«Ութձայն»–ի խմբագրումների տարբերություն

VIII դ․ սկզբին [[Ստեփանոս Սյունեցի|Ստեփանոս Սյունեցու]] երկրորդը կանոնացրել է ընտրված [[կցուրդ]]-[[շարական]]ները և խմբագրել վերջիններիս կապված ութձայնը, բաղկացած հիմնական ութ եղանակներից, նույնչափ «դարձվածքներից» և նրանց շուրջ խմբված մոտ 40 տիպական մեղեդիներից։ XII դ․ [[Ներսես Շնորհալի]]ն տեսականորեն իմաստավորել է «ծանր» (նոր տիպի), «ստեղի» և «զարտուղի» կոչված ձայնեղանակները։ XIII դ․ կիլիկյան մի շարք նշանավոր երաժշտապետների ջանքերով խազգրքերում ութ հիմնական նորակերտ ձայնեղանակներից յուրաքանչյուրի շուրջ խմբվել են տասը և ավելի «մանրուսման» երգեր։ XIII - XIV դդ․ Կիլիկիայում և Կենտրոնական Հայաստանում հատուկ ուշադրության առարկա են դարձել նաև Գանձարան ժողովածուի բաղադրիչները։ XIV դ․ վերջին - XV դ․ սկզբին [[Տաթևի համալսարան]]ի երաժշտական մասնաճյուղում Գրիգոր Տաթևացու ղեկավարությամբ ընդհանուր հայտարարի են բերվել հայկական ութձայնի տեսությանն ու գործնականին վերաբերող դրույթները, որից մի հակիրճ ամփոփում է հասել մինչև Գ․[[Գրիգոր ԳապասաքալյանըԳապասաքալյան]]ը, Հ․ Լիմոնճյանը, Ն․ Թաշճյանն ու մեր օրերը։ Հայկական ութձայնի մշակվել է միջնադարյան վանքերին կից դպրոցներում և համալսարաններում։ Այն խմբագրողները եղել են երաժիշտ-վարդապետներ, որոնց մտահոգության գլխավոր առարկան, գուցեև հաճախ, ներկայացրել է հայ եկեղեցական երաժշտությունն ու նրա կարգավորությունը։ Այնուամենայնիվ, սխալ կլիներ հայկական ութձայնը քննել հին ու միջնադարյան հայ աշխարհիկ երաժշտությունից անկախ։