«Թբիլիսիի օպերայի և բալետի թատրոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ թարգմանում եմ անգլերեն ամսանունները oգտվելով ԱՎԲ
Տող 28.
[[Image:Tbilisi_opera.jpg|thumb|Ներքին հարդարանքներ]]
[[Պատկեր:Es Ra Katso?.jpg|thumb|Ջորջ Բալանշինի արձանը]]
Թատրոնը հիմնադրվել է [[1851]] թվականին, Թիֆլիսում։ [[1896]] թվականից ներկայացումները տրվել են նոր շենքում (այսպես կոչված, Արքունական թատրոն), թատերաշրջանը բացվել է [[Գլինկա]]յի «[[Իվան Սուսանին (օպերա)|Իվան Սուսանին]]» օպերայի բեմադրությամբ։ 1851-[[1880]] թվականներին թատրոնում հանդես է եկել իտալական օպերային խումբը, 1880 թվականից՝ ռուսական։ [[19-րդ դար]]ի վերջին–[[20-րդ դար]]<nowiki/>ի սկզբին այստեղ աշխատել են վրացի և ռուս նշանավոր երգիչներ՝ Ի․ Պ․ Սարաջիշվիլին, Ա․ Ի․ Ինաշվիլին, Օ․ Ա․ Բախութաշվիլի- Շուլգինան (վրացական ազգային վոկալ կատարողական դպրոցի հիմնադիրներ), Վ․ Մ․ Զարուդնայան, Լ․ Գ․ Ցակովլևը, Դ․ Ա․ Ուսատովը։ Թատրոնի զարգացմանը նպաստել է կոմպոզիտոր Մ․ Մ․ Իպոլիտով- Իվանովի գործունեությունը ([[1884]]-[[1893]] թվականներին՝ դիրիժոր)<ref name="history">{{cite web|url=http://www.georgianpress.ru/tbilisi-week/our-past/10594-tbilisskaya-opera-istoriya-sozdaniya.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130215102312/http://www.georgianpress.ru/tbilisi-week/our-past/10594-tbilisskaya-opera-istoriya-sozdaniya.html |archivedate=15փետրվարի February15, 2015 |script-title=ru:Тбилисская опера - история создания|work=Tbilisi Week|author=Malkhaz Ebralidze |date=9հունվարի January9, 2013 |trans-title=Tbilisi Opera - History of its Creation |language=ru}}</ref>։
 
Վրաստանում խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո թատրոնը դարձել է ազգային երաժշտական մշակույթի կենտրոն։ Այստեղ առաջին անգամ բեմադրվել են վրաց կոմպոզիտորների օպերաներ՝ Զ․ Փալիաշվիլու «Աբեսալոմ և էթերի» ([[1919]]) ու «Դաիսի» ([[1923]]), Դոլիձեի կոմիկական «Քեթո և Կոտե» (1919), Արաղիշվիլու «Ասք Շոթա Ռուսթավելու մասին» (1919), Մ․ Բալանչիվաձեի «Խարդախ Թամարը» ([[1926]]) և այլն։ [[1936]] թվականին բեմադրվել է վրացական առաջին բալետը՝ Ա․ Բալանչիվաձեի «Մզեճաբուկի» («Լեռների սիրտը»)։
 
Թատրոնի խաղացանկում տեղ են գտել համաշխարհային դասական օպերաներ և բալետներ, ինչպես նաև խորհրդային կոմպոզիտորների ստեղծագործություններ։ Ներկայացումները տրվում են [[վրացերեն]] և [[ռուսերեն]] լեզուներով։
 
Լավագույն բեմադրություններից են՝ [[Չայկովսկի Պյոտր|Չայկովսկու]] «Պիկովայա դամա» ([[1950]]), Թորաձեի «Հյուսիսի հարսնացուն» ([[1958]]), Օ․ Թաքթաքիշվիլու «Մինդիա» ([[1961]]), Մշվելիձեի «Մեծ վարպետի աջը» ([[1961]]), [[Պրոկոֆև Սերգեյ|Պրոկոֆև]]ի «Սեմյոն Կոտկո» ([[1964]]), [[Դոնիցետի Գաետանո|Դոնիցետի]]ի «Դոն Պասկուալե» ([[1968]]), մանկական՝ Բուկիյայի «Անկոչ հյուրեր» (1950), Դոկիելիի «Կարմիր գլխարկը» (1958) օպերաները, Թորաձեի «Դորդա» ([[1949]]), Մաճավարիանիի «Օթելլո» ([[1957]]), Ցինցաձեի «Դևը» ([[1961]]), [[Սերգեյ Պրոկոֆև|Պրոկոֆև]]<nowiki/>ի «Մոխրոտը» ([[1966]]) բալետները և այլն։
 
Թատրոնում տարբեր տարիներ աշխատել են՝
Տող 42.
*ռեժիսորներ` Մ․ Դ․ Կվալիաշվիլին, Ա․ Ռ․ Ցուցունավան, Դ․ Ի․ Անջավւարիձեն, Դ․ Վ․ Ժորդանիան և ուրիշներ
 
Թբիլիսիի օպերայի և բալետի թատրոնում տարբեր տարիներ աշխատել են, առանձին թատերաշրջաններ հանդես եկել հայ դիրիժորներ, բալետմայստերներ, մեներգիչներ և մենապարողներ՝ Ն․ Պապայանը, Բ․ Ամիրջանյանը, Հ․ Ղորղանյանը, Ա․ Մելիք-Փաշաևը, Մ․ Թավրիզյանը, Ս․ Չարեքյանը, Դ․ Շիկանյանը, Ս․ Սերգեևը, ի․ Արբատովը, Վ․ Արիսաակեսյանը, Ս․ Սարգսյանը, Հ․ Դանիելյանը, Լ․ Իսեցկին, Ն․ Հովհաննիսյանը, Ե․ Արարատովան, Լ․ Աոաքելովը և ուրիշներ։
 
[[1899]]-[[1901]] թվականներին «Մշակ»-ում ե«Մուրճ»-ում [[Քրիստափոր Կարա-Մուրզա|Քրիստափոր Կարա-Մուրզան]]ն հանդես է եկել [[Թիֆլիս]]<nowiki/>ի երաժշտական կյանքը լուսաբանող հոդվածներով՝ անդրադաոնալով նաև օպերային թատրոնի ներկայացումներին, աոանձին կատարողների արվեստին։
 
== Գրկանություն==
Տող 61.
*Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 1. А — Ангоб. 1969. 608 стр., илл.; 47 л. илл. и карт, 1 отд. л. табл.
{{ՀՍՀ}}
 
{{DEFAULTSORT:Թբիլիսիի օպերայի և բալետի պետական թատրոն}}
[[Կատեգորիա:Թատրոններ այբբենական կարգով]]