կապիկների համար, որոնց մոտ առաջացնում է հարականջային թքագեղձերի բնորոշ բորբոքում։ Կան տվյալներ կենդանիների մոտ ներարգանդային պարօտիտի մասին։ Վիրուսը բազմանում է տարբեր բջջային կուլտուրաներում այնպես, ինչպես հավի սաղմում։ Վիրուսոլոգիական ախտորոշման մեջ վիրուսի անջատման համար օգտագործվում է կապիկի, մարդու սաղմի երիկամները։ Ցիտոպաթիկ էֆեկտի արդյունքում (ինտրացիտոպլազմատիկ էոզինոֆիլային ներառումներ, վիրուսն ներթափանցում բջջի մեջ) առաջանում են գիգանտ բազմակորիզ սինցիտիաներ։ Վիրուսը սովորաբար հայտնաբերվում է հեմադսորբցիայի արգելակման ռեակցիայով, որի ժամանակ պարոտիտով ռեկոնվալեսցենտների շիճուկը արգելակում է էրիթրոցիտների ադսորբցիան հավի սաղմի պարօտիտով վարակված էպիթելիալ [[բջիջ]]ներ ավելացնելիս։

Էպիդեմիկ պարօտիտը տարածված է ամբողջ աշխարհում։ Այն անտրոպոնոզ ինֆեկցիա է։ Հիվանդության աղբյուրը`աղբյուրը՝ միայն մանիֆեստացված և սուբկլինիկական ձևերով հիվանդ մարդն է։ Վիրուսակրություն չի դիտվում։ Փոխանցման ուղին`ուղին՝ օդակաթիլային, հազվադեպ կոնտակտային։ Հնարավոր է ներարգանդային վարակում`վարակում՝ միոկարդի առաջնային ֆիբրոէլաստոզի զարգացումով։ Հարուցիչը արտազատվում է վերին շնչուղիներից փռշտոցի, [[հազ]]ի, լացի, փսխման ժամանակ։ Կոնտագիոզության ինդեքսը`ինդեքսը՝ 70 % - 80% է։ Պարօտիտի փոխանցման համար անհրաժեշտ է ավելի սերտ շփում, քան կարմրուկի և ջրծաղիկի ժամանակ։ Առավել վտանգավոր է հարականջային թքագեղձերի պրոցեսի մեջ ընդգրկվելուց անմիջապես առաջ և հետո ընկած ժամանակահատվածը։ Հիվանդացությունը`Հիվանդացությունը՝ առավել հաճախ գրանցվում են էպիդեմիկ բռնկումներ փակ կոլեկտիվներում (զինվորական, դպրոցական և այլն)։ Տարիքային կառուցվածքը`կառուցվածքը՝ մինչև մեկ տարեկան երեխաները հազվադեպ են հիվանդանում պարօտիտով`պարօտիտով՝ շնորհիվ պասիվ իմունիտետի (տրանսպլացենտար ստացած մայրական հակամարմինների)։ Հիվանդների 3%–ը կազմում են մինչև 3 տարեկան երեխաները, 22%-ը`ը՝ 3-ից 5 տարեկան, 35%-ը`ը՝ 5-ից 7 և 40 %-ը`ը՝ 7-ից 14 տարեկան երեխաները։ 20 տարեկանից մեծ անձանց մոտ 80-90%-ը ունի իմունիտետ պարօտիտի նկատմամբ, չնայած նրանց մոտ 30%–ը անամնեզում հիվանդություն չի նշում։ Արական սեռի ներկայացուցիչները հիվանդանում են 1,5 անգամ հաճախ, քան իգական սեռինը։ Սեզոնայնությունը`Սեզոնայնությունը՝ պարօտիտի դեպքերը գրանցվում են ամբողջ տարվա ընթացքում։ Առավելագույն հիվանդացությունը ընկնում է հունվար-մայիս ամիսներին։ Պարբերականությունը`Պարբերականությունը՝ մինչև կենդանի պատվաստանյութի կիրառումը պարբերականությունը 2-5 տարի էր։ Իմունիտետը`Իմունիտետը՝ հիվանդությունից հետո ձևավորվում է կայուն հետինֆեկցիոն իմունիտետ (կրկնակի վարակումը`0վարակումը՝0.4-3%)։

Մուտքի դուռը վերին շնչուղիների լորձաթաղանթն է։ Վիրուսը, ընկնելով լորձաթաղանթի վրա, ֆիքսվում է, բազմանում և, թափանցելով արյուն (առաջնային վիրուսեմիա), տարածվում է բոլոր օրգաններ և համակարգեր`համակարգեր՝ ախտահարելով թքագեղձերը և մյուս գեղձերը։ Վիրուսը ունի տրոպիզմ թքագեղձերի նկատմամբ, որտեղ տեղի է ունենում նրա բազմացումը։ Վիրուսեմիայի առաջին ալիքին հաջորդում է երկրորդը (երկրորդային վիրուսեմիա), որի արդյունքում ախտահարվում են թիրախ-օրգանները`օրգանները՝ ԿՆՀ-ն, թքագեղձերը, այլ գեղձային օրգաններ։

Մորֆոլոգիական փոփոխությունները պարօտիտի ժամանակ տեղի են ունենում թքագեղձերի, պանկրեասի, ամորձիների, [[Կենտոնական Նյարդային Համակարգ|ԿՆՀ]]-ի ինտերստիցիալ հյուսվածքում։ Զարգանում է տարածուն այտուց և շճա-ֆիբրինոզ էքսուդացիա, որն ի սկզբանե պարունակում է մոնոնուկլեար լեյկոցիտներ։ Երբ պրոցեսի մեջ ընդգրկվում են պանկրեասը և ամորձիները, միկրոսկոպիկ պատկերը համանման է թքագեղձերում փոփոխություններին, բացառությամբ այն բանի, որ ամորձիներում դիտվում են ինտերստիցիալ հեմոռագիաներ և պոլիմորֆնուկլեար լեյկոցիտներ։ Ուղեղում պաթոմորֆոլոգիական փոփոխությունները պարօտիտային էնցեֆալիտի ժամանակ նույնն է, ինչ այլ հետինֆեկցիոն էնցեֆալիտներինը, բնութագրվում է շուրջերակային դեմիելինիզացիայով, շուրջանոթային մոնոնուկլեար ինֆիլտրացիայով և միկրոգլիալ բջիջների քանակի գեներալիզացված իջեցումով`իջեցումով՝ նեյրոնների քանակի հարաբերական պահպանմամբ։ Սակայն առաջնային պարօտիտային [[էնցեֆալիտ]]ի վերջին հետազոտությունները ցույց են տվել, որ զարգանում է տարածուն նեյրոնոլիզ`նեյրոնոլիզ՝ առանց դեմիելինիզացիայի նշանների։

Ինկուբացիոն շրջանը տևում է միջինը 12-26 օր։ Առավել հաճախ ախտահարվում են հարականջային թքագեղձերը։ Նախանշանների շրջանը յուրահատուկ չէ, ներառում է ոչ բարձր ջերմություն, [[անոռեքսիա]], ընդհանուր թուլություն, գլխացավ։ Մեկ օրվա ընթացքում պարզ է դառնում հիվանդության պատճառը`պատճառը՝ հիվանդը սկսում է գանգատվել ականջի ցավից, իսկ շոշափման ժամանակ հայտնաբերվում է հարականջային թքագեղձի միակողմանի ցավոտություն։ Ախտահարված թքագեղձի չափերը սկսում են զգալի մեծանալ`մեծանալ՝ հասնելով մաքսիմումի հիվանդության 2-3 օրը։ Առավելագույն ցավոտությունը համընկնում է թքագեղձի չափերի առագ մեծացման ժամանակահատվածին։ Մեծացած թքագեղձը լցնում է մանդիբուլյար անկյունը, այն դեպքում, երբ պարանոցային լիմֆադենոպաթիան չի ծածկում այդ անատոմիական հատվածը։ Շոշափման ժամանակ հայտնաբերվում է թքագեղձի ցավոտություն։ Հայտնաբերվում են Ֆիլատովի ցավային կետերը`կետերը՝ ականջի բլթակից առաջ գտնվող կետը և կրծոսկրա-անրակա-պտկաձևային մկանի գագաթին մոտ գտնվող կետը։ Ախտորոշման համար կարևոր է Մուրսուի ախտանիշը`այտիախտանիշը՝այտի ներքին մակերեսի լորձաթաղանթին, հարականջային թքագեղձի ծորանի բացման տեղում հիպերեմիա և ինֆիլտրացիա։ Այս ախտանիշը դրական է 50-80% դեպքերում։ Սովորաբար երկրորդ թքագեղձը ախտահարվում է մի քանի օր անց, սակայն դեպքերի 1/4-ում հիվանդությունը կարող է ընթանալ մեկ հարականջային թքագեղձի ախտահարումով։ Ստենսոնյան ծորանի արտաքին բացվածքը հաճախ լինում է այտուցված և հիպերեմիկ։ Թքագեղձի մեծացման հետևանքով զարգանում է տրիզմ, որը դժվարացնում է խոսելը և ծամելը։ Ցիտրուսային մրգերի և նրանց հյութերի օգտագործումը ուժեղացնում է ցավը։ Հիվանդության առաջին օրերին ջերմությունը կարող է տատանվել նորմալից մինչև 400 C։ Այն բանից հետո, երբ հարականջային թքագեղձերի մեծացումը հասնում է մաքսիմումի, տեղի է ունենում ցավի, ջերմության, շոշափելիս ցավոտության հետ զարգացում, իսկ մեկ շաբաթվա ընթացքում գեղձը վերադառնում է իր նորմալ չափերին։ Միաժամանակ հարականջային թքագեղձերի հետ այլ թքագեղձերի ընդգրկումը պրոցեսի մեջ դիտվում է 10%-ից պակաս դեպքերում։ Առավել հազվադեպ այլ թքագեղձերի ախտահարումը կարող է լինել պարօտիտային վարակի միակ արտահայտությունը։

Մենինգիալ ախտանիշները, ինչպես և պարօտիտային վարակի այլ արտահայտությունները, կարող են ի հայտ գալ հարականջային թքագեղձերի պրոցեսի մեջ ընդգրկվելուց առաջ, միաժամանակ և հետո, կամ առանց նրանց ախտահարման։ Սովորաբար մենինգիալ ախտանիշները գումարվում են հարականջային գեղձերի ախտահարման 4-րդ օրը, բայց կարող ի հայտ գալ ինչպես մեկ շաբաթ առաջ, այնպես էլ երկու շաբաթ հետո։ Առկա են վիրուսային մենինգիտներին բնորոշ կլինիկական ախտանիշները`ախտանիշները՝ գլխացավ, հաճախակի փսխումներ, տենդ, պարանոցային մկանների կարկամություն, Կերնիգի և Բրուձինսկու դրական ախտանիշներ։ Ողնուղեղային հեղուկի պունկտատում լեյկոցիտների քանակը 10-2000 է`է՝ լիմֆոցիտների գերակշռումով, չնայած 20-25% հիվանդների մոտ կարող են գերակշռել պոլիմորֆնուկլեար լեյկոցիտները։ Սպիտակուցի քանակը նորմալ կամ քիչ բարձր է, 90-95% հիվանդների մոտ նրա քանակը չի գերազանցում 0,7մգ/մլ-ը։ Պունկցիայի ժամանակ հեղուկը հոսում է նորմալ կամ քիչ բարձր ճնշման տակ։ Շաքարի և քլորիդների քանակը նորմալ է (տուբերկուլյոզային մենինգիտների ժամանակ շաքարի քանակը իջած է)։ Ողնուղեղային հեղուկում հաճախ հայտնաբերվում է պարօտիտի վիրուսը։ Ողնուղեղային հեղուկի փոփոխությունները կարող են պահպանվել 5 շաբաթ և ավել։ Ջերմության լիտիկ իջեցումը և ախտանիշների հետզարգացումը սովորաբար տեղի է ունենում հիվանդության 3-10 օրերին։ Մենինգիտի ելքը բարենպաստ է, լիարժեք առողջացումով և առանց բարդությունների։ Պարօտիտի ծանր, բայց հազվադեպ հանդիպող բարդություններ են էնցեֆալիտը և մենինգոէնցեֆալիտը, որոնք բնութագրվում են գիտակցության կորուստով, զառանցանքով և օջախային ախտանիշներով (պարեզներ, պարալիչներ, աֆազիա և այլն), ինչպես նաև ներքին ականջի և լսողական նյարդի ախտահարումով, որի արդյունքում արագ զարգանում է կայուն խլություն։ Տեսողական նյարդի ատրոֆիան դիտվում է շատ ավելի հազվադեպ։

'''Օրխիտը''' պարօտիտի հաճախ հանդիպող էքստրասալիվար արտահայտություն է երիտասարդ տղամարդկանց մոտ (6-66%), հազվատեպ`հազվատեպ՝ նախապուբերտատ տարիքի տղաների մոտ, և 1/6 դեպքերում կրում է երկկողմանի բնույթ։ 2/3 դեպքերում օրխիտը ի հայտ է գալիս հիվանդության առաջին շաբաթում, մնացած դեպքերում այն ի հայտ է գալիս երկրորդ շաբաթում։ Սակայն ամորձիների ախտահարումը կարող է նախորդել թքագեղձերի ախտահարմանը, կամ կարող է լինել հիվանդության միակ արտահայտությունը։ Այն սկսվում է ջերմության կտրուկ բարձրացումով մինչև 39-400C, սարսուռով, փսխումով և ցավերով ամորձու շրջանում։ Զննման ժամանակ հայտնաբերվում է ախտահարված ամորձու այտուց, ցավոտություն, տեղային ջերմության բարձրացում, հիպերեմիա։

'''Օօֆորիտ''' զարգանում է պարօտիտով հիվանդ պոստպուբերտատ տարիքի կանաց 5%-ի մոտ։ Ախտանիշներն են`են՝ տենդը, սրտխառնոցը, փսխումը, ցավը որովայնի ստորին մասում։

'''Պանկրեատիտը''' արտահայտվում է էպիգաստրալ շրջանի ուժեղ ցավերով, ուղեկցվում է բարձր ջերմությամբ, սրտխառնոցով և փսխումներով։ Երբեմն հիվանդները նշում են թեթև դիսկոմֆորտ որովայնի վերին մասերում, որը չի համապատասխանում հիվանդության ծանրությանը։ Արյան մեջ բարձրանում են ամիլազայի, լիպազայի և տրիպսինի քանակները, իսկ մեզում`մեզում՝ դիաստազայի քանակը։ Պանկրեատիտի ելքը բարենպաստ է։ Ենթաստամոքսային գեղձի ֆունկցիան վերականգնվում է հիվանդության 3-4 շաբաթում։

Բարդությունները պարօտիտի ժամանակ բավականին հազվադեպ են։ Նկարագրված են գանգուղեղային նյարդերի ախտահարման դեպքեր, հատկապես, լսողական նյարդի ախտահարում`ախտահարում՝ խլության զարգացումով։ Հղիության առաջին եռամսյակում պարօտիտ զարգանալու դեպքում պտուղը մահանում է։ Կան տվյալներ, որ պարօտիտով հիվանդ մայրերից ծնված երեխաների 7,7%-ը ծնվում է պակաս քաշով(<2500 գ)` համեմատական խմբի 3,3%-ի փոխարեն։ Նկարագրված են տարբեր բնածին արատներ այն երեխաների մոտ, որոնք ծնվել են հղիության ընթացքում պարօտիտ տարած մայրերից։ St. Geme և համահեղինակները նկարագրել են կապը ներարգանդային պարօտիտային վարակի և բնածին էնդոկարդիալ ֆիբրոէլաստոզի միջև` հիմնվելով վերջիններիս մոտ պարօտիտային անտիգենով մաշկային տեստի բարձր տոկոսներով դրական ցուցանիշների վրա։ Համանման քննարկումներ կան նաև պարօտիտային վարակի հնարավոր դերի մասին երիտասարդական շաքարային դիաբետի ծագման մեջ։ Ինչպես անցողիկ, այնպես էլ կայուն դիաբետի մասին, որը զարգացել է անմիջապես պարօտիտից հետո, կան բազմաթիվ նկարագրություններ։

Մեծամասամբ պարօտիտն ախտորոշվում է հիմնվելով անամնեզի, կլինիկական ախտանիշների (հրիանդը նշում է հարականջային թքագեղձերի շրջանում այտուց և ցավոտություն, որը կարող է ուղեկցվել չափավոր արտահայտված ընդհանուր ինտոքսիկացիայով)։ Ախտորոշման առումով դժվարություն են ներկայացնում թեթև և աբորտիվ ձևերը, միայն ենթածնոտային գեղձերի ախտահարումով ընթացող ձևերը, ինչպես նաև այն դեպքերը, երբ մենինգիտը կամ օրխիտը հիվանդության առաջին արտահայտություններն են։ Ախտորոշումը դրվում է ելնելով ինչպես վերը նշված կլինիկական ախտանիշներից, այնպես էլ էպիդեմիոլոգիական տվյալներից (շփում հիվանդի հետ, պատվաստումների բացակայութուն)։ [[Լեյկոցիտներ]]ի քանակը և լեյկոֆորմուլան նորմալ են, կամ կարող է լինել թեթև լեյկոպենիա`լեյկոպենիա՝ հարաբերական լիմֆոցիտոզով։ Մնեինգիտի, օրխիտի, պանկրեատիտի դեպքում կարող է լինել լեյկոցիտոզ`լեյկոցիտոզ՝ ձախ թեքումով։ Պանկրեատիտի ժամանակ ամիլազան արյան շիճուկում կարող է բարձր լինել և պահպանվել 2-3 շաբաթ։ Վերջնական ախտորոշումը դրվում է արյան շճաբանական հետազոտությունների կամ վիրուսի անջատման դեպքում։ Հակամարնինների տիտրի աճը չորս անգամ կոմպլեմենտի կապման, հեմագլյուտինացիայի արգելակման կամ նեյտրալիզացիայի ռեակցիաներով, թույլ է տալիս հաստատել ախտորոշումը։ Վիրուսը կարող է անջատվել մի շարք աղբյուրներից։ Այն հաճախ պարունակվում է թքի մեջ մոտ մեկ շաբաթ, սովորաբար թքագեղձերի ախտահարումից 2-3 օր առաջ և 4-5 օր հետո։ Բացի այդ վիրուսը կարող է անջատվել նաև այն հիվանդների թքից, որոնք տանում են ջնջված ձևերը կամ էքստրասալիվար արտահայտություններ։ Իմունաֆերմենտատիվ անալիզով յուրահատուկ IgM-ի հայտնաբերումը թույլ է տալիս հաստատել ախտորոշումը, IgG-ն ի հայտ է գալիս ավելի ուշ և պահպանվում են ամբողջ կյանքի ընթացքում։

Հաճախ հիվանդները բուժվում են տանը։ Հոսպիտալիզացիայի են ենթարկվում ծանր ձևերով հիվանդները (սերոզ մենինգիտ, օրխիտ, պանկրեատիտ)։ Յուրահատուկ բուժում չկա։ Խիստ անկողնային ռեժիմ ցուցված է սուր շրջանում (5-7 օր), հատկապես 10-12 տարեկան տղաների համար։ Բուժումը սիմպտոմատիկ է։ Անալգետիկ- անտիպիրետիկ միջոցները, ինչպիսիք են ասպիրինը, ացետամինոֆենը, անալգինը, պապավերինը, նո-շպան, ուղղված են թքագեղձի բորբոքման պատճառով առաջացած ցավը մեղմելուն և ջերմության իջեցմանը։ Դիետան ներառում է հեղուկ կամ կիսահեղուկ սնունդ`սնունդ՝ ախտահարված գեղձը խնայելու նպատակով։ Ցուցված է չոր, տաքացնող միջոցներ գեղձի շրջանում (բրդյա վիրակապ, սոլյուքս լամպ)։ Ուլտամանուշակագույն ճառագայթումը և գերբարձր հաճախականությամբ հոսանքի կիրառությունը նույնպես խորհուրդ է տրվում։ Պետք է կատարել բերանի խոռոչի ողողումներ թույլ դեզինֆեկցող լուծույթներով։ Հեղուկների ներերակային ներարկումը ցուցված է մենինգիտով և պանկրեատիտով հիվանդներին, որոնք ունեն կրկնվող փսխումներ։ Ողնուղեղային պունկցիան կարող է մեղմել մենինգիտի պատճառով առաջացած գլխացավը։ Կիրառվում է դեհիդրատացիոն բուժում (միզամուղներ)։ Պանկրեատիտի դեպքում դիետան ավելի խիստ է (քաղցած օրեր)։ Օրխիտի բուժումը բացառապես սիմպտոմատիկ է։ Անկողնային ռեժիմը, նարկոտիկ անալգետիկները, բորբոքված ամորձու ֆիքսումը կախակալով, սառցե պարկը`պարկը՝ այտուցի շրջանում բարելավում են հիվանդի ինքնազգացողությունը։ Նշանակվում են ստերոիդներ`ստերոիդներ՝ 2-3մգ/կգ ըստ պրեդնիզոլոնի օրական դոզայով (7-10 օր տևողությամբ)։ Կանխարգելումը Վարակի տարածումը կանխելու նպատակով պարօտիտով հիվանդներին խորհուրդ է տրվում մեկուսացնել մինչև հարականջային թքագեղձերի այտուցի անհետացումը։ Այս մեթոդը կարող է քիչ արդյունավետ լինել, հատկապես փակ միջավայրերում (դպրոց, հիվանդանոց), քանի որ վիրուսը հայտնվում է թքի մեջ կլինիկական ախտանիշների ի հայտ գալուց մի քանի օր առաջ։ Բացի այդ, ինապարանտ ձևերով հիվանդները նույնպես վարակիչ են`են՝ չնայած կլինիկական ախտանիշների բացակայությանը։ Հիվանդներին մեկուսացնում են տանը, հոսպիտալիզացիան ցուցված է հազվադեպ, ծանր դեպքերում և էպիդեմիոլոգիական ցուցումներով։ Նկատի ունենալով, որ հիվանդները վարակիչ են համեմատաբար կարճատև, մեկուսացվում են 9 օր։ Կոնտակտավորները, որոնք նախկինում պարօտիտ չեն տարել, մեկուսացվում են 21 օր։ Եթե ճշգրիտ հայտնի է շփման օրը, թույլատրվում է հաճախել մանկական կոլեկտիվ առաջին 10 օրը, ապա մեկուսացվում են 11-ից 21-րդ օրերին։

Մշակված է պարօտիտի ակտիվ իմունիզացիայի մեթոդը։ Ա. Սմորոդինցևը և Ն. Կլյաչկոն առաջարկել են բարձր արդյունավետությամբ և քիչ ռեակտոգեն կենդանի ատենուացված վակցինա։ Այն պահպանվում է չոր նյութի ձևով։ Պատվաստվում են երեխաները միանվագ, 15-18 ամսականում, ենթամաշկային (0,5մլ)։ Մանկաբուժական պրակտիկայում կիրառվում է կոմբինացված կենդանի վիրուսային վակցինա`վակցինա՝ կարմրուկ-կարմրախտ-պարօտիտ, 15 ամսականում։ [[Պատվաստում]]ը ցուցված է նաև այն երիտասարդ տղամարդկանց և մեծահասակներին, որոնք չեն նշում պարօտիտ անամնեզում։ Պատվաստվում են նաև այն տղամարդ բուժաշխատողները, որոնք չունեն նեյտրալիզացնող հակամարմիններ պարօտիտի նկատմամբ։ Պատվաստումը կոնտակտից հետո չի պաշտպանում հիվանդությունից, սակայն եթե կոնտակտը հիվանդություն չի առաջացնում, վակցինան ապահովում է իմունիտետ պարօտիտի նկատմամբ։ Ինչպես կենդանի վակցինաների մեծամասնությունը, հակապարօտիտային վակցինան նույնպես խորհուրդ չի տրվում հղի կանանց, իմունոսուպրեսիվ բուժում ստացողներին, ինչպես նաև չարորակ նորագոյացություններով, բնածին և ձեռքբերովի իմուն անբավարարությամբ անձանց։

Պրոգնոզը`Պրոգնոզը՝ բարենպաստ է։ Մահացությունը պարոտիտից չափազանց ցածր է։ Ամորձու ատրոֆիան`ատրոֆիան՝ հետագա [[ասպերմիա]]յով կարող է հետևանք լինել երկկողմանի օրխիտի։