«Բլուա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: → (4) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
 
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
| կարգավիճակ = Քաղաք
Տող 11 ⟶ 10՝
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Pont Jacques Ange Gabriel 01.JPG|300px|thumb|Мост [[Габриэль, Анж Жак|Жака-Анжа Габриэля]] в Блуа]]
 
'''Բլոիս''' ({{lang-fr|Blois}}) — գլխավոր քաղաքը [[Լուար և Շեր]] դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված [[Լուար (գետ)|Լուար գետի]] աջակողմյան ափին՝ [[Օռլեան|Օռլեանի]]ի և [[Տուր (քաղաք)|Տուրի]] միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև [[Շամպայն (նահանգ)|Շամպայն նահանգը]]։
 
Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։
 
 
== Պատմություն==
 
Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ [[Գրիգոր Տուրցի|Գրիգոր Տուրցի]], Բլոիսը ունի նաև հետևյալ անունները {{lang-la|Blesum}} (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը [[XV դար|XV դարում]]ում ստացել է {{lang-ru|Блезуа}} անվանումը։
 
'''Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները'''
 
Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր [[Ստեֆան]]ը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը: Բլոիսների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց {{lang-fr|Maison de Châtillon}} ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները [[Շառլ Իմաստուն|Կարլոս V]] որդուն՝ դուքս [[Լյուդովիկ Օռլեանսկի|Լյուդովիկ Օռլեանսկիին]]ին ([[1391]])։
 
Օռլեանների թագավորման տարիներին Բլոիսը կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ [[Վալենտինա Վիսկոնտի (դքսուհի Օռլեանսկի)|Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի)]] [[Միլան|Միլանից]]ից, հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված [[Միլան|Միլանից]]ից և [[Նեապոլ|Նեապոլից]]ից հափշտակված գոհարներով։
 
Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), Բլոիսը 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] Բլոիսում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, Բլոիսում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։
 
== Թագավորական նստավայր ==
 
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Chateau Facade des loges 02.JPG|thumb|250px|[[Блуаский замок]] — крыло XVI века.]]
1498թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]], ով ծնվել է Բլոիսում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499թ․֊ի հուվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]]յի և [[Վենետիկ]]ի միջև։ Իսկ 1513թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]] և [[Ֆերդինանդ II (Արագոնի թագավոր)|Ֆերդինանդ II]] միջև։
 
1588թ․֊ին [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]] կանչեց ընտանիքների Բլոիս, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589թ․֊ին մահացել է [[Եկատերինա Մեդիչի|Եկատերինա Մեդիչիը]]։ը։
 
=== XVI դարից հետո ===
 
Սկսած [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV ]]֊ից՝ Բլոիսը դադարեց լնել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։
Լ[[Լուի Արդար|Լյուդովիկոս XIII]] բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ [[Գաստոն Օռլեանսկի]], որի մահից հետո այն հանձնվեց [[Լուի Արև արքա|Լյուդովիկոս XIV]] եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814թ․֊ի ապրիլի 1֊ին Բլոիս ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870թ․֊ին Բլոիսը զբաղված էր [[Պրուս-Ֆրանսիական պատերազմ|պրուսական]] զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։
 
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Cathedrale Saint Louis 01.JPG|thumb|250px|[[Собор святого Людовика (Блуа)|Соборная церковь св. Людовика]]]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Բլուա» էջից