«Հռոմի բլուրներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ը: → ը։ (21)
Տող 1.
[[Պատկեր:Seven Hills of Rome-hy.svg|250px|մինի|Հռոմի յոթ բլուրները]]
'''Հռոմի բլուրներ''', [[Հռոմ]]ի յոթ բլուրները ({{lang-lat|Septimontium}}), հավերժ քաղաքի հիմնադրման հիմքը և նրա հիմնական խորհրդանիշերից մեկը:մեկը։
== Նկարագրությունը ==
 
Հռոմի բլուրների կենտրոնը Պալատինն է ({{lang-lat|mons Palatinus}}), Տիբր գետից 43 մ բաձրության վրա:վրա։ Լիովին մեկուսացված է,մեծ զառիթափներ ունի հարավից, արևմուտքից և արևելքից և միայն հյուսիսում աստիճանաբար իջնում է:է։ Նրան շրջապատում են հարավից Ավենտինը ({{lang-lat|Aventinus}}-39մ, հնում այդպես էր անվանվում Տիբրի մոտ իջնող միայն մեկ բլուրը, ոչ թե այժմ այդ անունը կրող ողջ բլուրը), հյուսիս-արևմուտքից [[Կապիտոլիում (բլուր)|Կապիտոլիումը]] ({{lang-lat|mons Capitolinus}}- 43 մ), հյուսիսից և հյուսիս-արևելքից Կվիրինալը ({{lang-lat|mons Quirinalis}}-48մ), Վիմինալը({{lang-lat|mons Viminalis}}-48 մ), Ցիսպյան ({{lang-lat|mons Cispius}}-46 մ) և Օպյան ({{lang-lat|mons Oppius}}-79 մ): Վերջին երկուսը միավորված են Էսկվիլին({{lang-lat|mons Esquilinus}}) անվան տակ:տակ։ Հարավ-արևելքում ընկած է Ցելիումը ({{lang-lat|mons Caelius}}-48մ):
 
Բոլոր այս բլուրները իրարից անջատված են խոր հովիտներով, խոշոր լանջերով՝ արտասովոր մեծ չափերի հասնող:հասնող։ Միայն հյուսիս-արևմուտքում, ուր Տիբր գետը խոր ծունկ է տալիս, ձևավորվել է ընդարձակ հովիտ՝ այսպես կոչված Campus Martius ([[Մարսի դաշտ (Հռոմ)|Մարսյան դաշտ]]) և Campus Flaminius (ֆլամինյան դաշտ): Հյուսիսից այս հովիտը սահմանափակվում է մեկուսացված բլրով (այժմ՝ Պինցիա, հնում՝collis hortorum` 50 մ, հին քաղաքի կազմի մեջ չի մտել): Տիբրի աջ ափին խոյանում է Յանիկուլը՝ մեկուսացված լեռնային բարձունքը (77 մ): Մարսյան դաշտի դիմաց այն թեքվում է դեպի արևմուտք՝ բոլորելով Վատիկանյան բլուրը:բլուրը։
 
== Աշխարհագրությունը ==
 
[[Հռոմ]]ը հիմնադրվել է Տիբր գետի ձախ ափին՝ ծովից 25 կմ հեռավորության վրա և համարյա նույնքան հեռավորության վրա Ապենինյան լեռներից, մի հովտում, որն Ապենինից իջնում է ծով:ծով։ Ամբողջ այս հովիտը հրաբխային ծագման է, որի կենտրոնում տեղակայված է ալբանյան հրաբուխը:հրաբուխը։ Այն դադարել է գործելուց միայն այն ժամանակ, երբ Լացիայի հովիտը (այժմ՝ Campagna romana) բնակեցվել է:է։ Երբ Լացիան դեռ պատված էր ջրով, հրաբուխների ժայթքումն առաջացրեց Տուֆայի շերտը(30-40 մ խորությամբ), որի մակերևույթին ալբանյան հրաբուխի գործունեության արդյունքում շերտավորվեցին գորշ sperone-ն (lapis Gabinus), բծավոր պիպերինը, ինչպես նաև [[լավա]]ն: Քարային այս տեսակները որպես շինարարական նյութ ծառայել և ծառայում են Հռոմի և նրա շրջակայքի համար.այդ տարատեսակներից հատկապես շատ մեծ պահանջարկ ունի էժան և ոչ կարծր [[տուֆ]]ը: Հարյուրավոր տարիներ Հռոմը գրեթե չգիտեր շինարարական ուրիշ նյութ իր ճարատարապետական կառույցների համար. sperone-ն և պիպերինը սկսեցին գործածվել միայն այն ժամանակ, երբ Հռոմը դարձավ բնակեցված խոշոր կենտրոն, իսկ լավան էլ օգտագործվում էր փողոցների ամրացման համար:համար։ Հռոմի ծաղկման շրջանում այս քարատեսակները իրենց տեղը զիջեցին Տիբուրի հայտնի սպիտակ, կարծր քարին՝ [[տրավերտին]]ին (lapis tiburtinus), որն իր ծագմամբ պարտական է Տիբրի վտակ Անիոյին:Անիոյին։ Լեռներից հոսող ջուրը, հեշտությամբ քայքայելով փխրուն տուֆը, խորապես կտրատել է ողջ Լացիան:ԴրաԼացիան։Դրա հետևանքով գոյացավ բլուրների խումբ. բլուրներն իրարից կտրատված էին խոր կիրճերով:կիրճերով։ Հենց այդպիսի բլուրների վրա էլ առաջացավ Հռոմը:Հռոմը։
 
Ամբողջ Լացիայի՝ ջրով ներծծված հողերը և բլուրների կիրճերի մեջ հավաքված ջրերը անբարենպաստ պայմաններ էին ստեղծել բնակության համար՝ նպաստելով մշտական տենդերի առկայությանը:առկայությանը։ Հռոմում Տիբրի վտակի կծկումը Մարսյան դաշտի շուրջ հանգեցնում էր մշտական մակընթացությունների՝ հեղեղելով ոչ միայն Մարսյան դաշտի հարթությունները, այլև բլուրների մեջ գտնվող կիրճերը:կիրճերը։ Դրանով հանդերձ, քաղաքի զարգացմանը նպաստող հանգամանքներ դարձան խոշոր սարերից պաշտպանված լինելու հարմարությունը, ծովին մոտ լինելը, գետերի նավարկելիությունը և հարուստ մշակույթ ունեցող Էտրուրիայի հարևանությունը:հարևանությունը։ Հռոմի տեղանքի կառուցվածքի մասին ավելի լավ պատկերացում կարող է տալ քաղաքի շրջակայքը, ուր բլուրների ձևը, հովիտների կառուցվածքը և խոնավության բաշխումը մնացել են այնպիսին, ինչպիսին եղել են և հնում:հնում։ Քաղաքային տարածքը ենթարկվել է մեծ փոփոխության. հովիտների մակարդակը անընդհատ շերտավորման հետևանքով բարձրացել է մոտ 10 մ, բլուրների խիստ թեք լանջերը մեղմացվել են, կոյուղին հեռացնում է ստորերկրյա և անձրևային ջրերը, Տիբրի մակընթացությունները, շնորհիվ նրա վտակի կարգավորման, ծայրահեղ հազվադեպ են դարձել, առաջացել են բարձրություններ այնտեղ, որտեղ նրանք չէին եղել:եղել։ Հին Հռոմի տեղանքի ձևավորման մասին կարելի է դատել նաև Պալանտինի և Ավենտինի շրջակայքի չբնակեցված կամ թույլ բնակեցված մասերից:մասերից։
 
== Տոները ==
 
Հռոմեացիներն ունեին Սեպտիմոնցիում (յոթնաբլուր) տոնը, չնայած այն ձևավորվել էր քաղաքի ուրիշ բարձունքների շուրջ:շուրջ։ Դրա մեջ մտնում էին Պալատինը, Վելիան(գտնվում է Պալանտինի և Օպիումի միջև), Ֆագուտալը, Ցերմալը, Ցելիումը, Օպյան և Ցիսպյան բարձունքները<ref>{{книга |автор=Гладкий В. Д. |заглавие= Древний мир. Энциклопедический словарь |ответственный= |ссылка=http://enc-dic.com/enc_ancient/Sem-holmov-4408.html |место= {{М.}}|издательство=Центрполиграф |год=1998 |том= |страниц= |страницы= |isbn= |ref= }}</ref>:
== Հռոմի այլ բլուրներ ==
*Վատիկանյան բլուր