«Հ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 4.
Հ հնչույթի արտաբերական տեղայնացումը, նեղվածքը թեև հստակ չի ուրվագծված, պարզորոշ չէ, բայց հիմնականում դեր ունի կոկորդային շփումը (արտամղվող օդի շփումը ձայնածերպում, կոկորդի, մասամբ և երախի պատերին)։ Ձայնեղացած տարբերակի արտաբերությանն ուղեկցում է [[ձայնալար]]երի թրթռումը։ Այսպիսի տարբերակ կա, օրինակ, [[Շատախի բարբառ|Շատախի]], [[Կարնո բարբառ|Կարնո]], [[Մշո բարբառ|Մշո]], [[Շապին-Գարահիսարի բարբառ|Շապին-Գարահիսարի]], [[Արաբկիրի բարբառ|Արաբկիրի]], [[Սեբաստիայի բարբառ|Սեբաստիայի]] [[բարբառ]]ներում, [[Արարատյան բարբառ|Արարատյանի]] որոշ խոսվածքներում` հիմնականում բառասկզբում, [[ձայնավոր]]ից առաջ։ Ինչ-որ չափով ձայնեղություն ունի նաև գրական հայերենի հ-ն` միջձայնավորային դիրքում։
Հ հնչույթը նվազագույն հնչույթաբանական հակադրություն է կազմում ''խ''-ի հետ` կոկորդայնություն-ետնալեզվայնություն (''հոտ-խոտ, հոր-խոր''), ''ֆ''-ի հետ (''հազ-ֆազ'')։
Իբրև շունչ` հագագ, առկա է շնչեղ բաղաձայնների կազմում, իբրև` ''պ/հ-փ, կ/հ-ք, տ/հ-թ''։
Առանձին բարբառներում արձանագչված են խ-հ, ք-հ անցումներ, օրինակ` ''գինիքտեր-կինիհտեր''. '''հյ''' տարբերակ կա [[Վանի բարբառ|Վանի]] և [[Ղարաբաղի բարբառ|Ղարաբաղի]] բարբառներում. օրինակ` '''ը՝րիհնյակ''' «արեգակ»։
[[Կատեգորիա:Հայկական այբուբեն]]
|