«Գագիկ Գինոսյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ց: → ց։ (67) |
|||
Տող 18.
}}
'''Գագիկ Մարտիրոսի Գինոսյան''' ([[օգոստոսի 3]], [[1966]], [[Ախալցխա]], [[Վրացական ԽՍՀ]]), ազգային պարարվեստի երախտավոր գործիչ, հասարակական գործիչ, մասնագիտությամբ՝ կիբեռնետիկ, [[Արցախյան ազատամարտ|արցախյան պատերազմի]]
Զբաղվել է բանահավաքչական գործունեությամբ՝ մոռացությունից փրկելով բազմաթիվ ավանդական պարեր, հիմնադրել «Կարին» ավանդական երգի-պարի
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[օգոստոսի 3]], [[1966]], Վրաստանի հայաշունչ Ախալցխա քաղաքում, տոհմիկ Կարնեցու
[[1982]] թվականին էքստերն կարգով հանձնելով քննությունները, ժամկետից մեկ տարով շուտ ավարտել է
Մեկ տարի աշխատել է Ախալցխայի Շարժական մեխանիզացված շարասյունում որպես
[[1983]] թվականին ընդունվել է [[Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ]]ի «Տեխնիկական կիբեռնետիկա» ֆակուլտետի «Ավտոմատիկա և հեռուստամեխանիկա»
[[1985]]-[[1987]] թվականներին ծառայել է խորհրդային
[[1990]] թվականին ավարտել է բուհը և ստացել ինժենեև-կիբեռնետիկի
Նույն թվին ընդունվել է [[Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտ]]ի ռելյատիվիստիկ մասնիկների լաբորատորիայի ավագ
Երկար տարիներ պարում է «Վան» և «Ակունք» ազգագրական
Զբաղվել է բանահավաքչական գործունեությամբ՝ մոռացությունից փրկելով բազմաթիվ ավանդական պարեր, հիմնադրել «Կարին» ավանդական երգի-պարի
===Կրթություն===
[[1972]]-[[1982]] թվականներին սովորել և ավարտել է [[Հովհաննես Թումանյան|Հովհաննէս Թումանյանի]] անվան Ախալցխայի №3 հայկական միջնակարգ դպրոցը (նախկինում՝ [[Կարապետյան վարժարան|Կարապետյան վարժարան]]՝ հիմնադրված [[1830]]
[[1982]] թվականին աշխատանքի է անցել հայրենի Ախալցխայի №3 Շարժական մեխանիզացված
[[1983]] թվականին ընդունվել է Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի (ներկայիս՝ [[Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան]]) կիբեռնետիկայի ֆակուլտետի աուտոմատիկա և հեռուստամեխանիկա
Ճարտարագիտական ուսումը շարունակել է Խորհրդային բանակից զորացրվելուց հետո՝ [[1987]] թվականից և ավարտել է [[1990]]
[[1995]]-[[1996]] թվականների ընթացքում ավարտել է Խորհրդային Միության Մարշալ Շապոշնիկովի անվան «Վիստրել» Բարձրագոյն Սպայական
=== Մարտական ուղին ===
[[1985]]-[[1987]] թվականներին զորակոչվել է Խորհրդային բանակ և ծառայել Զաբայկալյան շրջանում՝ [[Չիտա]]
[[Արցախյան պատերազմ]]ի բորբոքման առաջին օրերից նախապատրաստվել է մեկնելու
Արցախի ինքնապաշտպանական մարտերում եղել է [[Լեոնիդ Ազգալդյան]]ի հրամանատարությամբ գործող «Ազատագրական բանակ» ջոկատի ռազմիկ, ապա [[1992]] թվականի օգոստոսին սպարապետ [[Վազգեն Սարգսյան]]ի զորակոչով ընդգրկվել է Մահապարտների «Արծիվ» հատուկ նշանակության
1992 թվականին մասնակցել է [[Արցախյան ազատամարտ]]ին, [[Ալեքսանդր Թամանյան]] կրտսերի գլխավորած «X» (իքս) գաղտնի ջոկատի կազմում ընդգրկվում Մահապարտների «Արծիվ»
Ոչնչացրել է թշնամու երկու տանկ, մասնակցել հայկական նորաստեղծ զենքի
[[1993]] թվականին մասնակցել է [[Քելբաջար]]ի շրջանի
Զինադադարից հետո՝ [[1994]] թվականից ծառայել է Հայկական բանակում՝ որպես
[[1994]]-[[1996]] թվականներին ծառայել է [[Հայկական բանակ]]ում, հատուկ նշանակության առանձին
[[1995]]-[[1996]] թվականներին սովորել և ավարտել է [[Մոսկվա]]յի մարշալ Շապոշնիկովի անվան դաշտային Ռազմական ակադեմիան, ստանալով գնդի և բրիգադի հրամանատարի
[[1996]] թվականին իր դիմումի համաձայն զորացրվել է Հայկական բանակից, սակայն ռազմագետի կոչմանն ամբողջությամբ հրաժեշտ չի
[[2001]]-[[2008]] թվականներին աշխատել է Պերո Եավորովի անվան № 131 միջնակարգ դպրոցում՝ որպես
=== Տոհմ ===
Գագիկ Գինոսյանը սերում է հայոց հինավուրց [[Կարին]] քաղաքից մի քանի կիլոմետր հյուսիս-արևմուտք գտնվող [[Եղեգիս]] (թրքական արտասանությամբ՝ Իլիջան) փոքրիկ քաղաքից, ուր հաստատված է եղել Գինոսենց
[[1829]] թվականին [[Ադրիանապոլսի պայմանագիր|Ադրիանապոլսի պայմանագրով]] ծանր ռազմական և միջազգային կացության մեջ հայտնված [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրությունը]] հարկադրված [[Օսմանյան կայսրություն|օսմանեան կայսրությանը]] վերադարձրեց նրանից գրաված հայկական քաղաքներն ու
Հաշտութիյունից հետո, կայսրության լծի տակ մնացած և պատերազմի ընթացքում ռուսներին օգնած հայերի անվտանգությունն ապահովելու պատրվակով՝ Ռուսական կայսրությունը կազմակերպում է արևմտահայերի վերաբնակեցում նոր գրաված [[Արևելյան Հայաստան|Արևելեան Հայաստան]]: Նախկին իլիջանցիները հաստատվում են [[Ախալցխա]]յի Ծուղրութ
Այդ ճակատագիրն է վիճակվել նաև Գինոսենց
Ինքն իր ծագման մասին այսպես է գրել.
Տող 94.
== Աշխատանք ==
1996-1999 թվականներին աշխատել է Գյումրի «Շանթ» հեռուստառադիո ընկերության երևանյան գրասենյակի
Հիմնադրել է «Կարին» ավանդական երգի-պարի
Զբաղվում է ազգագրական պարերի վերականգնման և տարածման գործով՝ հավաքելով, մշակելով և բեմադրելով Մեծ Հայկի տարբեր գավառների պարերը, մոռացությունից փրկելով բազմաթիվ ազգագրական
Ազգային պարը ՀՀ հանրակրթական համակարգ ներդնելու՝ «Ազգային երգ և պար» առարկայի ծրագրի հեղինակն է ([[2014]]):
Հեղինակն է «Ողջո՜յն, տղե՛րք...» ([[2006]]) արձակ բանաստեղծությունների, հրապարակախոսական հոդվածների և նյութերի ժողովածուներիի, «Հայկական պար – DVD պարուսույց»-
Բեմադրել է «Հայոց երգի Հայրիկը», «Խնկահոտ Էրգիր», «Վարք հայոց» և «Խաչ պատերազմի»
== Մշակույթային գործունեություն ==
Տող 108.
=== Ավանդական երգ ու պար ===
==== «Վան» և «Ակունք» ====
Գագիկ Գինոսյանն [[1987]] թվականից սկսել է պարել [[Հայրիկ Մուրադյան]]ի ստեղծած «Վան» ազգագրական
[[1987]]-[[2001]] թվականներին «Վան», «Անդովկ», «Ակունք» խմբերի համերգային ծրագրերի շրջանակներում մասնակցել է արտերկրեա մի քանի շրջագայությունների և դարձել 4 տարբեր միջազգային փառատոնների դափնեկիր՝ [[1996]] թվականից [[Իտալիա]]յի [[Լիկատա]] քաղաքում երրորդ միջազգային և [[Պիետրապերցիա]] քաղաքի փառատոններում, 1999 թվականին [[Ռումինիա]]յի [[Յասսի|Եասս]]ի քաղաքում հինգերորդ միջազգային «Կատալինա» և [[Խորվաթիա]]յի [[Կառլովաց]] քաղաքում՝ [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ|ԻՒՆԵՍԿՕ-յի]] նշանաբանի տակ անցկացուող երկրորդ միջազգային
==== «Ծովակ» և «Կարին» ====
Տող 116.
«Ծովակ» և «Կարին» ավանդական երգի-պարի խմբերի հիմնադիր ([[2001]]):
Ինքնստինքյան պահանջ էր առաջանում ստեղծելու ազգային երգի-պարի խումբ, որն ի վերջո իրականություն դարձավ սկզբում «Ծովակ» մանկապատանեկան, ապա և «Կարին» ավանդական երգի-պարի խմբերի
[[2011]] թվականին Գագիկ Գինոսյանի ղեկավարած «Կարինը» Հայաստանի Հանրապետութիւնն առաջին անգամ ներկայացնելով [[Իսպանիա]]յում [[1985]] թվականից ի վեր անցկացվող ազգային պարերի ԺԴ-րդ համաշխարհային մրցույթ-փառատոնին՝ պարերի անվանակարգում զբաղեցրել է հաղթական առաջին տեղը, իսկ երաժշտական նվագակցության անվանակարգում նվաճել է երրորդ մրցանակ, ինչի համար ՀՀ Մշակոյթի նախարարությունը Գագիկ Գինոսյանին՝ «Կարին» աւանդական երգի-պարի խմբի հիմնադրին և գեղարվեստական ղեկավարին, ազգային պարարվեստի զարգացման և տարածման գործում ունեցած զգալի ավանդի համար պարգևատրվել է ՀՀ Մշակոյթի նախարարության Ոսկե մեդալով<ref>[http://awards.mincult.am/1/am/?nid=1516 ՀՀ Մշակոյթի նախարարության ոսկէ մեդալ]</ref>:
[[2012]] թվականին «Ծովակ» մանկապատանեկան ավանդական երգի-պարի խմբի հետ արժանացել է 3-րդ մրցանակի [[Թուրքմենստան]]ի նախագահի կազմակերպած ավանդական պարերի մանկապատանեկան միջազգային
== Մտահոգություններ և ուսումնասիրություններ ==
Երկար տարիներ աշակերտելով հայ ազգային անաղարտ արվեստի զարթոնքի նահապետ Հայրիկ Մուրադյանին՝ Գագիկ Գինոսյանը խորապես զգաց Հայաստանի տարբեր գավառների, հատկապես՝ Կարնո, Ախալցխայի, Ախալքալաքի, ազգագրական պարերի գրեթե ի սպառ բացակայությունը, ինչը սպառնալից կերպարանքներ էր
{{քաղվածք|«Ես վախենում եմ, շատ եմ վախենում, որ հանկարծ պարը գրաբար դառնա»<ref>[http://www.hraparak.am/2010/11/01/vorpeszi-pare-chdarna-grabar/ Նոյն տեղում]</ref>:}}
Այս մտահոգությամբ ահա՝ Գագիկը լուծեց [[Կարին|Կարնոյ]], [[Ախալքալաք]]ի և [[Ախալցխա]]յի պարարվեստին և երգարվեստին նոր շունչ տալու, այն ժողովրդին վերադարձնելու գործին և փորձեց գիտական ընթացք տալ արվելիք
Լրջորեն ուսումնասիրելով մեծն [[Կոմիտաս]]ի, ազգագրագետ [[Սրբուհի Լիսիցյան|Սրբուհի Լիսիցեանի]], պարագետ [[Վահրամ Արիստակեսյան]]ի ժառանգությունները՝ համոզվեց, որ այդ ուսումնասիրությունները պետք է զուգորդել նաև բանահավաքչական
Գինոսյանը, շրջելով գյուղից գյուղ, հավաքելով, վերականգնելով և գրառելով բազում պարեր, կորստյան վտանգից փրկեց Կարնո և Ջավախք աշխարհների բազում պարեր, ծագումով բազում կարնեցի մեծահասակներ անմահացան տեսաժապավենների վրայ՝ միաժամանակ դառնալով հարուստ ազգագրական
== Ազգագրության թատերական բեմադրություն ==
[[2007]] թվականին հիմնել է Ազգագրության թատրոն և իր ղեկավարած «Կարին» ավանդական երգի-պարի խմբի հետ բեմադրել է իր հեղինակած և հայ հանդիսատեսի դատին է հանձնել ազգագրության թատրոնի երեք ներկայացում՝ «Հայոց երգի հայրիկը»՝ նվիրված Հայրիկ Մուրադյանին, «Խնկահոտ Էրգիր», ուր երկիրը կորցրած պապն այն կտակում է իր
Երրորդ նմանատիպ նմուշը [[2009]] թվականին ՀՀ Մշակոյթի նախարարության աջակցությամբ բեմադրված «Վարք հայոց» ներկայացումն էր, որի հիմքում [[Պարույր Սևակ|Պարոյր Սևակի]] «Եվ այր մի [[Մաշտոց]] անուն» պոեմն էր՝ համեմված ազգային գաղափարախոս [[Գարեգին Նժդեհ]]ի գաղափարներով<ref>[http://www.armar.am/?p=5533 «Մեր պապերը պարում էին, ինչպես կռվիի դաշտում»]</ref> և [[2014]] թվականին բեմադրել «Խաչ պատերազմի» հեղինակային
== Ձեռքբերումներ ==
[[Պատկեր:Ֆնջան.jpg|400px|մինի| Կարին երգի-պարի համույթը Ֆնջան պարելիս]]
=== «Կարին» ազգագրական երգի ու պարի համույթի հաղթանակը ===
[[2011]] թվականի ապրիլի 25-30-ը [[Իսպանիա]]յում տեղի ունեցած ժողովրդական պարերի համաշխարհային մրցույթ-փառատոնում «Կարին» ազգագրական երգի ու պարի համույթը «Պար» անվանակարգում արժանացել է առաջին մրցանակի, իսկ «Երաժշտություն» անվանակարգում` 3-րդ
Մրցույթի կանոնների համաձայն, «Կարինը» ներկայացրել է 8 րոպեանոց պար, որի մեջ ներկայացված են եղել հայկական պարերից ու ծեսերից
== Ֆիլմերի հեղինակ ==
Տող 151.
* «Սասնա ծռեր» ([[2005]]) տեսապատման համահեղինակը,
* «Հավատո վերածնունդ» ([[2009]])
* «Արարատից Եվրոպա» ([[2012]]) փաստա-վավերագրական ֆիլմերի սցենարների
== Ներդրում ==
=== Կրթադաստիարակչական հիմնադրամ===
[[2010]] թվականին հանդիսանալով «Հայ ասպետ» կրթադաստիարակչական հիմնադրամի հայ ավանդական պարի փորձագետ՝ հեղինակել է հայ իրականության մեջ Հայկական պարի առաջին DVD-
«Ինստիգեյթ» կազմակերպության կողմից ստեղծված Սրբուհի Լիսիցյանի Կինետոգրաֆիայի (շարժումների գրառում) համակարգի` պարերի գրառման, համակարգչային «Կաքավագիր» ծրագրի համահեղինակն է (2014):
=== ՀՀ կրթության և գիտության նախարարություն ===
ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության մշակույթի կենտրոնի պարուսույցն
Հայաստանի անկախության 20-ամյակի կապակցությամբ ՀՀ նախագահի հրամանագրով արժանացել է ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ
Ազգային պարը ՀՀ հանրակրթական համակարգ ներդնելու՝ «Ազգային երգ ու պար» առարկայի ծրագրի հեղինակն է (2014):
== Ստեղծագործություններ ==
Ռազմագիտութեանն ու մշակութային գործունեությանը զուգահեռ՝ Գագիկ Գինոսյանը նաև ստեղծագործում
[[2000]] թվականին արժանացել է [[Ավետիք Իսահակյան]]ի անվան երիտասարդ ստեղծագործողների հանրապետական գրական մրցույթի 1-ին
2006 թվականին լույս է տեսել Գինոսյանի անդրանիկ «'''Ողջո՜յն, տղե՛րք'''» գիրքը, որում ընդգրկված են հեղինակի արձակ բանաստեղծութիւնները, աֆորիզմները, ինչպես նաև հրապարակախոսական հոդվածներն ու նյութերը Արցախյան պատերազմի
{{քաղվածք|«նրանց, ովքեր գերեզմանի մէջ ննջելով, իրենց գլխուն ներքև դրին բարձը, ովքեր իջան գերեզման՝ մի լուսավառ հավատքով, որ իրենց աճյունները նոր շանթանման հերոսներ պիտի ծնին», մասնավորապես՝ հեղինակի հրամանատարներին՝ Լեոնիդ Ազգալդյանին, Ալեքսանդր Թամանյանին և «բոլոր իմ ընկերներին, ում մահվամբ կերտվեց Հայաստանի անմահությունը»<ref>{{cite book |title=Ողջո՜ւյն, տղե՛րք. արձակ բանաստեղծություններ, թանձր մտքեր (աֆորիզմներ), հրապարակախոսական հոդվածներ, հարցազրույցներ|editor=Գագիկ Գինոսյան|publisher=Երևան, Նարեկացի արվեստի միություն|ISBN=99941-48-23-0|year=2006|page=2}}</ref>:}}
== Հանրային Գործունեություն ==
=== «Շանթ» Հեռուստառադիոըներություն ===
[[1997]]-[[1999]] թվականներին աշխատել է «[[Շանթ ՀԸ|Շանթ]]» հեռուստա-ռադիոընկերությունում՝ որպես Երևանյան մասնաճյուղի
=== «ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ.am» Հայկական Լրատվական Ռադիո ===
Տող 182.
== Շքանշաններ և պարգևներ ==
Գագիկ Գինոսեանը [[1997]] թվականին ՀՀ Պաշտպանութեան նախարար [[Վազգեն Սարգսյան]]ի հրամանագրով պարգևատրվել է «Արծիվ Մահապարտներ հուշամեդալով», իսկ [[1998]] թվականին՝ ՀՀ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարեանի հրամանագրով «Արիության»
Պարգևատրվել է նաև ՀՀ ՊՆ «Վազգեն Սարգսեան» մեդալով, Արծիվ Մահապարտների միության «Վազգեն Սարգսեան» շքանշանով, ԱՊՀ ՄՏՊԿՄ-ի «''За заслуги''» շքանշանով և այլ
* 1997 - «[[Արծիվ-մահապարտներ|Արծիվ Մահապարտներ]]» հուշամեդալ, ՀՀ Պաշտպանութեան նախարար [[Վազգեն Սարգսյան|Վազգեն Սարգսյանի]] հրամանագրով
Տող 199.
* 2012 - ՀՀ ՊՆ «ՀՀ զինված ուժեր 20 տարի» հոբելյանական մեդալ
* 2013 - «Երևան քաղաքի մշակույթի պատվավոր գործիչ» մեդալ
* 2015 - «Երախտագիտություն»
== Ծանոթագրություններ ==
| |||