«Նարգիզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

| name =ՆարգիզՆարգես

| image title =ՆարգիզՆարգես

| image descr =ՆարգիզՆարգես

'''ՆարգիզՆարգես''' ({{lang-lat|Narcissus}}), նարցիս, [[շքանարգիզազգիներ]]ի [[ընտանիք]]ի բազմամյա, [[սոխուկ]]ավոր [[խոտ]]աբույսերի [[ցեղ]]:

[[Պատկեր:Narcissus poeticus — Flora Batava — Volume v17.jpg|մինի|ձախից|ՆարգիզՆարգես բուսաբանական նկարազարդում գրքից Jan Copsa «Flora Batava», 1800—1934]]

ՆարգիզըՆարգեսը հին սանսկրիտից թարգմանաբար նշանակում է՝ «կրակի ծաղիկ» (այդպես են անվանել նաև [[լուսին]]ը)։ Հնդիկները համարել են, որ այդ ծաղիկը լուսավորում է խավարը։

Հին պարսիկներն այս ծաղիկն անվանում էին չթառամող բերկրանք, իսկ հայերը՝ սարի ծաղիկ, նարգիզ։նարգես։ «Narcissus» անվանումը ծագել է հունարեն «նարկաո»՝ «թմրեցնել», «շշմեցնել» բառից, իսկ ''poeticus'' անվանումը ստացել է, քանի որ դարեր շարունակ ծաղկի գեղեցկությունը գովերգվել է բազմաթիվ բանաստեղծների կողմից։

ՆարգիզիՆարգեսի բոլոր տեսակները թունավոր են։ Սոխուկներն ու տերևները պարունակում են լիկորին ալկալոիդ, որն ունի հակաբորբոքային, ջերմիջեցնող, ցավազրկող, նաև բրոնխային գեղձերի արտազատությունն ուժեղացնող հատկություններ։ Արգելակում է բարձրակարգ [[բույս]]երի և [[ծով]]ային [[ջրիմուռ]]ների [[բջիջ]]ների բազմացումն ու աճը։

ՆարգիզներիՆարգեսների որոշ տեսակներ պարունակում են եթերային յուղեր, իսկ [[կոճղարմատներ]]ը՝ ալկալոիդներ, որի պատճառով դրանք լայնորեն օգտագործվում են օծանելիքի արտադրության եւ բժշկության մեջ։ Նարգիզների մեծ տրցակի առկայությունը ննջասենյակում կարող է նյարդային մարդկանց մոտ գլխացավ առաջացնել։ Բուժական նպատակներով օգտագործվում են խոտաբույսի կոճղարմատները, որոնց պատրաստուկներն ունեն հակաբորբոքային, մանրէասպան, վերքամոքիչ ազդեցություն։

* {{Bt-latarm|Narcissus cyclamineus|aut=[[DC.]]|ՆարգիզՆարգես Ալպյան}}

* {{Bt-latarm|Narcissus poeticus|aut=[[L.]]|ՆարգիզՆարգես պոետիկ ոճով|ՆարգիզՆարգես սպիտակ}}

* {{Bt-latarm|Narcissus pseudonarcissus|aut=[[L.]]|ՆարգիզՆարգես դեղին}}

* {{Bt-latarm|Narcissus viridiflorus|aut=[[Schousb.]]|ՆարգիզՆարգես կանաչ}}