«Անապատային կլիմա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Koppen World Map B new.png|thumb|320px|Անապատային կլիմա ունեցող տարածաշրջանները]]
'''Անապատային կլիմա''' ({{lang-la|aridus}} «չոր» բառից), չոր [[կլիմա]] օդի բարձր ջերմաստիճաններով և օրեկանօրական մեծ տատանումներով: Այստեղ մթնոլորտային տեղումները շատ քիչ են՝ տարեկան մոտ 100-150 մմ կամ ընդհանրապես բացակայում են:
 
Ստացված ամբողջ խոնավությունը արագորեն գոլորշիանում է: [[Գետ]]երները, որոնք հոսում են [[անապատ]]ի միջով հարևան` ավելի խոնավ շրջաններից, այստեղ ծանծաղում են և հաճախ ավարտվում աղի լճերի անհոսք գոգահովիտներով: Այստեղ լինում են օդի ջերմաստիճանի կտրուկ տատանումներ օրվա ընթացքում, այդ պատճառով նույնիսկ ամենակարծր լեռնային [[ապար]]ները քայքայվում են և վերածվում ավազի: Քամին անխոչընդոտ տեղափոխում է չոր ավազի զանգվածներն՝ առաջացնելով [[ավազաթումբ|ավազաթմբեր]] և [[դյուներ]]:
 
Անապատային կլիման իր առավել վառ ձևերով բնորոշ է [[արևադարձային գոտիներ|արևադարձային]] և մերձարևադարձային լայնություններին՝ [[Սահարա]] անապատ, [[Արաբական թերակղզի]], [[Ավստրալիա]] և այլն: Ավելի բարձր լայնություններում անապատային կլիման կապված է կամ լեռնաշղթաների հետ, որոնք խոչընդոտում են խոնավության տեղափոխմանը [[օվկիանոս]]ից՝ [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային]] և [[Հարավային Ամերիկա]]յի անապատներ, կամ օվկիանոսից հեռու գտնվելու հետ, օրինակ՝ [[Կենտրոնական Ասիա]]յի անապատները:
 
== Դասակարգում ==
Սովորաբար առանձնացնում են անապատային կլիմայի երկու կամ երեք ենթատեսակ՝ շոգ անապատներիանապատային կլիմա (''BWh''), ցուրտ անապատներիանապատային կլիմա (''BWk'') և երբեմն անապատաներիանապատային մեղմ կլիմա (''BWh/BWn''): Շոգ և ցուրտ անապատներիանապատներում կլիման սահմանազատելու համար սովորաբար կիրառվում են երեք [[իզոթերմ պրոցես|իզոթերմեր]]՝ օդի միջին տարեկան ջերմաստիճանը, որը կազմում է 18°C, ամենացուրտ ամսվա միջին ջերմաստիճանը, որը կազմում է 0°C կամ -3°C: Այն դեպքում, երբ ջերմաստիճանը նշված ցուցանիշից ցածր է, ապա կլիման դասակարգվում է որպես ցուրտ անապատներիանապատային կլիմա (''BWk''), եթե ջերմաստիճանը նշված ցուցանիշից բարձր է, ապա այն դասակարգվում է որպես շոգ անապատներիանապատային կլիմա (''BWh'')<ref>{{cite journal |url=http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.pdf |title=Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification |first=M. C. |last=Peel
|coauthors=B. L. Finlayson and T. A. McMahon |journal = Hydrology and Earth System Sciences |volume=11 |year=2007 |pages=1633–1644|bibcode = 2007HESS...11.1633P |doi=10.5194/hess-11-1633-2007}}</ref>: