«Արցախի ազատագրական պայքար (1724-1731)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
|||
Տող 6.
Մի քանի տարի անց Սեֆյան Պարսկաստանում սկսում են գահակալական կռիվներ։ 1722 թվականին [[աֆղաններ]]ի զորահրամանատար Միր Մահմուդը գրավում է մայրաքաղաք [[Սպահան]]ը։ Երկրում սկսում է խառնաշփոթ ու անիշխանություն, իսկ գահաժառանգը փախչում է [[Թավրիզ]]։ Օգտվելով դրությունից՝ [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան]] սուլթան [[Ահմեդ III]]-ը (1703-1730) հարձակվում է Իրանի հյուսիսային տիրույթների՝ Հայաստանի, [[Քարթլիի թագավորություն|Վրաստանի]] ու [[Շիրվանի կուսակալություն|Շիրվանի]] վրա<ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/386/389 Թուրքական ներխուժումն Անդրկովկաս, ռուս-թուրքական 1724թ. պայմանագիրը]</ref>։ Միևնույն ժամանակ [[Հյուսիսային պատերազմ]]ի հաղթական ավարտից հետո [[Կասպիական արշավանք|Հարավային Կովկաս է արշավում]] Պետրոս Մեծը<ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/386/388 Ռուսական զորքերի 1722թ. Կասպիական արշավանքը]</ref>։
Արցախում այդ ժամանակ իշխում էին [[Բագրատունիներ]]ից ու [[Առանշահիկներ]]ից սերող ազնվական տոհմերի ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ [[Հասան-Ջալալյաններ]]ի, [[Դոփյաններ]]ի, [[Պռոշյաններ]]ի ու [[
== Սղնախների կազմակերպում ==
Շահական Պարսկաստանի գահակալական կռիվներից ու ներքին անիշխանությունից օգտվելով՝ լեռնաբնակ լեզգիներն ասպատակում էին [[Շիրվան]]ի և [[Արցախ]]ի գյուղերն ու ամրոցները։ Կովկասցիների հարձակումներին դիմագրավելու համար [[Խամսայի մելիքություններ|Արցախի մելիքների]] զինված ջոկատները միավորվում էին։ [[Կասպիական արշավանք]]ի մասին իմանալով՝ նրանք կազմակերպում են հայ ազատագրական շարժումը։ Ազատագրական պայքարին օժանդակելու համար Շիրվանի հայկական բնակավայրերից այստեղ են տեղափոխվում Ավան և Թարխան հարյուրապետները։
[[Պատկեր:Shushi fort.jpeg|մինի|ձախից|[[Շուշիի բերդ]]ը]]
Հայ մելիքներին սատարում էր հոգևորականությունը՝ [[Գանձասարի կաթողիկոսություն|Գանձասարի կաթողիկոս]] [[Եսայի Հասան-Ջալալյան]]ի գլխավորությամբ։ Նա սերում էր [[Խաչենի իշխանություն|Խաչենի]] հինավուրց ազնվական [[Հասան-Ջալալյաններ|Հասան-Ջալալյան]] տոհմից։
դիվանագիտական հարաբերություններ ու ռազմական ծրագրեր էին քննարկվում ու մշակվում<ref>[http://lraber.asj-oa.am/6040/1/2011-3_(82).pdf Հասան-Ջալալյան Ս.Ռ. - Կաթողիկոս Հասան-Ջալալյանի քաղաքական գործունեությունը, 83 էջ]</ref>։
Արցախի տարածքում կազմակերպվեցին պաշտպանական ամրոցներ՝ «սղնախներ», որոնցից առավել հայտնի էին [[Գյուլիստան]]ի, Շոշի ([[Շուշի]]), Ավետարանոցի, [[Ջրաբերդ]]ի և Քարագլխի սղնախները։ Դրանցում տեղակայված կայազորը կարող էր վարել ոչ միայն պաշտպանական, այլև հարձակողական մարտեր։ Սղնախների կազմակերպումը մեծապես նպաստեց թուրքական արշավանքի դեմ պայքարելուն<ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/386/387 Քաղաքական դրությունը Անդրկովկասում։ Ռազմական ճամբարների (սղնախներ) կազմավորումը]</ref>։
| |||