«Բառակազմություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: տ: → տ։ (3) oգտվելով ԱՎԲ |
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (13) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
'''Բառակազմություն''', [[Լեզվաբանություն|լեզվաբանության]] բաժին, որն զբաղվում է [[բառ]]երի կառուցվածքի, բառերի կազմության օրենքների ու կանոնների, լեզվի բառակազմական համակարգի քննությամբ։ Բառակազմությւոն է կոչվում նաև նոր բառերի կազմության գործընթացը, [[Լեզու|լեզվի]] բառակազմական օրենքներով նոր բառերի կազմումը։
Բառակազմական օրինաչափությունների, կանոնների ու կաղապարների ամբողջությունը ներկայացնում է տվյալ լեզվի բառակազմական համակարգը։ Բառակազմական համակարգի մեջ են մտնում այն տարրերը, որոնցից կազմված է բառը, նրա կառուցվածքի մեջ մտնող միավորները ([[Արմատ (բառագիտություն)|արմատ]], [[ածանց]], [[հոդակապ]]), բառերի կառուցվածքը, ինչպես նաև այն օրենքները, որոնցով բառերն ըստ իրենց բառակազմական իմաստների խմբավորվում են բառակազմական
Բառակազմությունը սերտորեն կապված է [[բառապաշար]]ի, ինչպես նաև [[Քերականություն|քերականության]]` [[Ձևաբանություն (լեզվաբանություն)|ձևաբանության]] ու [[Շարահյուսություն|շարահյուսության]] հետ։
Տող 9.
Բառակազմության կապը քերականության հետ անմիջական է. բառերը կազմվում են տվյալ լեզվի քերականության` ձևաբանական և շարահյուսական կանոններով։
== Համաժամանակյա բառակազմություն ==
''Համաժամանակյա բառակազմության'' նպատակն է պարզել և մեկնաբանել բառերի կազմության օրինաչափությունները լեզվի զարգացման ժամանակակից փուլում։
== Տարժամանակյա բառակազմություն ==
''Տարժամանակյա բառակազմության'' նպատակն է բացատրել ու մեկնաբանել բառակազմական օրինաչափությունների պատմական կապերը։ Դա նշանակում է, որ բառակազմական իրողություններն ուսումնասիրվում են իրենց պատմական զարգացման մեջ։ Այսպես, վերոնշյալ ''տիկին, տիեզերք'' բառերը տարժամանակյա կամ պատմական բառակազմության տեսակետից տարրալուծվող միավորներ
== Բառակազմության դրսևորումները ==
Բառակազմության հիմնական դրսևորումներն
*[[ածանցում]] (նախածանցում, միջածանցում, վերջածանցում, բարդության
*[[բառաբարդում]] կամ բարդացում (հարադրություն, կրկնություն, կցում), երբ պարզ, ածանցավոր բառերի կամ արմատների համակցումով ստեղծվում են նոր բառեր,
*[[հապավում]], երբ
*քերականական ձևերի քարացում, երբ հին լեզվավիճակների որոշ քերականական ձևեր հետագայում վերածվում են կայուն, անտրոհելի կապակցությունների, բաղադրությունների և գործածվում են իբրև բառի ուղիղ, ինքնուրույն ձևեր (
*[[Բազմիմաստություն|բազմիմաստ]] բառերի իմաստների հեռացումը, երբ բազմիմաստությունը տրոհվում է և իմաստներից որևէ մեկի մեկուսացումը, հեռացումը հանգեցնում է նոր, ինքնուրույն բառիմաստի հաստատման, նույնանուններիի գոյացման։
|