«Կալցիում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: [[File: → [[Պատկեր: (2)
Տող 106.
[[Պատկեր:Die chemischen elemente ca.JPG|thumb]]
[[Պատկեր:Calcium 1.jpg|thumb]]
ԿալիումըԿալցիումը սպիտակ արծաթափայլ, փափուկ մետաղ է։ Հայտնի է ալոտրոպիկ երկու ձևափոխությամբ։ α-ձևի խտությունը 1540 կգ/մ<sup>3</sup> է (20&nbsp;°C-ում): 464&nbsp;°C-ից բարձր կայուն է β-ձևը, հալման ջերմաստիճանը՝ 851&nbsp;°C: Բարձր մաքրության կալիումի պլաստիկ է, լավ մամլվում է, գլոցվում և հեշտությամբ մշակվում կտրումով։
 
Քիմիապես շատ ակտիվ է, միացություններում՝ երկարժեք։ Սովորական ջերմաստիճանում կալիումը հեշտությամբ փոխազդում է օդի թթվածնի և խոնավության հետ, դրա համար էլ այն պահում են փակ, հերմետիկ անոթներում կամ հանքային յուղի մեջ։
 
== Քիմիական հատկություններ ==
Օդում կամ [[Թթվածին|թթվածնի]] միջավայրում տաքացնելիս կալիումըկալցիումը բոցավառվում է՝ առաջացնելով հիմնական օքսիդը՝ CaO:
 
:: <math>\mathsf{2Ca + O_2 \rightarrow 2CaO,}</math>
 
Հայտնի են նաև կալիումիկալցիումի գերօքսիդները՝ CaO<sub>2</sub> և CaC<sub>4</sub>: Սառը ջրի հետ կալիումը սկզբում փոխազդում է արագ, հետո փոխազդեցությունը դանդաղում է՝ Ca(OH)<sub>2</sub> թաղանթի առաջացման պատճառով։
 
:: <math>\mathsf{Ca + 2H_2O \rightarrow Ca(OH)_2 + H_2\uparrow.}</math>
Տող 123.
:: <math>\mathsf{Ca + Br_2 \rightarrow CaBr_2.}</math>
 
Ծծմբի հետ տաքացնելիս կալիումըկալցիումը առաջացնում է սուլֆիդ՝ CaS, որը, միացնելով ծծումբ, տալիս է բազմասոււֆիդներ (CaS<sub>2</sub>, CaS<sub>4</sub> և այլն): Չոր ջրածնի հետ փոխազդում է 300-400&nbsp;°C-ում՝ առաջացնելով հիդրիդ՝ CaH<sub>2</sub>:
 
:: <math>\mathsf{Ca + H_2 \rightarrow CaH_2,}</math>
 
500&nbsp;°C-ում կալիումըկալցիումը և ագուռը տալիս են Ca<sub>3</sub>N<sub>2</sub> նիտրիդը։ Սառը պայմաններում [[ամոնիակ]]ի հետ կալիումըկալցիումը առաջացնում է Ca[NH<sub>3</sub>]<sub>4</sub> կոմպլեքս միացությունը։ Օդի բացակայությամբ տաքացնելիս ածխածնի, [[սիլիցիում]]ի և [[ֆոսֆոր]]ի հետ կալիումըկալցիումը առաջացնում է, համապատասխանաբար, կարբիդ (CaC<sub>2</sub>), սիլիցիդներ (Ca<sub>2</sub>Si, CaSi, CaSi<sub>2</sub>) և ֆոսֆիդ (Ca<sub>3</sub>P<sub>2</sub>):
 
:: <math>\mathsf{Ca + 6B \rightarrow CaB_6,}</math>
Տող 135.
:: <math>\mathsf{2Ca + Si \rightarrow Ca_2Si.}</math>
 
Միջմետաղական միացություններ է առաջացնում Al-ի, Ag-ի, Au-ի, Cu-ի և այլ մետաղների հետ։ Արտադրության մեջ կալիումըկալցիումը ստացվում է երկու եղանակով.
* CaO-ի և փոշիացրած Al-ի խառնուրդը 1200&nbsp;°C-ում, 0,01-0,02 մմ սնդ. ս. ճնշման տակ տաքացնելիս.
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կալցիում» էջից