«Գլաձորի համալսարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Հայաստանում «Համալսարան» բառը կար վաղնջական ժամանակներից ի վեր։ Այն գրանցված էր մեսրոպատառ առաջին մատյանների էջերում և պիտի իրականանար։ Համալսարանատենչ հայ երիտասարդներըերիտասարդներն թափառում էին օտարայլ երկրներում և օտար հողի վրաէին կրթություն ստանում։ Սակայն գալով հայրենիհայրենիք, հողի վրա նրանք ջանքերջանում էին դնում իրենց գիտելիքներըգիտելիքներով մայր հողիհողում վրա ստեղծելովստեղծել կրթական օջախներ։ Սովորեցնում էին այն գրքերով, որ բերել էին իրենց հետ և նրանցով, որ ստեղծել էին իրենք՝ մեր պատմահայպատմահայր [[Մովսես Խորենացի]]ն, նրա դասակից [[Դավիթ Անհաղթ]]ը, հանրագիտակ Անանիա Շիրակացին և այլք։ Սակայն դարերդարերով փայփայած համալսարան անվան համար բախտը ստեղծեց մի դպրոց, որը պիտի բացվեր [[թաթար-մոնղոլներ]]ի տիրապետության դժնդակ տարիներին։ Դա [[Սյունյաց նահանգ]]ի Վայոց ձորում հիմանադրվածհիմնադրված դպրոցն էր, որը հետագայում պիտի կոչվեր Գլաձորի համալսարան։ Նրա օրրանն էր Գլաձորի կամ Աղբերի վանքը, հիմնադիրը՝ Ներսես Մշեցին, [[Մուշ]] քաղաքից, որը շնորհաշար [[Վարդան Արևելցու]] սանն էր։ Այն բացվել է '''1280-ական թթ'''. և գոյատևել է '''60 տարի'''։ ԴասավանդվողԴասավանդման լեզուն [[հայերեն]]ն էր, և ուսումնառությունը սերտորեն կապված էր հայրենի մշակույթի հետ։ Գլաձորի հովանավոր եղավ Վայոց ձորի նահանգապետ Պրոշ Իշխան Յաղբագյանը։ Համալսարանը գտնվում էր Պրոշի իշխանանիստ Արկղունք ավանի մոտ։ Երբ '''1284 թ-ին''' իր մահկանացուն կնքեց համալասարանիհամալսարանի հիմնադիր և տնօրեն [[Ներսես Մշեցի]]ն, Պրոշի հորդորներով տնօրեն դարձավ [[Եսայի Նչեցի]]ն։

Հայտնի էր, որ Գլաձորի համալսարան ընդունվում էին այսօրվա լեզվով ասածբառով` միջնակարգ կրթություն ունեցող երիտասարդներ, որտեղորոնք 6-7 տարի սովորելուցուսանելուց հետո պատրաստում էին քննաճառերքննաճառ և պաշտպանում գիտական աստիճանի առաջ։աստիճան։ Գլաձորն այդ ժամանակ անմրցակից էր և, այն կոչում էին «Երկրորդ Աթենք Պանծալի»։ Այստեղ էին գալիս սովորելու Հայաստանի հեռավոր շրջաննեիցշրջաններից և հեռավորանգամ [[Կիլիկիա]]յից։ Այստեղ էին դասավանդում հռչակավոր ուսուցիչներ՝ Եսայի Նչեցին, Դավիթ Սասնեցին, Թորոս Տարոնացին, հռչակավոր գրիչ-, նկարիչ և ճարտարապետ [[Մոմիկ]]ը։ Հատկապես մերՄեր միջնադարյան մշակույթիմշակույթում մեջ վաղուց ընդունվածհռչակված է ԳլաձորԳլաձորի համալսարրանիհամալսարանի գրչական մանրանկարչության դպրոցը, որը ճանաչվել է որպես ինքնուրույն հոսանքի ՝հոսանքի՝ բուն Գլաձորյան դպրոց, որտեղ իշղումիշխում էր սևի և ոսկեգույնի համադրությունը։ Գլաձորի ծառայություններիցնշանակալի մեկնարժեքներից այնէ էրայն, որ այստեղից սկզբնավորոեցինսկզբնավորվեցին նոր դպրոցներ։ Գլաձորում է կրթություն ստացել պատմիչ Ստեփան Օրբելյանը, [[Հովնան Որոտնեցի]]ն, [[Գրիգոր Տաթևացի]]ն, Խաչատուր ԿեչարենցիԿեչառեցի բանաստեղծը, մեծ ուսվարիչ, գրական գործիչ Հովհաննես Երզնկացին, տաղանդավոր վարդապետներ Հովհաննես Արճիշեցին, Մխիթար Սասնեցին և այլն։ Գլաձորի մայրամուտից հետո [[Եսայի Նչեցի|Եսայի Նչեցու]] աշակերտ Հովնան Որոտնեցին փոխադրվելով [[Տաթևի վանք]] այնտեղ համալսարանական կարգ ու կանոն ստեղծեց։