«Հաֆնիում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: վ: → վ։ (10)
Տող 82.
'''Հաֆնիում''' ({{lang-lat|''Hafnium''}} )քիմիական տարր է, որի նշանն է ''Hf'', [[պարբերական համակարգ]]ի 4-րդ խմբի [[քիմիական տարր]]: Կարգահամարը 72 է, ատոմական զանգվածը՝ 178,49:
 
Բնական հաֆնիումը ունի վեց կայուն [[իզոտոպ]]՝ 174,176-180 զանգվածային թվերով:թվերով։ Հաֆնիումը սպիտակ-արծաթավուն [[մետաղ]] է:է։
 
== Բացահայտման պատմություն ==
Հաֆնիումի գոյության մասին կանխատեսել էր [[Մենդելեև Դմիտրի|Դ. Ի. Մենդելեև]]ը, [[1870]] թվականին:թվականին։ [[Նիլս Բոր|Ն. Բոր]]ը ցույց տվեց ([[1921]]), որ № 72 տարրի ատոմը պետք է ունենա [[ցիրկոնիում]]ի [[ատոմ]]ի նման կառուցվածք:կառուցվածք։
 
Հունգարացի քիմիկոս Դ. Հևեշին և հոլանդացի ֆիզիկոս Դ. Կոստերը ցիրկոնիումի հանքաքարերում ռենտգենասպեկտրային վերլուծության եղանակով հայտնաբերեցին ([[1922]]) № 72 տարրը և անվանեցին «Հաֆնիում»՝ ի պատիվ հայտնաբերման տեղի՝ [[Կոպենհագեն]] (ուշ {{lang-lat|Hafnia}}) քաղաքի:քաղաքի։
 
== Բնության մեջ ==
Հաֆնիումը ինքնուրույն [[միներալներ]] չունի և բնության մեջ սովորաբար ուղեկցում է ցիրկոնիումին:ցիրկոնիումին։ Պարունակությունը [[երկրակեղև]]ում 3,2•10<sup>-4</sup> % է, ըստ [[զանգված]]ի:
 
=== Համաշխարհային պաշարներ ===
Տող 101.
* [[ԱՄՆ]] - ավելի քան 105 մլն տոննա,
* [[Հնդկաստան]] - մոտ 70 մլն տոննա,
* [[Բրազիլիա]] - 9,88 մլն տոննա:տոննա։
 
== Ֆիզիկական հատկություններ ==
Հաֆնիումը սպիտակ-արծաթավուն [[մետաղ]] է, հալման ջերմաստիճանը՝ 2222 ± 30°C, եռմանը՝ 5400 °C, [[խտություն]]ը՝ 13090 կգ/մ<sup>3</sup> (20°C-ում): Մաքուր հաֆնիումը պլաստիկ է, հեշտությամբ է ենթարկվում սառը և տաք մշակման:մշակման։ Քիմիական հատկություններով նման է ցիրկոնիումին, սակայն քիմիական ակտիվությամբ զիջում է նրան:նրան։
 
Միացություններում հիմնականում քառարժեք է, հայտնի են նաև 3,2 և 1 արժեքականության հաֆնիումի միացություններ:միացություններ։ Սենյակային ջերմաստիճանում հոծ հաֆնիումը շատ կայուն է [[մթնոլորտ]]ային գազերի նկատմամբ։ Սակայն 600°C-ից բարձր տաքացնելիս արագ օքսիդանում է և փոխազդում, ցիրկոնիումի նման, [[ազոտ]]ի և [[Ջրածին|ջրածնի]] հետ։
 
== Քիմիական հատկություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հաֆնիում» էջից