«Տուլա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 62.
'''Տուլա''' ({{lang-ru|Тула}}), քաղաք [[Ռուսաստան]]ում, [[Տուլայի մարզ]]ի և քաղաքային շրջանի վարչական կենտրոնը<ref>[http://tularegion.ru/netcat_files/195/214/h_b1d6fe05631ec5fb1010cdb82c1d4f86 Տուլա մարզի կանոնադրությունը, ст.5]</ref>։ [[Հերոս (քաղաք)|Հերոս]] քաղաք է։ Գտնվում է [[Մոսկվա]]յից 180 կմ դեպի հարավ և տեղակայված է [[Ուպա]] գետի ափին՝ Միջին Ռուսական լեռնաշխարհում։ Քաղաք հյուսիսից հարավ ձգվում է 30 կմ է, իսկ արևմուտքից արևելք՝ 25 կմ։
 
Քաղաքն առաջին անգամ հիշատակվել է [[XVI դար]]ի Նիկոնովյան տարեգրությունում՝ [[1146]] թվականին։ Քաղաքի տարածքում գտնվող մշակույթային կոթողները թանկարժեք են և հանդիսանում են համաշխարհային մշակույթի անբաժանելի մասը։ Տուլայում կան ավելի քան 300 մշակույթային կոթողներ՝ դրանք ճարտարապետության և քաղաքաշինության, պատմության, մոնումոնտալ արվեստի հնագիտական հուշարձաններ են։ Զբոսաշրջությունում հայտնի ենՏուլայի 3 բնագավառներ՝ զինագործական, ինքնաեռների և տեշականտեղական բլիթների։ Յուրաքանչյուրը ներկայագված է զենքի, ինքնաեռների, բլիթների թանգարաններում։ Քաղաքի այցեքարտերից է նաև Տուլայի Կրեմլը, որը XVI դարի ճարտարապետական հուշարձան է։ Տուլայից դեպի հարավ-արևելք 14 կմ հեռավորության վրա գտնվում է Լ. Ն. Տոլստոյի «Յասնայա Պոլյանա» տուն-թանգարանը, որը կրում է XIX—XX դարերի մեծ մտածող և գրող Լ. Ն. Տոլստոյի անունը և հանդիսանում է Ռուսատանի պատմական և մշակույթային կյանքի եզակի կենտրոն։
 
Տուլան գիտական և մշակույթային կենտրոն է, կարևոր երկաթուղային հանգույց, որի բնակչությունե կազմում է 487 841 մարդ (2015), քաղաքային շրջանում՝ 552 362 մարդ (2015), բն. խտությունը կազմում է 3432 կմ², ագլոմերացիայի բնակչությունը կազմում է 1 մլն. մարդ։ Քաղաքը հատում են պետական նշանակության Մոսկվա-Ղրիմ, Կալուգա-Տուլա-Միխաիլով-Ռեզան ավտոճանապարհները և Մոսկվա-Դոնբաս, Տուլա Կոզելսկ երկաթուղային ճանապարհները, որոնք Տուլան կապում են Մոտակա երկրների և Ռուսաստանի այլ շրջանների հետ։ Երկաթուղին Տուլան կապում է Մոսկվա, Օրյոլ, Կալուգա, Ուզլովայաա և Կոզելսկ քաղաքներին<ref name="admin">[http://www.tula.ru/city/info/ Տուլայի վարչական կազմը]</ref>։
Տող 142.
 
=== Հնագույն պատմություն ===
Տուլան [[Ռուսաստան]]ի հնագույն քաղաքներից մեկն է։ Դեռ հին ժամանակներից այդ տարածքում բնակավել են սլավոնական վյատիչների ցեղերը։ Այդ մասին վկայում են հնուց պահպանված քաղաքներն ու բլուրները։ Վյատիչները զբաղվել են նույն արհեստով, ինչ որ նրանց ժամանակակիցները՝ հող էին մշակում, զբաղվում էին առևտրով և նավագործությամբ։ Իր գոյության առաջին դարերում Տուլան ոչնչով չէր տարբերվում այդ շրջանի մյուս բնակեցված տարածքներից։ Այն ոչ մեծ, բնակչության կողմից ցանկապատված քաղաք էր, որը գտնվում էր կղզու վրա՝ [[Ուպա]] և Տուլիցա գետերի միախառնման վայրում։
 
Քաղաքն առաջին անգամ հիշատակվել է [[XVI դար]]ի Նիկոնովյան տարեգրությունում՝ [[1146]] թվականին։ Տարեգիրը նկարագրում է [[1146]] թվականի պատերազմական գործողությունները, և իր տարեգրությունում հաղորդում է.
«Սվյատոսլավ Օլգովիչը Ռյազան գնալու ճանապարհին եղել է Մցենսկում, Տուլայում, Դուբկայում, Դոնում, Ելցում և Պրոնսկում ({{lang-ru|''«Святослав Ольгович, идее в Рязань, и быв во Мценске и в Туле, и в Дубке, на Дону, и в Ельце, и в Пронске, и придя в Рязань на Оку»''}})։
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Տուլա» էջից