«Խերես»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Խերես''' ({{lang-es|Jerez}}, {{lang-en|Sherry}}), [[գինի|գինու]] տեսակ։ Իր անվանումը ստացել է [[Խերես դե լա Ֆրոնտերա]] քաղաքից, որը գտնվում է [[Իսպանիա]]յի հարավ-արևելքում` [[Անդալուսիա]]յի Կադիս նահանգում։<ref>[http://www.voskevaz.am/hy/sherry-wine-in-armenia/ Խերեսային գինին Հայաստանում]</ref> Գինու պատրաստման համար օգտագործվում է հասունացած [[խաղող]]ը։ Բերքահավաքից հետո այն թառամեցվում է հատապտղում շաքարայնության բարձրացման նպատակով։ Պրեսի ժամանակ խաղողը ծածկում են սպիտակ հողով, որը պարունակում է [[գիպս]]ի բարձր տոկոսայնություն։ Գիպսը գինուն հաղորդում է անկրկնելի դառնություն և թափանցիկություն։ Այնուհետև գինին պահվում է ոչ հերմետիկ փակված տակառներում։ Գինու մակերեսին առաջանում է ֆլոր (իսպ.իսպաներեն Flor-ծաղիկ), ինչը իրենից ներկայացնում է խմորիչային [[բջիջ]]ների հատուկ փառ, որը թույլ չի տալիս գինուն շփվել [[օդ]]ի հետ։ Գինու պատրաստման այս եղանակը կոչվում է կենսաբանական։ Բացի վերոնշյալից հայտնի են նաև օկսիդատիվ (երբ գինու հիմնական փոփոխությունները տեղի են ունենում թթվածնի և տակառի հետ շփման ընթացքում) և համակցված (երբ համադրվում են հնեցման առաջին և երկրորդ եղանակաները) պատրաստման եղանակաները։ <ref>[http://aboutsherry.info/ageing#http://aboutsherry.info/ageing/ Խերեսի հնեցում"]</ref>.

Ըստ որոշակի աղբյուրների [[Խորհրդային Միություն]]ում խերեսային տեսակի գինիների արտադրության հիմքը դրվել է հենց [[Հայաստան]]ում:<ref>[http://aboutsherry.info/sovietsherries Սովետական խերեսներ"]</ref>. Հայաստանում խերեսի արտադրությունը հիմնել են գիտնականներ Ն. Ն. Պրոստոսերդովը և Ռ. Լ. Աֆրիկյանը։ 1931թ1931 թ. հայտնաբերվեց, որ ոչ հերմետիկ փակված տարաներում գինու մակերեսին առաջանում է փառ, որը ձևավորվում են այնպիսի [[խմորիչ]]ներից, որոնք նման են իսպանական խերեսային խմորիչներին։ Հեղինակները դրանք անվանեցին Sacch.cheresiensis armeniensis: [[Հայաստան]]ում խերեսային տեսակի գինիները պատրաստվել են Ոսկեհատ (Խարջի) և Չիլար խաղողի տեսակներից։ Հայկական խերեսային տեսակի գինին ունեցել է բարձր որակ և իր արտադրության ծավալներով եղել է երկրորդը կոնյակի արտադրությունից հետո։

Հայաստանում խերեսային տեսակի առաջին գինին`գինին՝ «Աշտարակ»-ը, թողարկել է [[Աշտարակ]]ի գինու գործարանը, որի բաժանմունքները գտնվում էին [[Օշական]]ում և [[Ոսկեվազ]] գյուղում։

«Աշտարակ»-ը (թնդությունը - 20%, շաքարայնությունը - 3%) թունդ սպիտակ գինի է, որի գույնը տատանվում է ծղոտայինից մինչև թեյի գույնը։ Գինին օժտված է բոված ընկույզի համով և վառ արտահայտված խերեսային նրբերանգով։ Պատրաստվում էր խաղողի տեղական տեսակներից և հնեցվում 3 տարի։ 1945թ1945 թ. հայկական խերեսի արտադրությունը հասավ արդյունաբերական մասշտաբների։ 1959թ1959 թ. Աշտարակի գինու գործարանը սկսում է թողարկել չոր խերեսի նոր ապրանքատեսակ «Բյուրական» անունով։ <ref>[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_(%D5%A3%D5%AB%D5%B6%D5%AB) [Բյուրական (գինի)"|Բյուրական]</ref>.] անունով։

«[[Բյուրական (գինի)|Բյուրական» խերեսային տեսակի գինին]] (թնդությունը – 15-15.5%, շաքարայնությունը - 3%) նույնպես պատրաստվում էր խաղողի տեղական տեսակներից և հնեցվում 1.5 տարի։ 1941 թ. գործարանը արտադրել է նաև «[[Ոսկեվազ (գինի)|Ոսկեվազ» գինին]], որը պատրաստվում էր միայն Ոսկեհատ խաղողի տեսակից։ <ref>[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BE%D5%A1%D5%A6_(%D5%A3%D5%AB%D5%B6%D5%AB) Ոսկեվազ գինի"]</ref>.