«Աշոտ Սաթյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Երաժիշտ
'''Աշոտ Մովսեսի Սաթյան''', (ծնվել է [[հունվարի 5]]-ին (հին տոմարով [[հունվարի 18]]-ին) [[1906]] թվականին, [[Մերվ]]ում (այժմ՝ քաղաք [[Մարի]], Թուրքմենական ԽՍՀ)- մահացել է [[սեպտեմբերի 30]]-ին [[1958]] թվականին, [[Երևան]]ում), հայ սովետական կոմպոզիտոր և դիրիժոր։
| անուն = Աշոտ Մովսեսի Սաթյան
| բնօրինակ_անուն =
| պատկեր =
| ալտերնատիվ =
| նկարագրություն =
| լայնություն =
| landscape = <!-- այո, եթե պատկերը լայն է, հակառակ դեպքում թողնել դատարկ -->
| գույն = non_performing_personnel
| ի ծնե անուն =
| մականուն =
| ծննդյան օր = {{ԾԱ|1906|1|18}}
| ծննդավայր = [[Մարի]], {{Դրոշավորում|Թուրքմենստան}}
| երկիր = {{Դրոշավորում|Հայաստան}}
| վախճանի օր = {{ՄԱՏ|1958|9|30|1906|1|18}}
| վախճանի վայր = [[Երևան]]
| ժանրեր =
| մասնագիտություն = կոմպոզիտոր, դիրիժոր։
| գործիքներ =
| գործունեության տարիներ = <!-- YYYY–YYYY (կամ –այժմ) -->
| լեյբլեր =
| կապված է =
| կայք = <!-- {{URL|example.com}} անպայման գրեք այս կաղապարով, որ էջի վրա երևա example.com-->
| հայտնի գործիքներ =
}}
'''Աշոտ Մովսեսի Սաթյան''', (ծնվել է [[հունվարի 5]]-ին, (հին տոմարով [[հունվարի 18]]-ին), [[1906]] թվականին, [[Մերվ]]ում (այժմ՝ քաղաք [[Մարի]], Թուրքմենական ԽՍՀ)- մահացել է [[սեպտեմբերի 30]]-ին, [[1958]] թվականին, [[Երևան]]ում), հայ սովետականխորհրդային կոմպոզիտոր և դիրիժոր։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1947]])։ ԽՄԿԿ անդամ է եղել [[1943]] թվականից։
 
== Կենսագրություն ==
ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1947]])։ ԽՄԿԿ անդամ է եղել [[1943]] թվականից։ [[1926]]-[[1930]] թվականներին սովորել է [[Բաքու|Բաքվի]] Հայարտան երաժշտական ստուդիայում։ 1930 թվականից բնակվել է Երևանում, [[1936]] թվականին ավարտել է կոնսերվատորիայի ստեղծագործական (դասատուներ՝ Հ․ Ստեփանյան, ապա՝ Ս. Բարխուդարյան) և դիրիժորական (դասատու՝ Կ․ Սարաջև) դասարանները։ 1930-[[1939]] թթ.՝ Սունդուկյանի անվան թատրոնում երաժշտական մասի վարիչ և դիրիժոր, 1939-[[1947]] թթ. ղեկավարել է «[[Հայկինո]]» ստուդիայի երաժշտական մասը։ 1947-[[1952]] թթ.՝ Հայաստանի կոմպոզիտորների միության վարչության նախագահ, [[ԽՍՀՄ]] կոմպոզիտորների միության վարչության անդամ։
 
== Գործունեություն ==
Սաթյանի ինքնատիպ ոճն ու վարպետությունը ձևավորվել են երգի ժանրում՝ հայ մոնոդիկ երաժշտության տարբեր ճյուղերի կոմպոզիցիոն հատկանիշների ստեղծագործական յուրացման ու զարգացման հիման վրա։ Սաթյանի երգերը (գրված մեծ մասամբ [[Գուրգեն Սարյան]]ի բանաստեղծություններով) բազմազան են, նախ, իրենց տեսակներով ու մեղեդիական կերտվածքով՝ առանց նվագակցության մասսայական երգ, էստրադային երգ-ռո֊մանս, խմբերգային կրկնակով երգեր, զուգերգ, խմբերգ, ժողգործիքների, ժողովրդական երգի ու պարի անսամբլի, սիմֆոնիկ նվագախմբի նվագակցությամբ (գործիքային մասի նշանակալից դերով) երգեր՝ ծորուն եղանակավոր, ասերգային-պատմողական, պարային, զարդարուն-կոլորատուրային և այլն։ Հարուստ ու բազմազան են նաև այդ երգերի տրամադրություններն ու հուզական երանգները, քնարական՝ «Մարտիկի երգը» (նվիրված է [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի թեմային), «Սիրո երգ», «Աղբյուրի մոտ», վիպական՝ «Լավ լսեք ինձ», «Աշխատանքի երգ», «Կենաց երգ» և այլն։ Սրանց բոլորի մեղեդիներին հատուկ են ելևէջային թարմություն ու կառուցվածքային հնարամտություն, հուզական անմիջականություն և վառ պատկերավորություն։ Նույն առումներով նշանակալից են նաև կոմպոզիտորի համեմատաբար խոշոր կտավի երկերը՝ վոկալ-սիմֆոնիկ «Արարատյան հովտի երգեր» ([[1950]], ստացել է ԽՍՀՄ պետական մրցանակ [[1952]] թվականին) և «Լեռների երգեր» ([[1958]]) շարքերը, սոպրանոյի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար՝ «Գայանեի արիան» (գրված Ավետիք Իսահակ֊յանի բանաստեղծության հիման վրա), կոլորատուր սոպրանոյի, երգչախմբի ու սիմֆոնիկ նվագախմբի համար՝ «Գարնան երգ» կոնցերտային վալսը և այլն։ Սաթյանը հեղինակ է նաև հայկական անսամբլային սռաջին երկերից մեկի՝ Լարային կվարտետի ([[1936]]), «Զանգեզուրի լեռներում» սիմֆոնիկ պատկերների ([[1952]]), փողային նվագախմբի համար գրված քայլերգերի (դրանց թվում՝ «Զաքիյանի դիվիզիայի քայլերգը», [[1942]]), բազմաթիվ դրամատիկական ներկայացումների և կինոնկարների երաժշտության («Դավիթ Բեկ», [[1944]], «Անահիտ», [[1947]], «Ում է ժպտում կյանքը», [[1952]] և այլն), երաժշտական ձևավորումների («Սովետական Հայաստան» ֆիլմի համար նրա երաժշտakan ձևավորումը Կարլովի Վարիի միջազգային կինոփառատոնում [[1951]] թվականին արժանացել է մրցանակի)։ Սաթյանի ստեղծագործությունն ամբողջապես տոգորված է ջերմ հայրենասիրական ոգով, նրա լավագույն երկերը սովետահայ երաժշտության մասսայական ժանրերի զարգացման գործում նշանակալից դեր են կատարել։ Պարգևատրվել

== էՊարգևներ ==
* «Պատվո նշան» շքանշանով։շքանշան
* ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1947]]
 
{{ՀՍՀ}}