|
| publisher = CIA. World Factbook
| accessdate = 17 ноября 2008
}}</ref>։ Քաղաքը գտնվում է Վելինգտոնի շրջանում, [[Հյուսիսային (կղզի, Նոր Զելանդիա)|Հյուսիսային]] կղզու հարավային մասում:մասում։ Վելինգտոնի [[մաորիներ|մաորիական]] անվանումն է՝ Տե Ֆանաուի-ա-Տարա ({{lang-mri|Te Whanganui-a-Tara}}):
== Անվանումը ==
}}</ref>:
Նոր Զելանդիայի բուն բնակիչների՝ [[պոլինեզիա|պոլինեզիական]] [[մաորիներ|մաորի]] ժողովրդի շրջանում քաղաքը հայտնի է երեք անուններով:անուններով։ Դրանցից մեկը՝ Տե Ֆանգա-նուի-ա-Տարա ({{lang-mri|Te Whanga-nui-a-Tara}}, թարգմանվում է որպես «մեծ ծովախորշ Տարա»)<ref>{{cite web
| url = http://www.lonelyplanet.com/shop_pickandmix/previews/new-zealand-14-wellington-region-preview.pdf
| title = Wellington Region
== Բնական պայմաններ ==
Վելինգտոնը գտնվում է Հյուսիսային կղզու հարավ-արևմտյան հատվածում, հրաբխային ծագում ունեցող Վելինգտոն ծովախորշի ափին, որը համարվում է [[Հյուսիսային (կղզի, Նոր Զելանդիա)|Հյուսիսային]] և [[Հարավային (կղզի, Նոր Զելանդիա)|Հարավային]] կղզիները իրարից բաժանող [[Կուկի նեղուց]]ի մի մասը:մասը։ Պարզ եղանակին քաղաքից երևում են [[Կաիկոուրա]] լեռները, որոնք գտնվում են Հարավային կղզում:կղզում։ Քաղաքից դեպի հյուսիս գտնվում են առափնյայի Կապիտի ծովափերը, արևելքում՝ [[Ռիմուտակա]] լեռները:լեռները։
Վելինգտոնում շատ հաճախ են լինում ուժեղ փոթորիկները:փոթորիկները։ Կլիման ծովային [[մերձարևադարձային կլիմա|մերձարևադարձային]] է:է։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը +16 է, իսկ հուլիսին՝ մոտ +8 աստիճան:աստիճան։ Մթնոլորտային տեղումների տարեկան միջին քանակը 1445 մմ է, հիմնականում անձրևների տեսքով:տեսքով։ Ձյուն տեղում է միայն լեռներում:լեռներում։ Քաղաքը [[սեյսմավտանգ]] է համարվում:համարվում։ Բնական բուսականությունը ներկայացված է ծառերով և թփուտներով, որոնց թվում շատ են [[մշտադալար բույսեր|մշտադալար]] տեսակները:տեսակները։
Քաղաքում են տեղակայված 102 պարկ, ինչպես նաև հանգստի և ժամանցի վայրերը:վայրերը։ Վելինգտոնի մակերեսը կազմում է 289,9 կմ²<ref name="общее">{{cite web
| url = http://www.wellington.govt.nz/aboutwgtn/glance/index.html
| title = Overview
== Բնակչություն ==
[[2007]] թվականի տվյալներով Վելինգտոնի քաղաքային գոտու բնակչության թիվը կազմում էր մոտ 460 հազար մարդ, իսկ գործնական կենտրոնի բնակչության թիվը ({{lang-en|Wellington City}})՝190 500 մարդ<ref name="общее" />: Քաղաքին հարող բնակավայրերում, որոնք տարածաշրջանային մակարդակով պատկանում են «մեծ Վելինգտոնին» բնակվում է ևս 182 000 մարդ:մարդ։ Բնակչության տարեկան աճը կազմում է միջինը 3,5 %:
Բնակչության թվի մոտ 19 %-ը կազմում են 15 տարեկանից ցածր երեխաները և 9 %՝ 65 տարեկանից բարձր մարդիկ:մարդիկ։ Էթնիկ խմբերի թվում գերակշռում են [[եվրոպացիներ]]ը (70,2 %): Հաջորդ խոշոր էթնիկ խումբն են համարվում [[մաորիներ]]ը՝ քաղաքի բնակչության մոտ 7,8 %-ը<ref>{{cite web
| url = http://www.wellingtonnz.com/about_wellington/wellington_facts/population
| title = Population
| archiveurl = http://www.webcitation.org/61A48yWQ5
| archivedate = 2011-08-24
}}</ref>: Բնակչության մնացյալ մասը հիմնականում կազմում են տարբեր ասիական ժողովուրդների և [[Պոլինեզիա]]յի երկրների ներկայացուցիչները:ներկայացուցիչները։
Հաղորդակցության հիմնական լեզուն [[անգլերեն]]ն է:է։ Այլ առավել հաճախ կիրառվող լեզուներն են համարվում [[ֆրանսերեն]]ը, [[մաորի (լեզու)|մաորի]]ն, [[սամոա]]ն, [[գերմաներեն]]ը և [[չինարեն]]ը:
Վելինգտոնի բնակիչների մեծ մասը [[քրիստոնեություն]] են դավանում:դավանում։ Կան նաև [[իսլամ]]ի, [[հուդայականություն|հուդայականության]] և [[բուդդիզմ]]ի հետևորդներ:հետևորդներ։
== Զարգացման պատմություն ==
[[XIX դար]]ի սկզբին սկսվեց եվրոպացիների կողմից մաորիների արմատական բնակիչների տարածքների գրավման գործընթացը:գործընթացը։ [[1839]] թվականին գնդապետ Ուիլյամ Ուեյքվիլդը, ով ծառայում էր Նորզելանդական ընկերությունում, քաղաք է հիմնել դրա այժմյան գտնվելու վայրից քիչ հյուսիս:հյուսիս։ Սակայն [[1840]] թվականին Հաթ գետի ուժեղ հոսքի պատճառով բնակիչները ստիպված էին վերաբնակեցվել քիչ հարավ:հարավ։ Առաջին վերաբնակիչները քաղաքը անվանել են Վելինգտոն՝ ֆելդմարշալ դուքս [[Արթուր Ուելսլի]] Վելինգտոնի պատվին, ով գլխավորում էր միացյալ անգլա-հոլանդական զորքերը, որպես շնորհակալություն այն օգնության համար, որը նա ցուցաբերել է առաջին վերաբնակիչներին:վերաբնակիչներին։ Ուժեղ [[երկրաշարժ]]ը [[1848]] թվականին խոշոր ավերածություններ է պատճառել քաղաքին, իսկ [[1854]] թվականին նույն պատճառով զոհվել են բազմաթիվ մարդիկ:մարդիկ։ [[1865]] թվականին Վելինգտոնը դարձել է [[Նոր Զելանդիա]]յի մայրաքաղաքը, որն էլ մնում է մինչ օրս:օրս։
== Մշակութային նշանակություն ==
Վելինգտոնը գեղեցիկ և հարմարավետ քաղաք է, կամուրջների, ուղեկամուրջների, թունելների, զբոսայգիների և զբոսապուրակների մեծ թվով:թվով։ Բազմազան է նրա ճարտարապետական կերպարը՝ էկլեկտիկական կառույցները, որոնք վերաբերում են XIX դարին և XX դարի առաջին կեսին, քաղաքի փողոցներում համակցվում են ժամանակակից ոճի շինությունների և զանգվածային փայտե կառույցների հետ:հետ։ Մայրաքաղաքի հետաքրքիր շինություններից է համարվում խորհրդարանի կլոր շենքը, որը քաղաքաբնակները անվանում են փեթակ:փեթակ։ Խորհրդարանի դիմաց գտնվում է կառավարության նախկին պալատը, որն իր մեծությամբ աշխարհի երկրորդ փայտե շինությունն է:է։ Մեծ ուշադրություն է գրավում նաև [[Պողոս առաքյալ]]ի տաճարը:տաճարը։ Տպավորիչ է մայրաքաղաքի [[բուսաբանական այգի]]ն, որը գտնվում է բարձր լեռան լանջին:լանջին։ Քաղաքի առանձնահատուկ հպարտությունն է համարվում նաև [[կենդանաբանական այգի]]ն, որտեղ կենդանիները բնակվում են ոչ թե վանդակներում, այլ ընդարձակ բաց տարածքներում:տարածքներում։
== Քույր քաղաքներ ==
| 