«Գիֆենյան ապրանք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ [r2.5.2] Ռոբոտը ավելացնում է․: ka:გიფენის საქონელი
No edit summary
Տող 2.
{{wikify}}
 
'''ՋիֆենիԳիֆենի ապրանքներ''' (անգլերեն՝ Giffen goods) — ապրանքներ, որոնք չեն ենթարկվում «պահանջարկի օրենքին», այսինքն գների բարձրացմանը զուգընթաց ավելի շատ են գնվում։
 
Արտահայտությունը կիրառվում է [[Ռոբերտ Ջիֆեն]]ից հետո, որն այս երևույթն համարում էր «պահանջարկի օրենքի» ժխտում։ Այնուամենայնիվ ՋիֆենիԳիֆենի ապրանքները ներկայումս դիտարկվում են որպես պահանջարկի վերլուծության հատուկ դեպք, այլ ոչ թե նրա ժխտում։ ՋիֆենիԳիֆենի ապրանք կարող է լինել ոչ միայն հացը, այլև բնակչության աղքատ խավերի համար լայն սպառման ապրանքներ։ Օրինակ, ին՞չ տեղի ունեցավ ՀՀ–ում, երբ միանգամից բարձրացան հացի և կարտոֆիլի գները։ Պատկերացրեք աղքատ ընտանիքների վիճակը (իսկ այդպիսիք մեզ մոտ կազմում են ընտանիքների առնվազն 3/4-ը), որոնք օգտագործում էին որոշ քանակությամբ հաց, կարտոֆիլ, միս և այլ ապրանքներ։ Նրանք սկսեցին ավելի շատ հաց և կարտոֆիլ գնել, իսկ ապա միայն հաց։ Ինչու՞, որովհետևւ նրանց եկամուտները այլևս թույլ չէին տալիս միս և այլ ապրանքներ գնել և ամբողջ եկամուտը նրանք ուղղում էին հաց և կարտոֆիլ գնելուն (իսկ ոմանք միայն հաց գնելուն)։ Հետևաբար մեծացավ այս ապրանքների սպառումը և գնորդների կախվածությունը դրանցից։
 
Ապրանքների սպառումը հետաքրքիր օրինաչափությամբ կախված է նաև եկամտի էֆեկտից (income effect) և փոխարինման էֆեկտից (substitution effect)։ Եթե ապրանքը ցածրորակ ապրանք է (inferior good), ապա նրա նկատմամբ պահանջարկը սպառողների հարստացմանը զուգընթաց ընկնում է։ Այսպիսի ապրանքների գնի բարձրացումը կարող է հանգեցնել նաև պահանջարկի բարձրացման, իսկ գնի ցածրացումը պահանջարկի իջեցման։ Օրինակ, հարուստ երկրների համար ցածրորակ ապրանքներ են հեծանիվը, ապխտած երշիկը, մարգարինը և այլն։
 
Փոխարինման էֆեկտի ժամանակ, երբ սպառողների եկամուտը մնում է հաստատուն, իսկ տվյալ ապրանքի գինը բարձրանում է, փոխարինող ապրանքների գինը մնալով նույնը փաստորեն դառնում է հարաբերականորեն էժան և սպառողները գնում են հենց այդ ապրանքները։ Իսկ երբ տվյալ ապրանքի գինը ընկնում է, իսկ փոխարինողներինը մնալով նույնը` հարաբերականորեն թանկանում, սպառողները սկսում են որպես փոխարինող գնել հենց տվյալ ապրանքը։ Եթե եկամտի էֆեկտը գործում է այնպես, որ պահանջարկի փոփոխությունները տեղի են ունենում նույն ուղղությամբ ինչ գների բարձրացումը, փոխարինման էֆեկտը պահանջարկի փոփոխությունները տանում է գնի փոփոխմանը հակառակ ուղղությամբ, և երբ առաջին էֆեկտը գերակշռում է վերջինին, ընդհանուր էֆեկտը լինում է այն, որ գումարային պահանջարկի փոփոխությունները տեղի են ունենում նույն ուղղությամբ, ինչ գների փոփոխությունները։ Սա այն հատուկ դեպքն է, որ բացահայտել է Ռ. Ջիֆենը։Գիֆենը։
 
 
Տող 14.
 
* [http://www.econlib.org/library/Marshall/marP14.html#Bk.III,Ch.VI Alfred Marshall Principles of Economics Bk.III,Ch.VI in paragraph III.VI.17] {{ref-en}}
* [http://econpapers.hhs.se/paper/wpawuwpge/9602001.htm Վերջին խոսքը ՋիֆենիԳիֆենի ապրանքների մասին] {{ref-en}}
* [http://moneyterms.co.uk/giffen-good/ ՋիֆենիԳիֆենի ապրանքներ] {{ref-en}}
* [http://freakonomics.blogs.nytimes.com/2008/12/16/what-do-prostitutes-and-rice-have-in-common/ What Do Prostitutes and Rice Have in Common?] {{ref-en}}