«Աֆրիկայի գաղութային բաժանում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 2.
<small>Վարդագույն՝ ֆրանսիական տիրույթներ, դեղին՝ բրտանական, կանաչ՝ գերմանական, կապույտ՝ պորտուգալական, նարնջագույն՝ բելգիական, նարնջագույն բծավոր՝ իսպանական, վարդագույն բծավոր՝ իտալական</small>]]
'''Աֆրիկայի գաղութային բաժանում ''' (ինչպես նաև՝ '''Մրցավազք Աֆրիկայի համար''' կամ '''Կռիվ Աֆրիկայի համար''', {{lang-en|Scramble for Africa}}, {{lang-fr|Partage de l'Afrique}}, {{lang-pt|Partilha de África}})՝ Եվրոպայի մի շարք [[Իմպերիալիզմ|իմպերիալիստական]] երկրների միջև [[Աֆրիկա]]յում նոր տարածքներ գրավելու համար մղված սուր հակամարտությունների ժամանակաշրջան։
Չնայած նրան, որ Աֆրիկայում մի շարք տարածքներ արդեն գաղութացված էին, ամենասուր պայքարը ծավալվեց նոր իմպերիալիզմի ընթացքում, մասնավորապես [[Բեռլինի կոնֆերանս (1884)|Բեռլինի կոնֆերանս]]ից հետո՝ 1885 թվականին։ Աֆրիկայի բաժանման կուլմիացիան համարվում է [[Ֆաշոդայի ճգնաժամ]]ը 1898 թվականին, ինչը կանգնեցրեց [[Ֆրանսիա]]յին և [[Բրիտանական կայսրություն|Բրիտանիային]] պատերազմի եզրին։ [[1902]] թվականին եվրոպական տերությունները վերահսկում էին Աֆրիկայի տարածքի 90%-ը։ Իրենց անկախությունը պահպանել էին միայն [[ԱՄՆ]] հովանու տակ գտնվող՝ [[Լիբերիա]]ն և [[Իտալիայի թագավորություն (1861–1946)|Իտալիայի]] հետ պատերազմի արդյունքում իր անկախությունը պահպանած [[Եթովպիա]]ն։
XIX-րդ դարի վերջին Աֆրիկայի բաժանմանը միացավ նաև «սև աշխարհամասը» որպես պաշարների աղբյուր դիտարկող՝ [[Իտալիայի թագավորություն (1861–1946)|Իտալիայի թագավորությունը]]։ Վերջինիս հատկապես գայթակղում էին թուլացող [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] և [[Աֆրիկյան կոտոշ]]ի տարածքները։
Աֆրիկայի գաղութային բաժանումը ավարտվեց [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի սկսվելուց մեկ տարի շուտ, երբ Մեծ Բրիտանիան պաշտոնական բռնակցեց Եգիպտոսը։ Դրանից երկու տարի առաջ տեղի ունեցավ [[Մարոկկո]]յի բաժանումը [[Ֆեսի պայմանագիր|Ֆեսի պայմանագրով]], իսկ Իտալիային հաջողվեց [[Իտալա-թուրքական պատերազմ (1911-1912)|Իտալա-թուրքական պատերազմ]]ի արդյունքում նվաճել Լիբիան։
| |||