«Դիդիե Դեշամ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Դիդիե Կլոդ Դեշամ''' ({{lang-fr|Didier Claude Deschamps}}, <small>ֆրանսերեն արտասանություն</small> {{IPA|[didje deˈʃɑ̃]}}, [[հոկտեմբերի 15]], [[1968]], [[Բայոննա]], [[Ֆրանսիա]]), [[ֆրանսիա]]ցի [[ֆուտբոլ]]իստ, մարզիչ, ազգությամբ՝ [[Բասկեր|բասկ]]: Լինելով [[Ֆրանսիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ֆրանսիայի ազգային հավաքականի]] ավագը, հավաքականին հասցրել է հաղթանակի [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 1998|1998 թվականի աշխարհի առաջնություն]]ում և [[Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ 2000|2000 թվականի Եվրոպայի առաջնություն]]ում: [[2012]] թվականի [[հուլիսի 8]]-ից համարվում է Ֆրանսիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչը<ref>{{cite web|title=Euro 2000 Profile: Didier Deschamps|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/euro2000/teams/france/squad/744844.stm|accessdate=11 September 2014}}</ref><ref name="come Giannichedda non c'e' nessuno">{{cite web|url=http://archiviostorico.gazzetta.it/1997/dicembre/04/all_Udinese_come_Giannichedda_non_ga_0_9712048347.shtml|title=all' Udinese come Giannichedda non c' e' nessuno|trans_title=At Udinese there's no-one like Giannichedda|publisher=La Gazzetta dello Sport|language=Italian|author1=Meroi Massimo|date=4 December 1997|accessdate=18 November 2015}}</ref><ref name="come Giannichedda non c'e' nessuno"/><ref>{{cite web|title=Gli eroi in bianconero: Dider DESCHAMPS|url=http://www.tuttojuve.com/gli-eroi-bianconeri/gli-eroi-in-bianconero-dider-deschamps-66190|accessdate=11 September 2014}}</ref>:

Դիդիե Դեշամը սկսել է իր ֆուտբոլային կարիերան դեռևս այն ժամանակ երբ սովորում էր դպրոցում: Նրա առաջին ակումբը «Բայոննա» սիրողական ակումբն էր: Նրա տաղանդն ըստ արժանվույն գնահատել են «[[Նանտ ՖԱ|Նանտ]]» ակումբի սկաուտները, որոնք 15 տարեկան պատանու հետ պայմանագիր կնքեցին [[1983]] թվականի ապրիլին: Դեշամի նորամուտը առաջնությունում կայացավ [[1985]] թվականի [[սեպտեմբերի 27]]-ին<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/sport/football-champions-league--chelseas-big-night-is-spoiled-by-sutton-1123414.html|title=Chelsea's big night is spoiled by Sutton|work=The Independent|date=3 November 1999|accessdate=6 November 2009|first=Glenn|last=Moore}}</ref><ref>{{cite news|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4159/is_20040229/ai_n12750721|title=Football: Deschamps: the water carrier is now Monaco's man of ideas|work=The Independent|date=August 2010|accessdate=August 2010}}</ref>:

Առաջին իսկական հաջողությունները ազգային հավաքականի ապագա առաջնորդի «դուռը թակեցին» [[1991]]-[[1994]] թվականներին՝ երկրորդ մարսելական «կամպանիայի» ժամանակ: Երկու Ֆրանսիական Լիգայի չեմպիոնի տիտղոսներից հետո (1991, 1992) Դեշամի ձեռքերում հայտնվեց շատերի համար դեռևս անհասանելի [[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա|Չեմպիոնների գավաթ]]ը: Այն ինչ արեցին Օլիմպիկի ֆուտբոլիստները [[1993]] թվականին, անհավանական թվաց, քանի որ նրանցից առաջ ոչ մի ֆրանսիական ակումբի չէր հաջողվել հաղթանակել ակումբային եվրոպական ֆուտբոլի անգամ մեկ տիտղոս: Դիդիե Դեշամը դարձավ ամենաերիտասարդ թմավագը, ում հաջողվեց հաղթանակել այդքան պատվավոր տիտղոս, իսկ այդ ակումբի դարպասապահ՝ [[Ֆաբիեն Բարտեզ]]ը նույն նոմինացիայում դարձավ ամենաերիտասարդ դարպասապահը<ref>{{cite web|title=L'AS Monaco accepte la démission de son entraîneur Didier Deschamps|url=http://www.lemonde.fr/sport/article/2005/09/19/l-as-monaco-accepte-la-demission-de-son-entraineur-didier-deschamps_690696_3242.html|website=http://www.lemonde.fr/|publisher=lemonde|accessdate=15 September 2015|language=French|date=19 September 2015}}</ref><ref>{{cite news| title = Deschamps leaves Juventus| url = http://www.juventus.com/uk/news/detail.aspx?lml_language_id=0&trs_id=1370000&ID=11402|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070928010639/http://www.juventus.com/uk/news/detail.aspx?lml_language_id=0&trs_id=1370000&ID=11402|deadurl=yes|archivedate=5 July 2012| publisher = Juventus.com| date = 26 May 2007 | accessdate = 26 May 2007}}</ref>:

1994 թվականին Դեշամը տեղափոխվում է [[թուրին]]ի «Յուվենթուս»: Փայլելով ակումբի կազմում՝ Դեշամը երկրի մեջ հաղթեց վեց տարբեր գավաթներ, ինչպես նաև վերջին երկու տարվա մեջ երկրորդ անգամ հաղթեց [[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգայի եզրափակիչ 1996|Չեմպիոնների գավաթը (1996)]]: Երևում է պատահական չէ, որ Դեշամը մտնում է ֆրանսիայի լավագույն լեգիոններների այն «եռյակ»-ի մեջ՝ որոնք երբևիցէ պաշտպանել են [[Յուվենթուս|Ծեր Սենյորայի]] «գույները»<ref name="deschamps out">{{cite news| title = Deschamps resigns as Juve coach| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6694425.stm| publisher = [[BBC Sport]]| date = 26 May 2007| accessdate = 26 May 2007}}</ref> This was however denied by the club itself a few hours later.<ref name="Juve deny quit claims">{{cite news| title = Nota della società| url = http://www.juventus.com/it/news/detail.aspx?lml_language_id=0&trs_id=1203000&ID=11387|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070930185218/http://www.juventus.com/it/news/detail.aspx?lml_language_id=0&trs_id=1203000&ID=11387|archivedate=5 July 2012|deadurl=yes| publisher = Juventus.com| language = Italian| date = 26 May 2007| accessdate = 26 May 2007}}</ref>:

Մինչև մեծ ֆուտբոլային կարիերայի ավարտելը Դեշամը հասցրեց փորձել իրեն որպես [[Պրեմիեր Լիգա (Անգլիա)|անգլիական Պրեմիեր լիգա]]յի և [[Լա Լիգա|իսպանական Պրիմերայի]] խաղացող: [[2001]] թվականին ֆուտբոլիստը հայտարեց, որ մտադիր է «խաղակոշիկները մեխից կախել» (այսինքն՝ ավարտել կարիերան)<ref>{{cite web|url=http://www.om.net/fr/Saison/101002/Actualites/40123/Didier_Deschamps_succedera_a_Erik_Gerets|title=Didier Deschamps succèdera à Erik Gerets|publisher=OM.net|date=5 May 2009|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/football/2010/may/06/didier-deschamps-marseille-ligue-1-title|title=Didier Deschamps hails Marseille's 'extraordinary' Ligue 1 title win|work=The Guardian|date=6 May 2010|accessdate=14 June 2012}}</ref>:

[[1989]] թվականին [[Միշել Պլատինի]]ից ստանալով հրավերք ազգային հավաքական ([[Հարավսլավիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Հարավսլավիա]]յի դեմ խաղում), Դեշամը ֆրանսիական ֆուտբոլի համար շատ խավար ժամանակահատվածում սկսեց իր միջազգային կարիերան<ref>[[Ֆրանսիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ֆրանսիա]]ն հիանալի ֆուտբոլիստներով համալրված կազմ ուներ, սակայն նրանց չի հաջողվում որակավորվել ոչ ԱԱ-1990-ին ոչ էլ ԱԱ-1994-ին:</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ontheminute.com/news/news.php?news=23710|title=Deschamps signs new Marseille deal|publisher=Ontheminute.com|date=29 June 2010|accessdate=29 June 2010}}</ref>:

Երբ թիմի նոր գլխավոր մարզիչ [[Ժակե Էմե|Էմե Ժակեն]] սկսեց «վերակենդանացնել» հավաքականը, թիմի ավագը դարձավ [[Մանչեսթեր Յունայթեդ]]ի «աստղային» փլեյմեյքեր [[Էրիկ Կանտոնա]]ն: Սակայն նա չարդարացրեց սպասելիքները. ֆեյր-փլեյի հետ չհամապատասխանող պահվացքի համար նա ստացավ երկարաժամկետ որակազրկում և վերադարձավ [[1995]] թվականի հունվարին, իսկ այդ ժամանակ նրա, Ժան-Պիեր Պապենի և Դավիդ Ժինոլայի նման վետերաններին փոխարինելու եկան նոր ֆուտբոլիստներ: Այսպիսով եկավ [[Զինեդին Զիդան]]ի ժամանակաշրջանը: Դեշամը քչերից էր, ով մնաց թիմի կազմում, և նա կրկին ընտրվեց որպես հավաքականի ավագ: Ընտրվելուց հետո ընկած ժամանակահատվածը հետագայում կոչվեց ֆրանսիական ֆուտբոլի «Ոսկե Ժամանակաշրջան»: Որպես մարզիչ Դեշամը իր առաջին խաղը անց է կացրել [[Գերմանիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Գերմանիայի ազգային հավաքական]]ի դեմ խաղում՝ Եվրոյի որակաորման փուլում<ref>{{cite web|url=http://www.goal.com/en-india/match/76265/o-lyon-vs-olympique-de-marseille/preview|title=OL – OM Preview: Faltering OM seek third consecutive cup win against Garde's in-form side|publisher=Goal.com|date=15 April 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://football.thestar.com.my/2012/04/15/brandao-earns-marseille-league-cup-trophy-treble/|title=Brandao earns Marseille League Cup trophy treble|publisher=Football Every Day|date=15 April 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref>:

Սակայն իսկական ճանաչումը Դեշամի և իր խաղընկերների մոտ եկավ [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 1998|1998 թվականի ֆանտաստիկ մունդիալ]]ից հետո: Մինչև առաջնության մեկնարկը հիմնական ֆավորիտը համարվում էր [[Բրազիլիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Բրազիլիայի հավաքական]]ը, որը չնայած [[Ռոմարիո]]յի կորուստի միևնույն է մնում էր ամենաահեղ կազմը ունեցող հավաքականը: Հավաքականի հետ մրցակցության մեջ մտնել կարող էր միայն [[Արգենտինայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Սելեստա]]ն իր հզոր հարձակվողական զույգով՝ [[Գաբրիել Բատիստուտա]] և Արիել Օրտեգա զույգով: Սակայն ամեն ինչ ստացվեց այլ կերպ. Ֆրանսիայի հավաքականը իր մրցակիցներին չէր տալիս հաղթելու անգամ ամենաչնչին շանսը՝ ամեն խաղում ցույց տալով հիանալի խաղ դաշտի ցանկացած հատվածում: Առաջնության իսկական հերոսը դարձավ [[Զինեդին Զիդան]]ը՝ եզրափակիչ «դուբլի» հեղինակը; դարպասապահն էր (ի զարմանս բոլորի նա գործում էր շատ վստահ) Բարտեզը; պաշտպանության գիծը պաշտպանված Դիդիե Դեշամով՝ համարվեց ամենաներդաշնակը աբողջ առաջնության շրջանակներում: Հաղթանակը ստացվեց ավելի քան օրինաչափ և համարվեց՝ արժանի<ref>{{cite web|url=http://ibnlive.in.com/news/inter-crash-out-of-cl-despite-win-vs-marseille/238908-5-21.html|title=Inter crash out of CL despite win vs Marseille|publisher=CNN-IBN|date=14 March 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/matches/round=2000264/match=2007674/postmatch/quotes/index.html|title=Deschamps celebrates 'extra special' triumph|publisher=[[UEFA]]|date=14 March 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gulf-times.com/site/topics/article.asp?cu_no=2&item_no=492692&version=1&template_id=49&parent_id=29|title=Gomez hits four as Bayern crush Basel; Marseille send Inter out|work=Gulf Times|date=14 March 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=325783|title=Marseille shock Inter Milan|publisher=GULF DAILY NEWS|date=14 March 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref>:

Անմիջապես այդ մեծ հաջողությունից հետո [[Ժակե Էմե|Էմե Ժակե]]ն հեռացավ հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնից: Նրան փոխարինեց Րոժե Լեմերը, որը օգտվելով նախորդ մարզչի հավաքականում դրած հիմքից՝ ֆրանսիացիներին հասցրեց մինչև մյուս խոշոր հաղթանակին: Այդ հաղթանակը 2000 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում ֆրանսիացիների տարած հաղթանակն էր: Այն բանից հետո, երբ Դեշամը բարձրացրեց իր գլխավերևում այդ պատվավոր տիտղոսը՝ Ֆրանսիան գլխավորեց ՖԻՖԱ-ի վարկանշային աղյուսակը և այդ բարձրության վրա մնաց շուրջ 2 տարի<ref>{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/football/top-stories/Brandao-gives-Marseille-third-straight-French-League-Cup/articleshow/12669426.cms|title=Brandao gives Marseille third straight French League Cup|work=The Times of India|date=15 April 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref>:

[[2001]] թվականին կայացավ Դիդիե Դեշամի հրաժեշտը հավաքականի հետ: Այդ ժամանակ նա Ֆրանսիայի հավաքկանում անց կացրած խաղերի քանակով ռեկորդակիր էր: Այս պահին Դեշամից առաջ իրենց տեղն են գտել մի անգամից հինգ ազգանուն. Զիդան, [[Լիլիան Թյուրամ|Թյուրամ]], [[Մարսել Դեսայի|Դեսայի]], [[Թիերի Անրի|Անրի]] և [[Պատրիկ Վիերա]], և ընդ որում նրանք բոլորը Դեշամի նախկին խաղընկերներն են<ref>{{cite web|url=http://www.soccerway.com/news/2012/April/15/deschamps-delights-in-cup-glory/|title=Deschamps delights in cup glory|publisher=Soccerway|date=15 April 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/memberassociations/news/newsid=1784196.html|title=Sole Brandão goal wins League Cup for Marseille|publisher=[[UEFA]]|date=15 April 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref>:

Դեշամի առաջին մարզչական ակումբը դարձավ [[Մոնակո (ֆուտբոլային ակումբ)|ֆրանսիական «Մոնակոն»]]: Այդ ակումբի հետ նա [[2003]] թվականին հաղթեց լիգայի գավաթը և հասավ մինչև [[Չեմպիոնների Լիգա 2004-2005|2004 թվականի Չեմպիոնների Լիգայի եզրփակիչ]]: Հետագայում նա ակումբից հեռացավ, քանի որ ուներ ակումբի կառավարության խնդիրներ<ref>{{cite web|url=http://www.emirates247.com/sports/football/brandao-earns-marseille-league-cup-trophy-treble-2012-04-15-1.453831|title=Brandao earns Marseille League Cup trophy treble|publisher=Emirates247.com|date=15 April 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref>:

* [[Ֆրանսիայի ֆուտբոլի առաջնություն 2014/2015|Դիվիզիոն 1]]-ի չեմպիոն (2): 1989-90, 1991-92<ref>{{cite web|url=http://www.sporza.be/permalink/1.1360632|title=Didier Deschamps manager of French national team|publisher=[[Sporza]]|date=8 July 2012|accessdate=8 July 2012}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-2170570/Didier-Deschamps-announced-new-France-coach.html?ito=feeds-newsxml|title=Good luck, Didier! Deschamps handed task of rebuilding France side after Euro woe|work=[[Daily Mail]]|date=8 July 2012|accessdate=8 July 2012}}</ref>

* [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-յի չեմպիոն(3): 1994-95, 1996-97, 1997-98<ref>{{cite web|url=http://www.winnipegfreepress.com/sports/soccer/federation-names-didier-deschamps-new-coach-of-france-replaces-laurent-blanc-161720425.html|title=Didier Deschamps named new coach of France, replacing Laurent Blanc|work=[[Winnipeg Free Press]]|date=8 July 2012|accessdate=8 July 2012}}</ref>

* [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի գավաթ]]ի հաղթող (1): 1995<ref>{{cite web|url=https://fr.sports.yahoo.com/news/qualif-coupe-monde-2014-de-madrid-%C3%A0-tbilissi-170338873--sow.html|title=Qualif. Coupe du monde 2014 - De Madrid à Tbilissi, le mauvais film|publisher=Eurosport|date=9 September 2013}}</ref>

* [[Ֆուտբոլի Իտալիայի սուպերգավաթ|Իտալիայի Սուպերգավաթ]]ի հաղթող (2): 1995, 1997<ref>{{cite web|url=http://www.ibtimes.com/france-vs-ukraine-live-stream-info-preview-team-news-1476396|title=France Vs. Ukraine: Live Stream Info, Preview And Team News|work=International Business Times|date=19 November 2013}}</ref>

* [[ֆուտբոլի միջմայրցամաքային գավաթ|Միջմայրցամաքային գավաթ]]ի հաղթող (1): 1996<ref>{{cite web|url=http://www.goal.com/en-ca/news/4223/betting/2013/11/19/4418437/world-cup-qualifying-betting-preview-france-vs-ukraine|title=World Cup Qualifying Betting Preview: France vs. Ukraine|publisher=goal.com|date=19 November 2013}}</ref>

* [[ՈՒԵՖԱ Ինտերտոտո գավաթ|Ինտերտոտո գավաթ]]ի հաղթող (1): 1996<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/worldcup/season=2014/matches/round=2000295/match=2008755/postmatch/report/index.html#france+bound+brazil|title=France back from the brink against Ukraine|publisher=UEFA|date=19 November 2013}}</ref>

* [[ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի առաջնություն|Եվրոպայի]] չեմպիոն (1): [[Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ 2000|2000]]<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefaeuro/qualifiers/news/newsid=2025048.html|title=Deschamps to lead France at UEFA EURO 2016|publisher=UEFA|date=20 November 2013}}</ref>