«Բացարձակ բարձրություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ց: → ց։ (7) oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 1.
[[Պատկեր:Phanerozoic Sea Level.png|thumb|Գրաֆիկ, որը ցույց է տալիս Համաշխարհային օվկիանոսի մակարդակի տատանումները վերջին 550 մլն տարիների ընթացքում]]
'''Բացարձակ բարձրություն''' է համարվում երկրի մակերևույթի որևէ կետի բարձրությունը հաշվված համաշխարհային օվկիանոսի մակարդակից։
Ծովի մակարդակը [[Համաշխարհային օվկիանոս]]ի ազատ մակերևույթի դիքն է, որը բնորոշվում է [[ձգողականություն|ձգողականության օրենքով]], [[Երկիր|Երկրի]] [[իներցիայի մոմենտ]]ը, [[ջերմաստիճան|ջերմաստիճամբ]], [[մակընթացություն և տեղատվություն|մակընթացությամբ]] և այլ գործոններով: Տարբերում են «վայրկյանական», մակընթացային, միջին օրական, միջին ամսական, միջին տարեկան և միջին բազմամյա ծովի մակարդակներ:
Քամիների հոսանքի, մակընթացության, ծովի մակերևույթի տաքացման և սառեցման, [[մթնոլորտային ճնշում|մթնոլորտային ճնշման]] տատանումների, տեղումների և գոլորշացման, գետային և սառցային հոսքից ծովի մակարդակը անընդհատ փոփոխվում է: Միջին բազմամյա ծովի մակարդակը կախված չէ ծովի մակարդակի այդ տատանումներից: Ծովի մակարդակի միջին բազմամյա դիրքը որոշվում է հիդրոօդերեւութաբանական բնութագրերի ծանրության ուժի և տարածական անհամաչափության բաշխմամբ (ջրի [[խտություն]], մթնոլորտային ճնշում և այլն):
Յուրաքանչյուր կետում մշտական միջին բազմամյա ծովի մակարդակը ընկալվում է որպես ելակետային մակարդակ, որտեղից ցամաքի վրա [[բարձրություն ծովի մակարդակից|հաշվարկվում են բարձրություններ]]ը: Փոքր մակընթացություն ունեցող ծովերի խորությունները հաշվելու համար այդ մակարդակը հաշվվում է որպես զրոյական խորություն՝ ջրի մակարդակի ցուցանիշը, ըստ որի հաշվում են խորությունները՝ նավարկության պահանջներին համապատասխան: [[Ռուսաստան]]ում և նախկին [[ԽՍՀՄ]] երկրների մեծ մասում, [[Հայաստան]]ում, ինչպես նաև [[Լեհաստան]]ում, երկրի մակերևույթի բացարձակ բարձրությունները հաշվում են [[Բալթիկ ծով]]ի միջին բազմամյա մակարդակից՝ սահմանված զրոյական [[Կրոնշտադտի խորաչափ|Կրոնշտադտի ֆուտշտոկ]]ից<ref>Այսպես կոչվող Բարձրությունների բալթիական համակարգ</ref>: [[Կրոնշտադտ]]ը նավահանգստային քաղաք է [[Ֆիննական ծոց]]ում՝ [[Կոտլին]] կղզու վրա։ Կրոնշտադտի ֆուտշտոկը նաև կոչվում է ''Կրոնշտադտի զրո''։ Արևմտաեվրոպական երկրներում խորությունները և բարձրությունները հաշվում են ըստ [[Ամստերդամ]ի [[ֆունշտոկ]]ի ([[Միջերկրական ծով]]ի մակարդակի չափումն իրականացվում է [[Մարսել]]ի [[ֆուտշտոկ]]ով)<ref>[http://www.kronstadt.ru/history_futshtock.htm Кронштадтский футшток]</ref>: Բացարձակ բարձրությունը ծովի մակարդակից բարձր լինելիս համարվում է դրական, իսկ ցածր բացասական։ Ցամաքում հիմնականում դրական է, սակայն ցամաքում լինում է նաև բացասական բացարձակ բարձրություն, որոնցից ամենամեծը [[Մեռյալ ծով]]ի ափն է։
[[Պատկեր:SSH pyngl.png|thumb|400px|Ծովային մակերևույթի բացարձակ բարձրությունը (սանտիմետրերով) [[Գոլֆստրիմ]] տաք հոսանքի շրջանում [[2008]] թվականի [[մարտի 10]]-ի դրությամբ՝ [[Jason 1]] արբանյակի տվյալներով]]
== Ծովային մակերևույթի բարձրություն ==
Ծովային մակերևույթի բարձրությունը դա օվկիանոսի մակերևույթի բարձրությունն է (կամ [[տեղագրություն]] կամ [[ռելիեֆ]]): Օրվա ընթացքում այն, հավանաբար, գտնվում է [[Լուսին|Լուսնի]] և [[Արեգակ]]ի մակընթացային ազդեցության տակ: Ծովային մակերևույթի բարձրության վրա հիմնականում ազդում է օվկիանոսի շրջապտույտը: Սովորաբար օվկիանոսի շրջապտույտը առաջացնում է տեղագրության շեղում ±1 մետրով առավելագույնի միջին մակարդակից<ref>
{{книга
|автор = Роберт Стюарт.
|часть =
|заглавие = Введение в физическую океанографию
|оригинал =
|ссылка = http://www.oceanographers.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1538&Itemid=263
|место =
|издательство =
|год = 2005
|страницы =
|isbn = }}
</ref>: Ծովային մակերևույթի բարձրության ամենադանդաղ փոփոխությունները տեղի են ունենում Երկրի [[ձգողականություն|գրավիտացիոն դաշտ]]ում փոփոխության շնորհիվ [[մայրցամաք]]ների վերաբաշխման, ստորջրյա լեռների առաջացման և այլնի արդյունքում:
== Տես նաև ==
[[Բարձրություն ծովի մակարդակից]]
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Աղբյուրներ ==
| |||