«Սալիցիլաթթու»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ
Տող 24.
 
== Ֆիզիկական հատկություններ ==
Անգույն [[բյուրեղ]]ներ են, ջրում վատ են լուծվում, [[օրգանական լուծիչներ]]ում՝ լավ։ [[Հալման ջերմաստիճան]]ը 159 <sup>օ</sup>С Է, եռմանը՝ 211°С։ Լայնորեն տարածված է բնության մեջ, հիմնականում [[գլիկոզիդ]]ի ձևով։ Արդյունաբերության մեջ ստացվում է [[ֆենոլ]]ի կարբօքսիլացմամբ։ Սալիցիլաթթուն օժտված է թույլ հականեխիչ, գրգռող և կերատոլիտիկ (եղջերալուծիչ) հատկություններով։ Օգտագործում են քսուքների, մածուկների, [[փոշի]]ների և [[լուծույթ]]ների ձևով՝ մաշկային [[հիվանդություն]]ների բուժման նպատակով։ Սալիցիլաթթուի նատրիումական աղը ([[նատրիումի սալիցիլատ]]), ամիդը ([[սալիցիլամիդ]]) և ացետիլսալիցիլաթթուն ([[ասպիրին]]) մարմնի ջերմաստիճանն իջեցնող, հակառևմատիկ, հակաբորբոքային և ցավը հանգըստացնող, պամինասալիցիլաթթուն ՝ հակաաուբերկուլոզային միջոցներ են։ Սալիցիլաթթուն օգտագործում են [[սննդամթերք]]ները պահածոյացնելու, [[երկաթ]]ի և [[պղինձ|պղնձի]] գունաչափական որոշման, թորիումը այլ տարրերից անջատելու նպատակով, ինչպես նաև ազոներկերի և հոտավետ նյութերի արտադրության մեջ։
 
== Քիմիական հատկություններ ==
Տեխնիկայում սալիցիլաթթուն ստանում են նատրիումի ֆենոլատը ածխաթթու գազի հետ ավտոկլավներում մինչև 130 &nbsp;°C տաքացնելով։ Այդ ժամանակ ստացվում է սալիցիլաթթվական նատրիում.
:: <math>\mathsf{ C_6H_5ONa + CO_2 \ \xrightarrow{180^oC}\ C_6H_4(ONa)COOH }</math>
 
Տող 33.
:: <math>\mathsf{ C_6H_4(ONa)COOH + HCl \ \xrightarrow{}\ C_6H_4(OH)COOH + NaCl }</math>
 
Սալիցիլաթթուն բյուրեղական նյութ է, դժվար լուծելի է սառը ջրում, հալվում է 159 &nbsp;°C-ում, ֆենոլի նման երկաթի տրիքլորիդի հետ տալիս է մանուշակագույն գունավորում։
 
Սալիցիլաթթուն արագ տաքացնելիս նրանից պոկվում է CO<sub>2</sub>, իսկ ինքը փոխարինվում է ֆենոլի։
Տող 39.
:[[Պատկեր:Synthesis 3,5-Dibromosalicylic acid.svg|ohne|upright=1.5|Herstellung von 3,5-Dibromsalicylsäure durch Bromierung von Salicylsäure in Eisessig.]]
 
Սալիցիլաթթուն էսթերներ է գոյացնում ինչպես սպիրտների և ֆենոլների, այնպես էլ թթուների հետ միանալիս։
 
Սալիցիլաթթվի էսթերները [[Քացախաթթու|քացախաթթվ]]ի հետ հայտնի է ասպիրինի անունով։ Նա կարող է ստացվել սալիցիլաթթվի վրա ացետիլքլորիդ ազդելով։
Տող 65.
* [http://msds.chem.ox.ac.uk/SA/salicylic_acid.html Safety MSDS data]
* [http://www.cdc.gov/niosh/ipcsneng/neng0563.html International Chemical Safety Cards | CDC/NIOSH]
{{ՀՍՀ|հատոր=10|էջ=118}}
 
[[Կատեգորիա:Օքսիդաթթուներ]]