Վիքիպեդիա

«Արեգակնային քամի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ փոխարինվեց: 9թ → 9 թ oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (9) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Արեգակնային քամի''', [[իոնացում|գերիոնացված]] [[տարրական մասնիկներ|մասնիկների]] հոսք (հիմնականում ջրածնահելիումային [[պլազմա]]յի), որոնք [[Արեգակի պսակ]]ից 300-1200 կմ/վ արագությամբ արտանետվում են շրջակա տիեզերական տարածություն։ Հանդիսանում են միջմոլորակային տարածության հիմնական բաղկացուցիչներից մեկը։
 
Բնության մեջ տեղի ունեցող շատ երևույթներ կապված են արեգակնային քամիների հետ։ Օրինակ`Օրինակ՝ [[մագնիսական փոթորիկ]]ները և [[բևեռափայլ]]երը։
 
==Պատմությունը==
Տող 8.
1916 թվականին, նորվեգացի հետազոտող Քրիստիան Բիրկելանդը (նորվեգերեն. Kristian Birkeland) գրել է. «Ֆիզիկայի տեսանկյունից առավել հավանական է, որ Արեգակի ճառագայթները չեն հանդիսանում ոչ դրական, ոչ էլ բացասական ,այլ և դրական, և բացասական` միաժամանակ»: Այլ կերպ ասած, արեւային քամին բաղկացած է բացասական էլեկտրոններից եւ դրական [[իոններ]]ից<ref>Kristian Birkeland, «Are the Solar Corpuscular Rays that penetrate the Earth’s Atmosphere Negative or Positive Rays?» in ''Videnskapsselskapets Skrifter'', I Mat — Naturv. Klasse No.1, Christiania, 1916.</ref>:
 
Երեք տարի անց`անց՝ 1919 թվականին Ֆրեդերիկ Լինդերմանը նույնպես առաջարկեց, որ երկու տարանուն լիցքերով մասնիկները`մասնիկները՝ պրոտոնները և էլեկտրոնները, գալիս են արեւից։
 
1955 թվականին խորհրդային աստղաֆիզիկոսները`աստղաֆիզիկոսները՝ Ս.Կ. Վսեխվյաչինը, Գ.Մ. Նիկոլսկին, Ե.Ա. Պոնոմարյովը և Վ.Ի. Չերեդնիչենկոն ցույց տվեցին<ref>Всехсвятский С. К., Никольский Г. М., Пономарев Е. А., Чередниченко В. И., К вопросу о корпускулярном излучении Солнца, Астрономический журнал, том=32, ст. 165, 1955.</ref>, որ Արեգակի պսակը ծախսում է իր էներգիան ճառագայթման վրա եւ կարող է գտնվել [[թերմոդինամիկական հավասարակշռություն|ջերմադինամիկ հավասարակշռության]] մեջ միայն ներքին հզոր էներգիայի աղբյուրների հատուկ բաշխման դեպքում։ Մյուս բոլոր դեպքերում պետք է գոյություն ունենա նյութի եւ էներգիայի հոսք։ Այս գործընթացը հիմք է ծառայում կարեւոր ֆիզիկական երեւույթի`երեւույթի՝ «Արեգակի դինամիկ պսակի» համար։
 
Երեք տարի անց, Յուջին Փարքերը եզրակացրեց, որ չեպմենովյան մոդելում Արեգակից եկող տաքության և մասնիկների հոսքը և գիսաստղի «ուռչող» պոչերը`պոչերը՝ Բիրմաննի հիպոթեզում, հանդիսանում են նույն երևույթի երկու տարբեր դրսևորումներ, որոնց նա անվանեց «արեգակնային քամի»<ref>{{cite web|title=THE SOLAR WIND AND MAGNETOSPHERIC DYNAMICS|author=Christopher T. Russell|work=Institute of Geophysics and Planetary Physics University of California, Los Angeles|url=http://www-ssc.igpp.ucla.edu/personnel/russell/papers/solwind_magsphere/|accessdate=2007-02-07|archiveurl=http://www.webcitation.org/61881n46n|archivedate=2011-08-22}}</ref><ref>{{cite news | last=Roach | first=John | title=Astrophysicist Recognized for Discovery of Solar Wind | publisher=National Geographic News | date=օգոստոսի 27, 2003 | url=http://news.nationalgeographic.com/news/2003/08/0827_030827_kyotoprizeparker.html | accessdate=2006-06-13 }}</ref>: Փարքերը ցույց տվեց, որ չնայած այն հանգամանքին, որ Արեգակի պսակը խիստ ձգվում է Արեգակի կողմից, այն այնքան լավ է պահում ջերմությունը, որ շարունակում է տաք մնալ մեծ հեռավորություններում։ Քանի որ Արեգակից հեռավորության մեծացման հետ նրա [[ձգողություն]]ը թուլացնում է, վերին պսակից սկսվում է նյութի գերձայնային արտահոսք դեպի միջմոլորակային տարածություն։ Ավելին, Փարքերն առաջինն էր, ով նկատեց, որ ծանրության ուժի թուլացման երևույթն ունի նույն ազդեցությունը ջերմադինամիկ հոսքի վրա, ինչ Լավալի վարդակը։
 
Փարքերի վարկածը դաժան քննադատության ենթարկվեց։ Հոդվածը, որը 1958 թուղարկվել էր [[Astrophysical Journal]]ում, մերժվել էր երկու վերլուծողների կողմից, եւ միայն խմբագրի`խմբագրի՝ [[Սուբրամանյան Չանդրասեկհար]]ի շնորհիվ էր հայտնվել ամսագրում։
 
Սակայն, 1959 թվականի հունվարին կատարվեցին արեգակնային քամու բնութագրերի առաջին անմիջական չափումները, որոնք իրականացվել էին խորհրդային Luna-1 կայանում<ref>{{cite web|url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/database/MasterCatalog?sc=1959-012A|title=Luna 1|publisher=[[NASA]] National Space Science Data Center|accessdate=2007-08-04|archiveurl=http://www.webcitation.org/61882RTrC|archivedate=2011-08-22}}</ref>` գազի [[իոնային դետեկտոր]]ի և հատուկ հաշվիչի տեղադրմամբ։ Երեք տարի անց նույն չափումները կատարվեց ամերիկյացի Մարսիա Նոյգեբաուերը Մարիներ-2 կայանից ստացված տվյալների հիման վրա<ref>{{cite journal |author=M. Neugebauer and C. W. Snyder |title=Solar Plasma Experiment |journal=Science |volume=138 |pages=1095–1097 |year=1962}}</ref>.:
 
1990-ականների վերջում SOHO արբանյակում տեղադրված [[ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ|ուլտրամանուշակագույն]] պսակային [[սպեկտրոմետր]]ի օգնությամբ (անգլ. ''Ultraviolet Coronal Spectrometer'' (UVCS)) կատարվել են արագ արեգակնային քամու առաջացման ոլորտների դիտարկումներ` Արեգակի բևեռներում։ Զուտ թերմոդինամիկական ընդարձակումից հետևում էր, որ քամու արագացումը շատ ավելին է, քան սպասվում էր։ Փարքերի մոդելը կանխագուշակում էր, որ քամու արագությունը դառնում գերձայնային ֆոտոսֆերայից 4 Արեգակի շառավիղ բարձրության վրա, իսկ դիտարկումները ցույց տվեցին, որ այդ անցումը կատարվում է զգալիորեն ներքևում`ներքևում՝ 1 Արեգակի շառավղի բարձրության վրա։ Դրանով հաստատվեց, որ արեգակնային քամու արագացման լրացուցիչ մեխանիզմ գոյություն ունի։
 
==Բնութագրեր==
Արեգակնային քամու պատճաով արևն ամեն օր կորցնում է մոտ մեկ միլիոն տոննա նյութ։ Արեգակնային քամին հիմնականում բաղկացած է [[էլեկտրոններ]]ից, [[պրոտոններ]]ից և հելիումի միջուկներից ([[ալֆա մասնիկներ]]ից):
 
Չնայած, որ արեւային քամին գալիս արեւի արտաքին շերտից, այն չի արտացոլում արտաքին շերտի տարրերի իրական կազմը, քանի որ տարբերակման արդյունքում որոշ տարրերի պարունակությունը մեծանում է, իսկ որոշներինը`որոշներինը՝ փոքրանում։
 
== Արեգակնային քամու պարամետրերը ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Արեգակնային_քամի» էջից