«Նատրիում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ →Պատմություն և անվան ծագում: վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: մ: → մ։ (2) oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 71.
== Պատմություն և անվան ծագում ==
[[Պատկեր:Sir Humphry Davy, Bt by Thomas Phillips.jpg|մինի|ձախից|Հենրի Դևի]]
Նատրիումի միացությունները՝ կերակրի աղը և սոդան, հայտնի են շատ հին ժամանակներից։ [[Եբրայերեն]] ''neter'' ({{lang-gr|νίτρον}}, {{lang-lat|nitrum}}) բառը հանդիպել է [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչում]] որպես նյութի անվանում, որը, ըստ Սողոմոնի եռացել է [[քացախ]]ում<ref> Алексеев М. Т., Колотов С. С., Менделеев Д. И. Натрий // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.</ref>: [[Եգիպտոս]]ում [[սոդա]]ն բնության մեջ հանդիպում է սոդայի լճերի ջրերում։ Բնական սոդան հին եգիպտացիները օգտագործել են զմռսելու, կտավների սպիտակեցման համար, խոհանոցում
«Նատրիում» անվանումը ծագել է {{lang-lat|natrium}} ({{lang-gr|νίτρον}}) բառից, որը փոխ են առել Մերձավոր եգիպտական լեզվից (''nṯr''), որտեղ նա ունեցել է այլ նշանակություններ. «սոդա», «ուտիչ նատր»<ref>Петровский Н. С., ЕГИПЕТСКИЙ ЯЗЫК. Введение в иероглифику, лексику и очерк грамматики среднеегипетского языка. Л., 1958. (стр. 83)</ref>:
Տող 77.
«Na» հապավումը և ''natrium'' բառը առաջին անգամ օգտագործել են ակադեմիկոսները, հիմնադիրը՝ շվեդ բժիշկ Հակոբոս Բերցելիուս (''Jöns Jakob Berzelius'', 1779-1848): Հետագայում տարրիը անվանեցին նաև սոդա ({{lang-lat|sodium}}): ''Sodium'' անվանումը հավանաբար գալիս է արաբական ''suda'' բառից, որը նշանակում է «գլխացավ», քանի որ այդ ժամանակ սոդան օգտագործում էին որպես դեղ գլխացավի համար<ref>Newton, David E.. Chemical Elements. ISBN 0-7876-2847-6.</ref>:
Մետաղական նատրիումը առաջինն անջատել է Հ․ Դևին ([[1807]], [[նոյեմբերի 19]]), ով առաջին անգամ այդ մասին տեղեկացրել է Բեկերսկի դասախոսություններում<ref>{{cite journal|author=Davy, H.|title=The Bakerian Lecture, on some new Phenomena of chemical Changes produced by Electricity particularly the Decomposition of the fixed Alkalies, and the Exhibition of the new substances which constitute their bases; and on the general Nature of alkaline Bodies|journal=[[Philosophical Transactions]]|volume=98|pages=1-44|year=1808|url=http://books.google.lt/books?id=Kg9GAAAAMAAJ&pg=PA1&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false}}</ref> (իր դասախոսություններում նա նշել է, որ 1807 թվականի հոկտեմբերի 6-ին հայտնաբերոլ է կալիումը, իսկ նատրումը կալիումից<ref>{{cite book |author = Davy, John |title = The Collected Works of Sir Humphry Davy |location = London|publisher = Smith, Elder, and Company|year = 1839|volume=I|pages=109|url=http://books.google.com/books?id=3iIzAQAAMAAJ&pg=PA109}}</ref> մի քանի օր անց): Նա նատրիումը ստացել է խոնավ [[նատրիումի հիդրօքսիդ]]ը [[էլեկտրոլիզ]]ի ենթարկելով։
== Բնության մեջ ==
| |||