«Արցախի ազատագրական պայքար (1724-1731)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 19.
== Թուրքական հարձակում ==
[[1723]] թվականին թուրքերը գրավում են [[Քարթլի-Կախեթի թագավորություն|Քարթլի-Կախեթի թագավորության]] մայրաքաղաք [[Թիֆլիս]]ը, ապա նաև՝ [[Գանձակ]]ը։ Երեք ամսից ավելի տևած [[Երևանի ինքնապաշտպանություն (1724)|ինքնապաշտպանական կռիվներից]] հետո՝ թուրքական զորքերին տալով 20 000 զինովորի կորուստ՝ հանձնվում է 5000 բնակիչ ունեցող [[Երևան]]ը <ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/386/390 Երևանի 1724թ. հերոսական պաշտպանությունը]</ref>։ Գանձակի ղեկավարները, այդպիսով, անցնում են թշնամու կողմը, օգնություն չի հասցվում նաև Իրանից։ Արցախի ու Սյունիքի ազատագրական ուժերը թուրքերի դեմ մենակ են մնում։ Թշնամին առաջինը մտնում է Արցախ։
[[Պատկեր:Gandzasar Monastery3.jpg|մինի|[[Գանձասարի վանք]]ը՝ [[Աղվանքի կաթողիկոսություն|Աղվանքի կաթողիկոսական թեմ]]ի նստավայրը]]
[[1725]] թվականի մարտին օսմանյան բանակից երեք զորամաս ներխուժեց [[Վարանդա գավառ|Վարանդա]] գավառ։ Հայ բնակչությունը շուրջ 6000 թուրք զինվորների հյուրընկալում է գյուղերում։ Ինքնապաշտպանական ուժերը գիշերային հանկարծակի գրոհով ոչնչացնում են նրանց։ Թուրքական երկու փաշաներն սպանվեցին, իսկ երրորդը գերի վերցվեց։ Այս հաղթանակը բարձրացավ հայկական ջոկատների ինքնավստահությունը և մարտունակությունը։ Թուրքական երկրորդ արշավանքը նույն վախճանն է ունենում. [[1726]] թվականին նրանք ութօրյա պաշարման ընթացքում կորցնում են 800 զինվոր և չեն կարողանում գրավել Շուշին։
 
[[Պատկեր:Gandzasar Monastery3.jpg|մինի|[[Գանձասարի վանք]]ը՝ [[Աղվանքի կաթողիկոսություն|Աղվանքի կաթողիկոսական թեմ]]ի նստավայրը]]
Օսմանյան բանակի դեմ Արցախի հայ ազատագրական ուժերի պայքարում միայն այն ժամանակ է առավելությունն անցնում թշնամուն, երբ մահանում են [[Դավիթ Բեկ]]ը և [[Եսայի Հասան-Ջալալյան]]ը։ 1728 թվականն էր, երբ թուրքական բանակները կարողացել էին գրավել Իրանի Ատրպատական (Ադրբեջան) նահանգը։ Գանձասարի կաթողիկոսը, տեղեկանալով 1724 թվականի ռուս-թուրքական պայմանագրի կնքման մասին, հակվել էր թուրքերի հետ բանակցելու մտքին։ Նույն կարծիքին էին նաև ազատագրական ուժերը, ովքեր հուսախաբ էին եղել ռուսական խոստումներից։
 
Հայ ազատագրական ուժերի մյուս մասը [[1729]] թվականի սկզբներին, Ավան և Թարխան հարյուրապետերի գլխավորությամբ նոր պատվիրակություն ուղարկեց ռուսական բանակ, սակայն դրական պատասխան չստանալով՝ այլևս չվերադարձավ Արցախ։ [[1729]]-[[1731]] թվականներին թուրքական նվաճման դեմ պայքարը շարունակում էր [[Գյուլիստան]]ի սղնախը (այժմ՝ [[Շահումյանի շրջան (Արցախ)|Շահումյանի շրջան]]), որի հրամանատարն էր Աբրահամ սպարապետը։ Արցախում ազատագրական պայքարն ավարտվեց։ավարտվեց<ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/391/393 Շուշիի և Վարանդայի ինքնապաշտպանական կռիվները]</ref>։
 
== Ծանոթագրություններ ==