«Արտակարգ իրավիճակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Պատկեր
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (14) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 36.
* Արցունքաբեր թունավոր նյութեր- Այս թունավոր նյութերը առաջացնում են արցունքահոսություն, [[հազ]], քթահոսություն։
 
Բինարային զենք- Այս զենքը կազմված է երկու անվտանգ քիմիական նյութերից, որոնք զենքի պայթելու ժամանակ միանում, խառնվում, և դառնում են խիստ վտանգավոր։ Այդ երկու գազերն են`են՝ VX, GB։
 
[[Ջրածնային զենք]]- Այս զենքի կիրառման դեպքում առաջանում են հինգ ախտահանող գործոններ.
 
# Հարվածային ալիք- Այն ազդում է կենդանական աշխարհի վրա, տեխնիկայի և կառույցների վրա է ունենում ազդեցություն։ Տևողությունը`Տևողությունը՝ 20 վայրկյան։
# Լուսային ճառագայթում- Առաջացնում է [[այրվածք]]ներ, հրդեհներ, կուրացում։ Տևողությունը`Տևողությունը՝ 20 վայրկյան։
# Էլեկտրամագնիսական իմպուլս- Հիմնականում ազդում է տեխնիկայի վրա։
# Ռադիոակտիվ ախտոտում- Առաջացնում է ռադիոակտիվ փոշի, որը վարակիչ է։
Տող 50.
[[Կենսաբանական զենք]]- Սուր ինֆեկցիոն հիվանդություններ հարուցող մանրէներ են։ Որպես հատուկ վտանգավոր ինֆեկցիաներ հանդիսանում են խոլերան, ժանտախտը, սիբիրյան խոցը, բնական ծաղիկը։
 
* [[Խոլերա]]- Սուր աղիքային ինֆեկցիոն հիվանդություն է։ Հարուցիչը [[վիբրիոն]]ն է։ Հարուցիչը օրգանիզմ է անցնում ախտոտված [[Ջուր|ջրի]], [[սննդամթերք]]ի և վարակված ձեռքերի միջոցով։ Մարդը ջրազրկվում է, դեմքը գունատվում է, մաշկը չոր է, նկատվում է փսխում և լուծ։ Խոլերայի կայծակնային ձևում մարդը մահանում է 3-4 օրում։ Սառում են, ջերմաստիճանի անկում է նկատվում`նկատվում՝ 34-35°։ Որպես առաջին օգնություն պետք է աղաջուր տալ։ Կիրառվում են դեղորայք, մարդկանց պատվաստումներ են իրականացվում։
* [[Սիբիրյան խոց]]- Այս հիվանդության հարուցիչը սիբիրյան խոցի ցուպիկներն են, որոնք ապրում են խոշոր եղջերավոր կենդանիների աղիներում։ Մարդը վարակվում է կենդանու կաթից, մսից, բրդից։ Սիբիրյան խոցի 3 ձև կա`կա՝ մաշկային, թոքային, աղիքային։ Սիբիրյան խոցի թոքային և աղիքային ձևերը առավել ծանր ձևեր են։
* [[Ժանտախտ]]- Հարուցիչը ցուպիկն է։ Մարդուն փոխանցվում է հիմնականում առնետներից։ Ժանտախտի 3 ձև գոյություն ունի`ունի՝ մաշկաբուբոնային, թոքային, կայծակնային։ Ժանտախտի կայծակնային ձևը արտահայտվում է այն ժամանակ, երբ հարուցիչը անցնում է արյան մեջ։ Ժանտախտի կայծակնային ձևը լինում է թոքային ձևից հետո։ Կանխարգելումը`Կանխարգելումը՝ պայքար կրծողների դեմ։
* [[Սիբիրյան խոց]]- Այս հիվանդության հարուցիչը սիբիրյան խոցի ցուպիկներն են, որոնք ապրում են խոշոր եղջերավոր կենդանիների աղիներում։ Մարդը վարակվում է կենդանու կաթից, մսից, բրդից։ Սիբիրյան խոցի 3 ձև կա` մաշկային, թոքային, աղիքային։ Սիբիրյան խոցի թոքային և աղիքային ձևերը առավել ծանր ձևեր են։
* [[Ժանտախտ]]- Հարուցիչը ցուպիկն է։ Մարդուն փոխանցվում է հիմնականում առնետներից։ Ժանտախտի 3 ձև գոյություն ունի` մաշկաբուբոնային, թոքային, կայծակնային։ Ժանտախտի կայծակնային ձևը արտահայտվում է այն ժամանակ, երբ հարուցիչը անցնում է արյան մեջ։ Ժանտախտի կայծակնային ձևը լինում է թոքային ձևից հետո։ Կանխարգելումը` պայքար կրծողների դեմ։
* [[Բնական ծաղիկ]]- Մարդկանց վարակը տեղի է ունենում օդակաթիլային ճանապարհով։ Ախտահարվում է մաշկը, լիմֆատիկ գեղձերը։ Լյարդն ու փայծաղը մեծանում են, հիվանդը սկսում է արյունահոսել։ Կանխարգելումը պատվաստման միջոցով։
Հակահամաճարակային միջոցառումներ- Մարդկանց պետք է մեկուսացնել, հիվանդի հետ չշփվել, [[դեզինսեկցիա]]` միջատների դեմ պայքար, [[դեզինֆեկցիա]], [[դեռատիզացիա]]` պայքար առնետների դեմ։ Մաշկը պետք է ախտահանել քիմիական նյութերով`նյութերով՝ սպիրտ, օղի, յոդ, օծանելիք։ Ախտահանումը կարելի է կատարել նաև եռացրած ջրի գոլորշիով։
 
== Տեխնոգեն բնույթի արտակարգ իրավիճակներ ==
* Տրանսպորտային վթարներ`վթարներ՝ բեռնատար գնացքներ, մարդատար գնացքներ, օդային աղետներ, ծովային վթարներ։
* Հրդեհներ, պայթյուններ`պայթյուններ՝ հրդեհներ կառույցներում, կապի և տեխնիկական սարքավորումների ոլորտներում, հրդեհներ բնակելի, սոցիալ-կենցաղային նշանակության և մշակութային շենքերում և շինություններում, հրդեհներ տրանսպորտում։
* Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի վթարներ`վթարներ՝ վթարներ [[ատոմակայան]]ում,տրանսպորտային էլեկտրական կոնտակտային ցանցերի գործունեության խափանում, էլեկտրաէներգետիկ համակարգերի վթարներ`վթարներ՝ հիմնական սպառողների կամ ընդարձակ տարածքների էլեկտրամատկարարման երկարաժամկետ ընդհատմամբ։
 
== Արտակարգ իրավիճակներում բնակչության բարոյահոգեբանական պատրաստվածությունը ==
Արտակարգ իրավիճակներում մարդկանց մոտ առաջանում են ռեակտիվ վիճակներ, [[ոչ ադեկվատ վարք]], [[աֆեկտ]]ային վիճակում են գտնվում մարդիկ։ Այս դեպքում մարդը լացի փոխարեն կարող է ծիծաղել։ Սթրեսի պատճառները բաժանվում են երկու խմբի.
 
# Առաջին խմբի պատճառները կապված են մարդու կյանքի, առողջության, ֆիզիկական ոչնչացման վտանգի հետ`հետ՝ [[պայթյուն]], հրդեհ, երկրաշրժ, ռադիացիա։
# Երկրորդ խմբի պատճառները կապված են ինֆորմացիայի բացակայության հետ։ Այս իրավիճակում առանձնացվում են երեք շրջան.
 
* Արտակարգ իրավիճակի առաջին 5 ժամը`ժամը՝ հզոր [[սթրես]], խուճապ, տագնապ։
* Արտակարգ իրավիճակի երկրորդ շրջանը կապված է մտերիմների, բարեկամների կորստի հետ։
* Արտակարգ իրավիճակի երրորդ շրջանը կոչվում է հետսթրեսային շրջան, երբ մարդը գիտակցում է պատահածը, ընկնում է ընկճախտի մեջ, կորցնում է վստահությունը ապագայի հանդեպ։