Սարոս

Սարոս (հուն․՝ σάρος) կամ դրակոնիկ շրջան, կազմված 223 սինոդական ամիսներից (միջինում մոտ 6585,3213 օր կամ 18,03 արևադարձային տարի), որոնց ընթացքում Լուսնի և Արեգակի խավարումները մոտ նախկին հերթականությամբ են կրկնվում.

Այս շրջանը համարվում այն բանի արդյունքը, որ 223 Լուսնի սինոդական ամիսները (18 օրացուցային տարի և 10⅓ կամ 11⅓ օր, նահանջ տարիների քանակից այդ շրջանում) գրեթե հավասար են 242 դրակոնիկ ամիսներին (6585,36 օր), այսինքն 6585⅓ օրից Լուսինը ետ է վերադառնում այդ նույն սիզիգիային և ուղեծրի կենտրոնակետին: Նաև դեպի կենտրոնակետ ետ է վերադառնում խավարման համար երկրորդ կարևոր լուսատուն՝ Արեգակը, քանի որ անցնում է ամբողջ թվով դրակոնիկ տարի (19, կամ 6585,78 օր), այդ շրջանում է Արեգակը նորից անցնում Լուսնի կենտրոնակետի ուղեծրով. Բացի այդ, 239 Լուսնի անոմալիստիկ ամիսները հավասար են 6585,54 օրվան, այսինքն համապատասխան խավարումներն ամեն սարոսին տեղի են ունենում նույն Երկրից Լուսնի հեռանալուն և ունեն նույն տևողությունը: Մեկ սարոսի ընթացքում միջինում տեղի են ունենում 41 արեգակնային խավարում (որոնցից մոտ 10-ը լրիվ են) և 29 Լուսնի խավարում.

Առաջին անգամ Լուսնի խավարումները գուշակել սարոսի օգնությամբ սովորել էին հին Բաբելոնում. Լավագույն հնարավորությունները խավարումները գուշակելու համար համարվում է այն շրջանը, որը հավասար է երեք սարոսի՝ էկսելիգմոսը(հուն․՝ ἐξέλιγμος), որը ներառում է օրերի ամբողջ թիվ, որն օգտագործվում էր Անտիկիթերայի սարքում.

Բերոզ սարոս են անվանում օրացուցային շրջանը, որը տևում է 3600 տարի; ավելի փոքր շրջանները կրում էին ներոս(600 տարի) և սոսսոս(60 տարի) անունները:

Ծանոթագրություններ

{ծանցանկ}