«Հարավարևմտյան Ասիա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Վերահղվում է դեպի Հարավարևմտյան Ասիա |
No edit summary |
||
Տող 1.
'''Հարավարևմտյան Ասիա''', '''Արևմտյան Ասիա''' կամ '''Առաջավոր Ասիա''' տարածաշրջան [[Եվրասիա]] մայրցամաքում։ Այն մարդկության պատմության հնագույն բնօրրաններից է և մի շարք [[ժողովուրդ]]ների պատմական [[հայրենիք]]ը։ Հայտնի է նաև որպես՝ Մերձավոր Արևելք։ Գտնվում է Միջերկրական, [[Արաբ]]ական, [[Կարմիր ծով|Կարմիր]], [[Սև ծով|Սև]] և [[Կասպից ծով]]երի, [[Ադենի ծոց|Ադենի]], [[Օմանի ծոց|Օմանի]],և [[Պարսից ծոց]]երի միջև։ Տարածքը զբաղեցնում է շուրջ 7 միլիոն կմ² , որտեղ ապրում է [[340]] միլիոն [[մարդ]]։ Հարավարևմտյան [[Ասիա]]յում ուրբանիզացման մակարդակն ավելի բարձր է քան, օրինակ, [[Հարավային Ասիա|Հարավային]] ու [[Հարավարևելյան Ասիա]]յում։ Սոցիալ-տնտեսական զարգացման բարձր մակարդակով առանձնանում ե [[Իսրայել]]ը։ Այստեղ տարածված են ավազային ընդարձակ [[անապատ]]ները, [[կիսաանապատ]]ներն ու [[օազիս]]ները, իսկ դրանց հարևանությամբ՝ ձյունապատ լեռնագագաթները, կանաչապատ [[գետահովիտ]]ներն ու [[ծով]]ափերը։
== Տնտեսություն ==
Հարավարևմտյան Ասիայի գլխավոր հարստությունը [[նավթ]]ն է։ Այստեղ է կենտրոնացած նավթի համաշխարհային պաշարների 2/3-ը։ Նավթով հարուստ են [[Սաուդյան Արաբիա]]ն, [[Քուվեյթ]]ը, [[Իրաք]]ը, [[Իրան]]ը, [[ԱՄԷ]]-ն (Արաբական Միացյալ Էմիրություններ)։
Այստեղ է կենտրոնացած նաև բնական գազի համաշխարհային պաշարների 1/4-ը ։ [[Գազ]]ի պաշարներով հարուստ են Իրանը, ԱՄԷ-ն, Սաուդյան Արաբիան։
[[Բոր]]ի և [[քրոմ]]ի հումքի համաշխարհային նշանակության պաշարներ կան [[Թուրքիա]]յում, կալիումական աղերի՝ [[Իսրայել]]ում, [[Հորդանան]]ում և Իրանում։ Երկաթի, պղնձի ու բազմամետաղների հանքաքարի զգալի պաշարներով առանձնանում են Իրանը, Թուրքիան և Հայաստանը։ Տարածաշրջանի գյուղատնտեսական առաջատար ճյուղը բուսաբուծությունն է։ Հացահատիկային հիմնական մշակաբույսերն են ցորենը, բրինձը, գարին, եգիպտացորենը։ Տարածված ճյուղ է պտղաբուծությունը։ Մշակում են [[նուռ]], [[նուշ]], [[ծիրան]], [[թուզ]], ձիթապտուղ, ցիտրուսներ։ Լայն տարածում ունի [[խաղող]]ագործությունը։ Տարածաշրջանն աշխարհում առաջինն է [[փյունիկ]]յան արմավի արտադրությամբ (Իրաք, Սաուդյան Արաբիա, Իրան)։
Տարածաշրջանի երկրները զարգացած երկրներից ներմուծում են [[մեքենա]]ներ և սարքավորումներ, ինչպես նաև ժամանակից տեխնոլոգիաներ։ Արտահանում են [[նավթ]], [[բնական գազ]] և այլ օգտակար հանածոներ, [[Բուսաբուծություն|բուսաբուծության]] և [[Անասնապահություն|անասնապահական]] արտադրանք, [[գորգ]]եր, տնայնագործական ապրանքներ։
== Երկրներ ==
Այսօր քաղաքական տեսանկյունից Արևմտյան Ասիան ընդգրկում է հետևյալ երկրները՝
* [[Աբխազիա]]
* [[Ադրբեջան]]
* [[Հայաստան]]
* [[ԼՂՀ|Արցախ]]
* [[Աֆղանստան]]
* [[Բահրեյն]]
* [[Վրաստան]]
* [[Եգիպտոս]] (միայն [[Սինայի թերակղզի]]<nowiki/>ն)
* [[Իսրայել]]
* [[Հորդանան]]
* [[Իրաք]]
* [[Իրան]]
* [[ԼՂՀ]]
* [[Յեմեն]]
* [[Կատար]]
* [[Կիպրոս]]
* [[Քուվեյթ]]
* [[Լիբանան]]
* [[ՄԱԷ]]
* [[Օման]]
* [[Սաուդյան Արաբիա]]
* [[Սիրիա]]
* [[Թուրքիա]]
* [[Հարավային Օսիա]]
{{Երկրամասեր}}
[[Կատեգորիա:Ասիա]]
[[Կատեգորիա:Հարավարևմտյան Ասիա]]
| |||