«Կորիզակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Նոր էջ. {{Տեղեկաքարտ Օրգանոիդ | անվանում = Կորիզակ | պատկեր = thumb|right|270px|Կորիզակը | հաստությ... |
No edit summary |
||
Տող 26.
Պատկեր:Nucleolus.jpg
'''Կորիզակը''' [[բջջակորիզ]]ի ոչ մշտական բաղադրամասն է, դիտվում է միայն բջջի բաժանման նախապատրաստական շրջանում:<ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 25 </ref>
==Հայտնագործումը==
Հայտնաբերել է Բարբարա Մակ-Կլինտոկը:<ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Nucleolus </ref>
[[Image:Micrograph of a cell nucleus.png|thumb|left|260px|Կորիզը էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ, մուգ մասը կորիզակն է:
]]
==Կառուցվածքը==
Կորիզակները խիտ գնդաձև գոյացություններ են, չունեն թաղանթ և անմիջականորեն շփվում է [[կորիզանյութ]]ի հետ: Կորիզակները երևում են միայն չբաժանվող [[բջիջ]]ներում, իսկ բաժանվող [[բջիջ]]ներում քայքայվում են: Իսկ երբեմն կորիզակը դիտվում է միայն բջջի բաժանման նախապատրաստական` [[ինտերֆազ]]ի շրջանում և ապա անհետանում, երբ սկսվում է բաժանման գործընթացը:<ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112 </ref>
Իսկ բաժանման վերջում կորիզակը նորից ձևավորվում է:
Կորիզում կորիզակը սովորաբար մեկն է, բայց պատահում է և մեկից ավելի կորիզակներ: Երբեմն կորիզակին ամրացած է լինում փոքրիկ [[քրոմոսոմ|քրոմատին]]ային մի մարմնիկ, որն առավել պարզ է արտահայտված [[կաթնասուն]]ների էգերի մարմնի բջիջներում և կոչվում է սեռական [[քրոմոսոմ|քրոմատին]]: Այդ երևույթը երբեմն փորձում են օգտագործել [[կաթնասուն]]ների և [[մարդ]]ու սեռը որոշելու համար: [[Մարդ]]ու պտղամերձ հեղուկում, մինչև պտղի սկզբնական սեռական հատկանիշների առաջանալը, սեռական [[քրոմոսոմ|քրոմատին]]ը առկա է: <ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112 </ref><ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 25 </ref>
[[Քրոմոսոմ|Քրոմատին]]ի կույտերի արանքներում եղած տարածությունը լցված է շատ մանր հատիկներով. առանց էլեկտրոնային մանրադիտակի շատերը կարծում էին, որ այդ տարածությունը լցված է կորիզակներով: <ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112 </ref>
[[File:Diagram human cell nucleus.png|left|260px|Բջջակորիզի կառուցվածքը:]]
==Բաղադրությունը==
Տող 51.
* ռիբոնուկլեոպրոտեիդներ
Կորիզում կորիզակը և քրոմատինը հարուստ են [[նուկլեինաթթու]]ներով: Կորիզակի կազմի մեջ մտնում է [[ՌՆԹ]], [[քրոմոսոմ|քրոմատին]]ում` ԴՆԹ:
Վերջիններիս առկայության շնորհիվ կորիզակը ինտենսիվ ներկվում է:<ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112 </ref><ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 25 </ref>
==Կորիզակի առաջացումը==
Կորիզակի առաջանում է [[քրոմոսոմ]]ի` ռ-[[ՌՆԹ]]-ի կառուցվածքը ծածկագրող հատվածի շուրջը:<ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112 </ref>
[[Image:10 small subunit.gif|thumb|350px|right|Ռիբոսոմի կառուցվածքը''. Սպիտակուցները ցույց են տված կապույտով, իսկ ՌՆԹ-ն նարնջագույն.<ref name=Schluenzen>{{cite journal |author=Schluenzen F, Tocilj A, Zarivach R, Harms J, Gluehmann M, Janell D, Bashan A, Bartels H, Agmon I, Franceschi F, Yonath A |title=Structure of functionally activated small ribosomal subunit at 3.3 angstroms resolution |journal=Cell |volume=102 |issue=5 |pages=615–23 |year=2000 |pmid=11007480 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)00084-2}}</ref>]]
==Ֆունկցիաները==
Տող 63.
* [[ռիբոսոմ]]ի մեծ և փոքր հատվածների միացումը
* ռ-[[ՌՆԹ]]-ի սինթեզ:
Կորիզակի [[ԴՆԹ]]-ի վրա տեղի է ունենում ռ-[[ՌՆԹ]]-ի սինթեզ: Այստեղ [[ռիբոսոմ]]ային [[ՌՆԹ]]-ն, միանում է [[սպիտակուց]]ի հետ` ռիբոնուկլեոպրոտեիդ, ձևավորվում են [[ռիբոսոմ]]ները, որոնք այնուհետև անցնում են [[ցիտոպլազմա]]:<ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112 </ref><ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 25 </ref>
==Աղբյուրներ==
| |||
