«Գիտահետազոտական ինստիտուտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Գիտահետազոտական ինստիտուտ''', հատուկ կազմակերպություն, որ զբաղվում է գիտական հետազոտություններով և մշակումներով։ Որպևս գիտական հիմնարկություն, «ինստիտուտ» անունը առաջին անգամ կիրառվևլ է Գիտությունների և արվեստների ֆրանսիական ազգային ինստիտուտի նկատմամբ։ 19-20-րդ դարերի սահմանագլխին գիտահետազոտական ինստիտուտներ ստեղծվեցին Եվրոպայի և Ամերիկայի մի շարք երկրներում։ Նախապևս գիտահետազոտական ինստիտուտերը մասնավոր ձեռնարկություններ Էին և հիմնականում զբաղվում Էին բնագիտության հարցերով։ Հետագայում հանդես եկան նաև պետական գիտահետազոտական ինստիտուտներ՝ ընդգրկելով գիտության ու արտադրության նոր բնագավառներ (տեխնիկա, գյուղատնտեսություն, մշակույթ, առողջապահություն և այլն)։ Հումանիտար գիտությունների 1-ին գիտահետազոտական ինստիտուտներից Էր «Պուշկինի տունը» [[Ռուսաստան|Ռուսաստանում]] (1930 թվականից՝ [[ԽՍՀՄ]] [[Գիտությունների ակադեմիա]]յի [[ռուս]] գրականության ինստիտուտ)։ Գիտահետազոտական ինստիտուտը կազմված է համեմատաբար ինքնուրույն ստորաբաժանումներից՝ բաժիններից, [[լաբորատորիա|լաբորատորիաներից]], խմբերից և այլն։ Գիտահետազոտական ինստիտուտը ղեկավարում է վարչությունը, որին կից գործում է գիտական խորհուրդ։ Ըստ ֆինանսավորման աղբյուրների և կառավարման համակարգի գիտահետազոտական ինստիտուտները կարող են լինևլ՝ պետական, մասնավոր, համալսարանական և քոլեջների։ Դրանք գտնվում են խիստ մրցակցությաև մեջ և դիմում են բոլոր միջոցներին՝ աշխատանքի մեջ ներգրավելու առավել կարող գիտական ուժերին։ Գիտական առաջատար կազմակերպությունները՝ ազգային [[Գիտությունների ակադեմիա|Գիտությունների ակադեմիաները]], որպես կանոն, գիտահետազոտական ինստիտուտներ չունեն։ Դեռևս [[1920]]-ական թվականներին [[ԽՍՀՄ]]-ում հիմնադրվեցին տասնյակ գիտահետազոտական ինստիտուտներ, այդ թվում՝ աերոհիդրոդինամիկ, օպտիկական, Վ․ Ի․ Լենինի անվ․ էլեկտրա–տեխնիկական, Լ․ Կարպովի անվ․ քիմիական ինստիտուտները, որոնք աստիճանաբար վերաճեցին խոշոր գիտական կոլեկտիվների։ Արդի շրջանում գիտական մի շարք պրոբլեմների ընդհանուր բնույթը ստիպում է միավորել տարբեր երկրների գիտնականների ջանքերը նոր տիպի գիտահետազոտական ինստիտուտներում, ինչպիսիք են, օրինակ, [[ՑՈՒՆԵՍԿՕ|ՑՈւՆԵՍԿՕ-իՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի գիտական հիմնարկները։ Գիտահետազոտական ինստիտուտների լայն ցանց ստեղծվել էր ԽՍՀՄ-ում։ Այստեղ առաջին գիտահետազոտական ինստիտուտն էր գիտության և արվեստի ինստիտուտը է, որ հիմնվել է 1925 թվականին։ 1975 թվականին գործող գիտական հիմնարկների մևծ մասը գիտահետազոտական ինստիտուտներ էին, այդ թվում Գիտությունների ակադեմիայի կազմում՝ 27, նախարարությունների և գերատեսչությունների ենթակայության՝ 62։ Առավել խոշոր գիտահետազոտական ինստիտուտներ էին՝ շինարարության և ճարտարապետության (հիմնադրված 1929 թվականին), մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի (1931 թվական), մանկավարժական գիտությունների (1939թվական ), ԽՍՀՄ ատոմային Էներգիայի օգտագործման պետական կոմիտեի Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտըը (1943թվական), տրավմատոլոգիայի և օրթոպեդիայի (1946 թվական), անասնաբուծության և անասնաբուժության (1954 թվական), մաթեմատիկական մեքենաների և կաոուցվածքների (1956 թվական),գյուղատնտեսության մեքենայացման և էլեկտրիֆիկացման (1960 թվական), ջրային պրոբլեմների և հիդրոպոնիկայի (1964 թվական), տնտեսագիտության և պլանավորման (1966թվական)և այլն։