«Մերի Վաթսոն Ուիթնի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «{{Խմբագրում եմ|Armineaghayan}} {{Տեղեկաքարտ Գիտնական}} '''Մարի Վաթսոն Ուիթնի''' ({{lang-en|Mary Watson Whitney}}, {{ԱԾ}}), ամե...»:
 
No edit summary
Տող 1.
{{Խմբագրում եմ|Armineaghayan}}
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
'''Մարի Վաթսոն Ուիթնի''' ({{lang-en|Mary Watson Whitney}}, {{ԱԾ}}), [[ամերիկացի]] [[աստղագետ]]: Շուրջ 22 տարիների ղեկավարել է Վասար ստղադիտարանը (Vassar Observatory), որտեղ նրա ղեկավարությամբ 102 գիտական հոդվածներ են հրատարակվել:
 
== Կենսագրություն ==
Մարի Վաթսոն Ուիթնին ծնվել է 1847 թվականին [[Մասսաչուսեթս]] նահանգի Ուոլտեմ քաղաքում՝ Մարի Վաթսոն Կրիհորի և Սամուել Բաթրիկ Ուիթնիի ընտանիքում<ref name="Vassar Encyclopedia">{{cite web|title=Mary Watson Whitney|url=http://vcencyclopedia.vassar.edu/alumni/mary-watson-whitney.html|work=Vassar Encyclopedia|publisher=Vassar College|accessdate=4 October 2012}}</ref>: Հայրը զբաղվել է անշարժ գույքի առք ու վաճառքով, եղել է հարուսըհարուստ և կարողացել է դստերըդստերն ապահովել լավ կրթությամբ: Ուիթնին Ուոլտեմի դպրոցում գերազանց առաջադիմություն է ունեցել մաթեմատիկայից, [[1863]] թվականին ավարտել է հանրային ավագ դպրոցը, մեկ տարի սովորել կրկնուսույցի մոտ, այնուհետև [[1865]] թվականին ընդունվել Վասար քոլեջ, որտեղ հանդիպել է աստղագետ Մարիա Միտչելին: Վասար քոլեջում ուսանելու տարիներին հայրը մահացել է, իսկ եղբայրը կերելկորել է ծովում: Գիտական աստիճան ստացել է [[1868]] թվականին<ref name="Vassar Encyclopedia" />:
 
1869-1870 թվականներին [[Հարվարդի համալսարան]]ում [[քվատերնիոններ]]ի և [[երկնային մեխանիկա]]յի դասընթացներ է անցել Բենջամին Պիրսի մոտ<ref name="Vassar Encyclopedia" />: Դոկտորի աստիճան ստացել է 1872 թվականին Վասար քոլեջից, այնուհետև մեկնել է [[Ցյուրիխ]] և շուրջ 3 տարի ուսանել մաթեմատիիկա և երկնային մեխանիկա<ref name="Vassar Encyclopedia" />:
 
== Գործունեություն ==
Եղել է գիտական զարգացումների ամերիկյան ընկերության և աստղագիտական և աստղաֆիզիկական ընկերության անդամ<ref name="Obituary">{{cite journal|title=Mary W. Whitney|journal=Annual Report of the Maria Mitchell Association|year=1921|volume=19|pages=10|url=http://adsabs.harvard.edu/full/1921MMAAR..19...10.|accessdate=4 October 2012|bibcode = 1921MMAAR..19...10. }}</ref>
[[ԱՄՆ]] վերադառնալով՝ Մարի Ուիթնին դասավանդել է իր հարազատ ավագ դպրոց, ապա Վասարում դարձել է Մարիա Միտչելի օգնականը: [[1888]] թվականին Միտչելի թոշակավորվելուց հետո Մարի Ուիթնին դարձել է պրոֆեսոր և աստղադիտարանի տնօրեն մինչև որ [[1915]] թվականին առողջական խնդիրների պատճառով անցել է թոշակի:
 
Կարիերայի ընթացքում նրա ուշադրության կենտրոնում է եղել կրկնակի աստղերի, փոփոխական աստղերի, [[աստերոիդ]]ների, կոմետների դասավանդումն ու հետազոտությունը, լուսանկարչական սալերի չափումները: Նրա ղեկավարությամբ Վասար աստղադիտարանում հրապարակվել են 102 հոդվածներ: [[1889]] թվականին, երբ մայրն ու քույրը հիվանդացել են, Ուիթնին նրանց տեղափոխել է աստղադիտարան, որտեղ նա կարող էր հոգ տանել նրանց համար և շարունակել է իր աշխատանքը կես դրույքով: Մոր և քրոջ մահից հետո աշխատանքը վերսկսել է ամբողջ դրույքով<ref name="Vassar Encyclopedia" />:
Մարի Ուիթնին մահացել է Ուոլտեմում 1921 թվականի հունվարի 21-ին թոքաբորբից<ref name="Obituary"/>:
 
Եղել է գիտական զարգացումների ամերիկյան ընկերության և աստղագիտական և աստղաֆիզիկական ընկերության անդամ<ref name="Obituary">{{cite journal|title=Mary W. Whitney|journal=Annual Report of the Maria Mitchell Association|year=1921|volume=19|pages=10|url=http://adsabs.harvard.edu/full/1921MMAAR..19...10.|accessdate=4 October 2012|bibcode = 1921MMAAR..19...10. }}</ref>:
 
== Մահը ==
Մարի Ուիթնին մահացել է Ուոլտեմում 1921 թվականի հունվարի 21-ին թոքաբորբից[[թոքաբորբ]]ից<ref name="Obituary"/>:
 
== Ծանոթագրություններ ==