«Սնդիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: է: → է։ (14)
Տող 81.
{{Պարբերական համակարգի տարր|align=center|fontsize=100%|number=80}}
 
'''Սնդիկ''' ('''Hg''', {{lang-la|Hydrargyrum}}<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/hydrargyrum "hydrargyrum"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.</ref>), քիմիական տարր է որի նշանն է '''Hg''', տարրերի [[պարբերական համակարգ]]ի 6-րդ պարբերության, 2-րդ խմբի [[քիմիական տարր]], կարգահամարը՝ 80, ատոմական զանգվածը՝ 200,59։ d տարր է, պատկանում է անցումային տարրերի շարքին, ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է ''5s<sup>2</sup> 5p<sup>6</sup> 5d<sup>10</sup> 6s<sup>2</sup>'', К, Լ, М, N թաղանթները լրացված են։ Սնդիկի [[գոլորշի]]ն չափազանց թունավոր է։ Սնդիկը սպիտակ, արծաթափայլ, սովորական պայմաններում հեղուկ մետաղ է:է։
 
== Պատմություն ==
Տող 97.
Պարունակվում է հրաբխային լեռնային [[ապարներ]]ում։ Հայտնի են նրա 35 [[միներալներ]]ը, որոնցից կարևորը կինովարն է։ Սնիկը խիստ ցրված է նաև [[կենսոլորտ]]ում՝ կուտակվում է [[կավ]]երում, [[տիղմ]]երում (մոտ 4•10<sup>-5</sup> % ) և ծովաջրում (3•10<sup>-9</sup> %)։
 
Մարդու օրգանիզմում սնդիկի պարունակությունը մոտ 10<sup>-6</sup> % է, այրան մեջ՝ 0,023 մկգ/մլ, մեզում՝ 0,1–0,2 մկգ/մլ։ Սննդի հետ օրական ներմուծվում է 0,02–0,05 մգ:մգ։
 
=== Հանքավայրեր ===
Սնդիկը համարվում է հազվագյուտ մետաղ:մետաղ։
 
Ամենախոշոր հանքավայրերը գտնվում են [[Իսպանիա]]յում (Ալմադեն): Սնդիկի հանքավայրեր կան նաև [[Կովկաս]]ում ([[Դաղստան]], [[Հայաստան]]ում), [[Տաջիկստան]]ում, [[Սլովակիա]]յում, [[Ղրղզստան]]ում, [[Ուկրաինա]]յում<ref name=wulfson>Вольфсон Ф. И., Дружинин А. В. Главнейшие типы рудных месторождений. М., «Недра», 1975, 392 с.</ref>:
Տող 108.
== Շրջակա միջավայրում ==
[[Պատկեր:Mercury in Ice Core Upper Fremont Glacier.svg|մինի|right|upright|260px|Սնդիկի պարունակությունը սարցադաշտերում, 270 տարվա ընթացքում]]
Սնդիկը և դրա օրգանական միացությունները թունավոր են և լուրջ վնաս են հասցնում մարդու առողջությանը, վայրի բնությանը և էկոհամակարգերին:էկոհամակարգերին։ Ընկնելով շրջակա միջավայր, այն փոխանցվում է օդային հոսանքներով, այնուհետև կրկին նստում է հողի վրա:վրա։ Սնդիկը հողից անցնում է [[գետեր]]ի, [[լճեր]]ի և [[օվկիանոսներ]]ի մեջ:մեջ։ Այն տեղափոխվում է նաև օվկիանոսի հոսանքների և միգրացիա կատարող կենդանիների միջոցով:միջոցով։
 
Սնդիկի ներթափանցումը մարդու օրգանիզմ հաճախ տեղի է ունենում դրա գոլորշիների ներշնչման ժամանակ, որոնք հոտ չունեն:չունեն։ Սնդիկի նույնիսկ փոքր քանակների ազդեցության հետևանքով, կարող են առաջանալ առողջական խնդիրներ և ծանր թունավորումներ:թունավորումներ։ Սնդիկը թունավոր ազդեցություն է թողնում նյարդային, մարսողական և իմունային համակարգերի, թոքերի, երիկամների, մաշկի և աչքերի վրա:վրա։
 
Սնդիկը և դրա միացությունները հատկապես վտանգավոր են հղի կանանց համար, քանի որ դրանք սպառնալիք են պտղի զարգացման համար:համար։ Սնդիկի հետ կապված սուր թունավորումները կարող են հանգեցնել մահվան:մահվան։ Քրոնիկ թունավորումները տեղի են ունենում մարդու վրա սնդիկի գոլորշիների ցածր չափաքանակներով երկարատև ազդեցության պատճառով:պատճառով։ Կենդանի օրգանիզմի համար գոյություն չունի անվտանգ չափաքանակ:չափաքանակ։
 
=== Իզոտոպները ===
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սնդիկ» էջից