'''Արգինա''', պատմական ավան (գյուղաքաղաք) [[Այրարատ]]ի [[Շիրակ (գավառ)|Շիրակ]] գավառում, [[Երազգավորս (մայրաքաղաք)|Երազգավորս]] քաղաքի մոտ՝ նրանից դեպի արևմուտք, [[Կարս գետ]]ի ձախ ափին, [[Կարս]]ից 64կմ արևելք:արևելք։ Եղել է նախաքրիստոնեական բերդ-ամրոց:ամրոց։ 6-րդ դարում հայտնի էր որպես գյուղ և բերդ և մինչև 7-րդ դար [[Կամսարականներ]]ի սեփականությունն էր:էր։ [[Սեբեոս]]ի վկայությամբ, 603 թվականին [[պարսիկներ]]ը, [[հույներ]]ին հետապնդելուց վերադառնալիս, գրավեցին Արգինան, կոտորեցին բնակիչների մի մասին, շատերն էլ գերի չընկնելու համար բերդից ցած նետվեցին:նետվեցին։ 10-րդ դարում [[Բագրատունիներ]]ի մայրաքաղաքը [[Շիրակավան (մայրաքաղաք)|Շիրակավան]]([[Երազգավորս (մայրաքաղաք)|Երազգավորս]]) տեղափոխելուց հետո, Արգինան որոշ ժամանակ ծառայել է որպես Հայոց կաթողիկոսների աթռանիստ։ Արգինայում են թաղված հայոց կաթողիկոսներ [[Անանիա Ա Մոկացի]]ն (գահակալել է 946-968), [[Խաչիկ Ա Արշարունի]]ն (գահակալել է 973-992): Նույն դարի կեսերին այնտեղ մեծ շինարարություն է ծավալել [[Անանիա Ա Մոկացի|Անանիա Մոկացի]] [[կաթողիկոս]]ը։ [[Խաչիկ Ա Արշարունի|Խաչիկ Ա կաթողիկոսի]] ժամանակ 990 թվականին [[Տրդատ ճարտարապետ]]ը Արգինայում կառուցել է կաթողիկե եկեղեցին([[Անիի Մայր տաճար]]ից ավելի վաղ), երեք այլ նույնանման եկեղեցիներ, մատենադարան-գրատունը, դպրոցը և վերանորոգել կաթողիկոսարանը՝ Արգինայի տաճարը, վերջինս հիմնահատակ ավերվել է թուրքերի կողմից։ 10-րդ դարի կեսին, [[Ասողիկ]]ի և [[Մատթեոս Ուռհայեցի|Մատթեոս Ուռհայեցու]] վկայությամբ, Արգինայում գործել է բարձր հոգևոր դպրոց-վարդապետարան, որը մեծ հռչակ է վայելել:վայելել։ Այդ ժամանակ Արգինան նշանավոր գյուղաքաղաք էր և հիշատակվում է «Մեծն Արգինա» անունով:անունով։
