«Թովմա Մեծոփեցի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: 6]]թ → 6]] թ oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 1.
'''Թովմա Մեծոփեցի''' (1378, գյուղ Աղի ([[Արճեշ]]ի մոտ) – [[1446]] թ. մայիսի 15, [[Ակոռի (Մասյացոտն)|Ակոռի]] (Մասյացոտն գավառ), թաղվել է [[Մեծոփավանք]]ում), պատմիչ, մանկավարժ, եկեղեցական, մշակութային և հասարակական գործիչ։ Ուսանել է Մեծոփավանքում՝ [[Հովհաննես Մեծոփեցի|Հովհաննես Մեծոփեցու]] մոտ (1386-93), այնուհետև՝ Խառաբաստավանքի վարդապետարանում՝ աշակերտելով [[Սարգիս Ապրակունեցի]], ապա՝ Վարդան Հոգոցվանեցի րաբունապետներին։ 1406-ից սովորել է [[Տաթևի համալսարան]]ում՝ [[Գրիգոր Տաթևացի|Գրիգոր Տաթևացու]] մոտ։ 1410-ին Թովմա Մեծոփեցին ստանձնել է Մեծոփավանքի վանահայրությունն ու վարդապետարանի րաբունապետությունը՝ պաշտոնավարելով ավելի քան 30 տարի։
Թովմա Մեծոփեցու գործունեության ընթացքում Մեծոփա դպրոց են հրավիրվել ճանաչված մասնագետներ, ստեղծվել են դասագրքեր, կատարվել տարբեր երկերի մեկնություններ։ Դպրոցի մատենադարանում ընդօրինակել, ծաղկել ու կազմել են հայկական բազմաթիվ ձեռագիր մատյաններ։ Մեծոփը դարձել է գրչության կարևոր կենտրոն, որտեղ Թովմա Մեծոփեցին ուսուցանել է գրչության արվեստ, պատրաստել գրագիրներ, գրիչներ, գրչության արվեստի ուսուցիչներ։ Թովմա Մեծոփեցին մի շարք պատմական աշխատությունների հեղինակ է։ Ամենահայտնին «Պատմութիւն ԼանկԹամուրայ և յաջորդաց իւրոց» (1860, քննական բնագիրը աշխատասիրությամբ Լ. Խաչիկյանի, 1999) երկն է<ref>[http://www.digilib.am/digilib/?menu=5&wrk=299&captn=7772&wrpg=0&aupg=0 Թովմա Արծրունի, Պատմագրութիւն, աշխատասիրութեամբ Լ. Խաչիկեանի, Երեւան, 1999]</ref>, որն ընդգրկում է 1386–1440-ի իրադարձությունները։ Այն XV դ. պատմ. հազվագյուտ երկերից է, կարևոր աղբյուր Լենկթեմուրի, ինչպես նաև կարակոյունլու և ակկոյունլու քոչվոր ցեղերի մղած պատերազմների շրջանի Հայաստանի ու Միջին Արևելքի պատմության ուսումնասիրման համար։ Մեծոփեցու պատմական երկերից է նա¨ «Յիշատակարանը» (1892), որը վերաբերում է Հայոց կաթողիկոսական աթոռը Կիլիկիայի մայրաքաղաք Սսից Վաղարշապատ տեղափոխելուն։
| |||