«Գելիեգուզան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ փոխարինում եմ գոյություն չունեցող պարամետրերը oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (6) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 83.
 
== Բնակչություն ==
[[1881]] թ.-ին գյուղն ուներ 413, իսկ [[1890]]-ականներին`ականներին՝ 1000 հայ բնակիչ։
 
== Պատմություն ==
Տող 90.
[[1904]] թ.-ի [[ապրիլի 13]]-ին թուրքական և քրդական գերակաշռող զորքը հարձակվեց Գելիեգուզանի վրա։ Անհավասար պայքարում վիրավորվեց [[Սեպուհ (ֆիդայի)|Սեպուհը]]։ Թշնամու ձեռքը չընկնելու համար իր կյանքին փորձեց վերջ տալ Սեպուհը, բայց օգնություն հասած [[Հրայր Դժոխք]]ն իր կյանքի գնով փրկեց Սեպուհին։
 
[[1904]] թ.-ի [[ապրիլի 20]]-ին թուրքական 40 000-անոց բանակը շրջափակեց Գելիեգուզանը։ Սասունի ողջ բնակչությունը`բնակչությունը՝ թվով 20 000 մարդ`մարդ՝ ծեր, կին, երեխա և հիվանդ գտնվում էին Գելիեգուզանում։
 
Գյուղի պաշտպանությունը ղեկավարվում էր Անդրանիկի, Գևորգ Չաուշի և Հաջի Հակոբի կողմից։ Կռվում մասնակցում էին գրեթե բոլոր հայտնի ֆիդայիները`ֆիդայիները՝ Մակարը, Մուրադը, Սմբատը և շատու շատ այլք։
 
Մեկ հային բաժին էր ընկնում 200-300 թշնամի։ Բացի այդ թշնամին իր հետ թնդանոթներ էր բերել։ Չնայած դրան, թուրքերը կարողանում են առաջ շարժվել միմայն թնդանոթները գործի դնելով։
Տող 98.
Քյոսա Բինբաշին որոշել էր ամեն գնով գրավել Սասունի վերջին հենակետը։ Ապրիլի 20-ին թուրքերն արձակում են 125 ռումբ, իսկ ապրիլի 21-ին 230-ից ավելի ռումբ։
 
Հայերը`Հայերը՝ ծերեր, կանայք, ֆիդայիների օգնությամբ երեք օր քաջաբար դիմադրում են, մինչև որ տեղի բնակչություն կարողանում է մաս առ մաս տեղաշարժվել դեպի Դաշտ գյուղ։ Գյուղացիների տեղափոխության հարցում օգնում են 115 հայդուկներ, որոնց գլխավորում էին [[Սեբաստացի Մուրադ|Մուրադը]], Սմբատը, Ֆահրադը և Ավետիսը։ 20 000-անոց բնակչությունից հաջողվում է փրկել ընդամենը 1500-2000 հոգու։
 
Ապրիլի 22-ին թշնամու թնդանոթները չեն դադարում կրակելուց, բայց դեռևս նրանք չեն կարողանում մտնել գյուղ։ Միմիայն ապրիլի 23-ին է նրանց հաջողվում գյուղ մտնել։ Սակայն տեղի հայ ազգաբնակչությունը անակնկալի է բերում թշնամուն և նրան կոտորելով հետ շպրտում։ Թշնամուց զոհվում է 136 մարդ և բազմաթիվ մարդիկ վիրավորվում են։ Հայերը տալիս են ընդամենը 7 զոհ։
Տող 112.
 
== Քաղաքաշինություն ==
Տարածքի լեռնային լինելու հանգամանքի պատճառով տները միմյանցից հեռու էին կառուցված`կառուցված՝ առանձին բարձունքների վրա։ Դրա պատճառով էլ բնակիչների համար գյուղը պաշտպանական լավ հնարավորություններ էր ընձեռնում։
 
Գելիեգուզանն ուներ 17 թաղ, որոնցից առավել հայտնիներն էին Տաղվրնիկը, Հարսնգոմերը, Ղարպշանը, Մխիթարը և Գելին։<ref name=texanunneri_bararan>«Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 817</ref>