«Քիմիական կապ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (6) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:NaCl polyhedra.png|300px|մինի|աջից|Իոնային բյուրեղացանց]]
'''Քիմիական կապ'''՝ օրգանական միացությունների մեծամասնությունը հիմնականում բաղկացած է մի քանի տարրերից`տարրերից՝ [[ածխածին]], [[ջրածին]], [[ազոտ]], [[թթվածին]], [[ծծումբ]], իսկ դրանց բազմազանությունը որոշվում է մի կողմից միացությունների որակական և քանակական բաղադրությամբ, մյուս կողմից`կողմից՝ ատոմների միացման կարգով և բնույթով։ [[Ատոմ]]ների միջև կապն իրագործվում է դրանց էլեկտրոնների փոխազդեցությամբ, հետևաբար քիմիական կապի տեսությունը պետք է լինի էլեկտրոնային տեսություն։ Քիմիական կապի տեսությունը քիմիայի կարևորագույն ուսմունքներից է, առանց որի հնարավոր չէ հասկանալ մոլեկուլների տարբեր կառուցվածքների և փոխազդունակության պատճառները։
 
== Տեսություն ==
[[Քիմիական տարրեր]]ի թիվը 110 է, այնինչ պարզ և բարդ նյութերի թիվն անցնում է 20 միլիոնից։ Դրանց զգալի բաժինն, անշուշտ, կազմում են բարդ նյութերը՝ քիմիական միացությունները։ Ատոմներն իրար հետ կապվում են որոշակի ուժերով՝ առաջացնելով քիմիական կապ։
Բնության մեջ կատարվող երևույթների ընդհանուր համաշարում քիմիական կապի առաջացումը «շահավետ» գործընթաց է, որովհետև ուղեկցվում է ջերմության անջատումով։ Մոլեկուլներն ունեն ավելի քիչ էներգիա, քան մեկուսացած ատոմների էներգիաների գումարն է։ Քիմիական կապն ընդհանուր առմամբ ունի էլեկտրաստատիկ բնույթ՝ պայմանավորված տարբեր ատոմների դրական լիցքավորված միջուկների և բացասական լիցքավորված էլեկտրոնների փոխձգողությամբ։ Քիմիական կապերի առաջացմանը մասնակցում են տարրերի վալենտային էլեկտրոնները։ Ատոմները, էլեկտրոն տալով կամ վերցնելով, ձգտում են իրենց արտաքին թաղանթը դարձնելու ութ էլեկտրոնանոց՝ ձեռք բերելով համապատասխան ազնիվ գազի էլեկտրոնային կայուն փոխդասավորություն`փոխդասավորություն՝ ութնյակ։
Քիմիական կապի օրինակներ են հանդիսանում իոնները՝ H<sub>2</sub><sup>+</sup>, Li<sub>2</sub><sup>+</sup>, Na<sub>2</sub><sup>+</sup>, K<sub>2</sub><sup>+</sup>, Rb<sub>2</sub><sup>+</sup>, Cs<sub>2</sub><sup>+</sup><ref>{{ռուսերեն գիրք
|автор = Лидин Р.А., Андреева Л.Л., Молочко В.А.
Տող 135.
 
Կովալենտ կապը օրգանական քիմիայում ամենատարածված կապն է։ Այն առաջանում է, երբ մեկ ատոմի էլեկտրոնային օրբիտալը 14 վերածածկվում է երկրորդ ատոմի օրբիտալով։ Դրա արդյունքում առաջանում են կայուն էլեկտրոնային թաղանթներ (օկտետներ) էլեկտրոնների ընդհանրացումով և ոչ թե փոխանցումով։
Կովալենտ կապով մոլեկուլը կարող է լինել ոչ պոլյար եթե առաջանում է նման էլեկտրաբացասականությամբ ատոմների (օրինակ ջրածնի մոլեկուլը), կամ ատոմների խմբերի միջև (H<sub>3</sub>C : CH<sub>3</sub>): Եթե ատոմներից մեկը էլեկտրոնի նկատմամբ ունի ավելի մեծ խնամակցություն, ապա էլեկտրոնային ամպի խտությունը տեղաշարժվում է դեպի այդ ատոմը և մոլեկուլը կամ կապը դառնում է պոլյար։ Օրինակ կարբոնիլային խմբի մեջ`մեջ՝
δ<sup>+</sup> և δ<sup>-</sup> նշանները ցույց են տալիս, որ թթվածնի ատոմի վրա էլեկտրոնային ամպի խտությունը ավելի մեծ է (մասնակի բացասական
լիցք), համապատասխանաբար ածխածնի ատոմի վրա ավելի փոքր (մասնակի դրական լիցք): Այսպիսով որքան մեծ է կովալենտ կապով ատոմների էլեկտրաբացասականության տարբերությունը, այնքան մոլեկուլը կամ կապը պոլյար է։ Սակայն օրգանական միացություններում կապի պոլյարությունը հաստատուն մեծություն չէ։ Այն հաճախակի փոփոխվում է մի շարք գործոնների ազդեցությամբ`ազդեցությամբ՝ գրոհող ռեագենտ, լուծիչի բնույթ և այլն։ Բևեռացումը շատ կարևոր հատկանիշ է և շատ դեպքերում բացատրում է օրգանական միացությունների ֆիզիկա-քիմիական հատկություններն ու վարքագիծը։ Բացի բևեռացումից, որը բնութագրում է քիմիական կապը ստատիկ վիճակում, յուրաքանչյուր կապ կարող է օժտվել նաև բևեռայնությամբ, այսինքն`այսինքն՝ արտաքին էլեկտրամագնիսական դաշտի ազդեցության տակ բևեռացումը փոփոխելու հատկությամբ։
 
'''<center>Բևեռային նյութերի բնութագրեր</center>'''