«Հովսեփ Էմին»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
→Հովսեփ Էմինը Եվրոպայում: վիքիֆիկացում, կետադրական, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ |
պատճենի հեռացում |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Ռազմական գործիչ
Տող 5 ⟶ 4՝
| բնօրինակ անուն = Էմին Հովսեփ Էմինյան
| կյանքի ժամանակաշրջան = [[1726]]-[[1809]]
| պատկեր = [[Պատկեր:Hovsep
| նկարագրություն =
| մականուն = [[Հայ ազատագրական պայքար (17-18-րդ դարեր)|Հայ ազատագրական շարժման գործիչ]]
| ծննդյան վայր = {{Դրոշ|Իրան}} [[Համադան]], [[Իրան]]
| վախճանի վայր = {{Դրոշ|Հնդկաստան}} [[Կալկաթա]], [[Հնդկաստան]]
Տող 24 ⟶ 23՝
| Ռոդովոդ =
}}
'''Հովսեփ Էմին''' ('''Էմին Հովսեփ Էմինյան''' [[1726]], [[Համադան]], [[Իրան]] - [[օգոստոսի 2]] [[1809]], [[Կալկաթա]], [[Հնդկաստան]])
== Հայերը Հնդկաստանում ==
{{Հիմնական հոդված|Հայերը Հնդկաստանում}}
[[18-րդ դար]]ի կեսերից [[Հայ ազատագրական պայքար (17-18-րդ դարեր)|հայ ազատագրական շարժման]] մեջ սկսում են աշխուժանալ [[Եվրոպայի հայկական միջնադարյան գաղթավայրերը|Եվրոպայի]] ու [[Ասիայի հայկական միջնադարյան գաղթավայրերը|Ասիայի հայ գաղթօջախները]]
[[Հնդկաստան]]ում հայերը հաստատվել էին դեռևս [[16-րդ դար|16]]-[[17-րդ դար]]երում և զբաղվում էին գերազանցապես վաճառականությամբ։ Հայկական խոշոր և ծաղկուն համայնքներ կային Հնդկաստանի շատ քաղաքներում ([[Կալկաթա]], [[Սուրհաթ]], [[Մադրաս]] և այլն)։ [[17-րդ դար]]ի երկրորդ կեսից, երբ եվրոպական պետությունները փորձում էին ներթափանցել Հնդկաստան, հայերն արդեն այնտեղ մեծ կշիռ ունեին։ Անգլիական «Արևելա-հնդկական ընկերությունը» Հնդկաստան մուտք գործելը դյուրացնելու նպատակով [[1688]] թվականին պայմանագիր է կնքում նրանց հետ։ Դրա համաձայն հայերն իրենց ապրանքները անգլիական նավերով փոխադրելու իրավունք են ստանում։▼
▲[[Հնդկաստան]]ում հայերը հաստատվել էին դեռևս [[16-րդ դար|16]]-[[17-րդ դար]]երում և զբաղվում էին գերազանցապես
Սակայն ամրապնդվելով Հնդկաստանում՝ անգլիացիները ձգտում էին միայնակ տիրանալ հնդկական առևտրին և սկսում են հետզհետե սահմանափակել հայ վաճառականության իրավունքները։ Անգլիացիները ունեին խոշոր նավատորմ, կանոնավոր բանակ, ուստի կարողացան զենքի ուժով տիրանալ գրեթե ամբողջ Հնդկաստանին։ Հնդկահայ բուրժուազիան սկսում է գիտակցել հայրենիքի, սեփական պետության ու բանակի անհրաժեշտությունն ու նշանակությունը։ Հովսեփ Էմինը այդպիսի գործիչ էր<ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/402/403 Հայերը Հնդկաստանում]</ref>։▼
▲Սակայն ամրապնդվելով Հնդկաստանում՝ անգլիացիները ձգտում էին միայնակ տիրանալ հնդկական առևտրին և սկսում են հետզհետե սահմանափակել հայ վաճառականության
== Հովսեփ Էմինը Եվրոպայում ==
Հնդկահայ գաղութում հայկական հայկական ազատագրական շարժման առաջին մունետիկը եղավ Հովսեփ
Հովսեփ Էմինը ծնվել է [[1726]] թվականին Պարսկաստանի [[Համադան]] քաղաքում, որտեղից նրանց ընտանիքը տեղափոխվել էր [[Կալկաթա]]
Էմինը որոշում է գնալ [[Անգլիա]], սովորել ռազմական գործը և ձեռնամուխ լինել Հայաստանի
[[1751]] թվականին Էմինը, հակառակ հոր կամքին, որը նրան ուզում էր վաճառական դարձնել, ծառայության է մտնում Անգլիա մեկնող մի նավում և ուղևորվում
| author =Ավագյան, Էդուարդ Սամվելի
| date =
Տող 50 ⟶ 49՝
| publisher =
| accessdate = 2010-05-26
}}</ref>
[[1759]] թվականին Հովսեփ Էմինը գալիս է Հայաստան, որտեղ մոտիկից ծանոթանում է տիրող
== Հովսեփ Էմինը Ռուսաստանում ու Այսրկովկասում ==
Վերադառնալով [[Անգլիա]]՝ Էմինը հանդիպում է Անգլիայում ռուսական դեսպան
Վորոնցովն ընդառաջում է Էմինի խնդրանքին և Հերակլ II թագավորին ուղղված նամակով նրան ճանապարհում է
[[Պատկեր:Erekle II, King of Georgia (Esadze, 1913) 31.JPG|մինի|[[Հերակլ II]]]]
Վրաց թագավորը համաձայնում է օժանդակել Էմինի ծրագրերին և նրան հանձնարարում է եվրոպական ռազմական արվեստով վարժեցնել վրացական
Հայաստանում ազատագրական շարժումն աշխուժացնելու համար Էմինը կապեր է հաստատում [[Մշո Սուրբ Կարապետ]] վանքի վանահայր Հովնան եպիսկոպոսի
[[1764]] թվականին Հովսեփ Էմինը և Հերակլը խրախուսական նամակներ են ուղարկում
Հովսեփ Էմինը հարկադրված անցնում է [[Հյուսիսային Կովկաս]], որտեղ մնում է ավելի քան մեկ
Արցախի իրադրությանը ծանոթանալու համար Հովսեփ Էմինը [[Շուշի]]ում այցելում է Իբրահիմ խանին և ապա մեկնում [[Գանձասար]]
Անհաջողությունները զգալի չափով հուսահատեցնում են
Իր կյանքի պատմությունը Հովսեփ Էմինը գրի է առել [[1792]] թվականին [[Լոնդոն]]ում տպագրված «''Հայազգի Հովսեփ Էմինի կյանքը և արկածները
== Աշխատություններ ==
Տող 96 ⟶ 88՝
* [http://hpj.asj-oa.am/4681/1/2000-3(264).pdf Գրիգորյան Վարդան, Հովսեփ Էմինի հայերեն անտիպ նամակները և նրան հասցեագրված խնդրագիրը.- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 2000, № 3, էջ 264-270։]
* Պավել Չոբանյան, Հայ-ռուս-վրացական փոխհարաբերությունները ԺԸ դարի երկրորդ կեսին, Ս. Էջմիածին, 2006 (Պատմա-բանասիրական ուսումնասիրություններ, Ա)։
* [http://www.sscnet.ucla.edu/history/aslanian/Joseph_Emin_S_Aslanian.pdf Sebouh D. Aslanian,A Reader Responds to Joseph Emin’s Life and
{{DEFAULTSORT:Էմին, Հովսեփ}}
Տող 116 ⟶ 99՝
[[Կատեգորիա:Հայ ռազմական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Կալկաթա քաղաքում մահացածներ]]
|