«Սաղմնային զարգացում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: [[File: → [[Պատկեր: (2)
Տող 2.
'''Սաղմնային զարգացում''', '''էմբրիոգենեզ''', [[բազմաբջիջ կենդանիներ]]ի զարգացումը ձվային կամ սաղմնային թաղանթներում։ Ընթանում է մայրական օրգանիզմում կամ օրգանիզմից դուրս։ Սաղմնային զարգացմանը նախորդում է [[նախասաղմնային զարգացում|նախասաղմնային զարգացման]] շրջանը, երբ աճում, ձևավորվում և հասունանում է [[ձվաբջիջ|ձու]]ն։ Սաղմնային զարգացման ընթացքում համեմատաբար մեկ պարզ ձվաբջջից առաջանում է բազմաբջիջ, տարբեր օրգաններից և հյուսվածքներից կազմված, ինքնուրույն գոյության ընդունակ օրգանիզմ։ Սաղմնային զարգացման հիմնական փուլերն են՝ [[բեղմնավորում]]ը ([[կուսածնություն|կուսածնության]] ժամանակ՝ ձվի ակտիվացումը), [[Տրոհում|տրոհման]] բաժանումները, [[գաստրուլյացիա]]ն, [[օրգանոգենեզ]]ը, թաղանթներից դուրս գալը կամ [[ծնունդ]]ը։ Տարբեր կենդանիների սաղմնային զարգացումը զգալիորեն տարբերվում է իրարից։ Որոշ կենդանիների սաղմնային զարգացոման ընթացշում զարգացման առանձին փուլեր բացակայում են։ Սաղմնային զարգացման պրոցեսն ինչ-որ չափով հիշեցնում է [[էվոլյուցիա]]յի ընթացքը։ Սակայն սաղմնային նմանությունը հարաբերական է, քանի որ զարգացման ամեն մի փուլում սաղմերը հարմարվում են գոյության համապատասխան միջավայրին։ Սաղմնային զարգացումը կյանքի կարևորագույն շրջան է և պայմանավորում է օրգանիզմի [[հետսաղմնային զարգացում]]ը։
== Փուլեր ==
[[FileՊատկեր:Blastula.png|thumb|250px|Գաստրուլյացիան տեղի է ունենում, երբ միաշերտ բլաստուլան ներփքվում է։ Էկտոդերմը երկնագույն է, էնտոդերմը՝ կանաչ, բլաստոցելը՝ դեղին, առաջնային աղին՝ մանուշակագույն]]
=== Բեղմնավորում ===
{{Հիմնական|Բեղմնավորում}}
Տող 11.
 
=== Օրգանոգենեզ ===
[[FileՊատկեր:Human embryo.jpg|thumb|Մարդու 8-9 շաբաթական սաղմը, 38 մմ]]
{{Հիմնական|Օրգանոգենեզ}}
Օրգանոգենեզի ժամանակ սաղմնային թերթիկները բաժանվում են օրգանների և համակարգերի սաղմերի (նախասկիզբների)։ Օրգանոգենեզն իրականանում է գլխավորապես բջիջների տեղաշարերի և տարբերակման շնորհիվ։ Ողնաշարավորների օրգանոգենեզի առաջին փուլն անվանվում է նևրուլյացում, երբ ձևավորվում են նյարդային թիթեղը և նյարդային խողովակը։