«Զեեմանի էֆեկտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
'''Զեեմանի երևույթ''' կամ '''Զեեմանի էֆեկտ''', մագնիսական դաշտի ազդեցությամբ սպեկտրային գծերի տրոհումը բաղադրիչների՝ կապվածատոմի էներգետիկ մակարդակների ճեղքման հետ։ Հայտնաբերել է [[Պիտեր Զեեման]]ը (1896) մագնիսական դաշտում նատրիումի գոլորշիների լուսարձակումը հետազոտելիս։ Զեեմանի երևույթը դիտելու համար օգտագործվում է Սպեկտրային գծի բաղադրիչների քանակը, փոխդասավորությունը, բևեռացումը և ինտենսիվությունը կախված են էներգետիկ մակարդակների կառուցվածքից, մագնիսական դաշտի լարվածությունից և դիտման ուղղությունից։
[[File:Explanation of how the magnetic field on a star affects the light emitted.webm|ձախից|մինի]]
Պարզագույն դեպքում, մագնիսական դաշտին ուղղահայաց ուղղությամբ դիտելիս,ստացվում է տրիպլետ ν<sub>o</sub>+Δν, ν<sub>o</sub> և ν<sub>o</sub>—Δν հաճախականություններով, ընդ որում սկզբնական V<sub>o</sub> հաճախականությամբ բաղադրիչների Էլեկտրական վեկտորի տատանումները զուգահեռ են մագնիսական դաշտի H լարվածությանը (π-բաղադրիչ), իսկսիմետրիկ տեղաշարժված երկու բաղադրիչներինը՝ ուղղահայաց են H-ին (σ-բաղադրիչներ)։ Մագնիսական դաշտիուղղությամբ դիտելիս ստացվում է ν<sub>օ</sub>+ Δν և ν<sub>o</sub>—Δν դուբլևտը (2 գիծ)։ Մեծ հաճախականությամբ բաղադրիչը բևեռացված է աջ, իսկ Փոքր հաճախականությամբ բաղադրիչը՝ ձախ շրջանով։ Տրոհման այսպիսի պատկեր (պարզ կամնորմալ Զեեմանի երևույթ) ստացվում է միայնառանձին սպեկտրային գծերի համար,ինչպես նաև ևզոր մագնիսական դաշտում (Պաշեն-Բակի երևույթ)։
[[Պատկեր:Pieter Zeeman.jpg|մինի
Ընդհանուր դեպքում դիտվում է բարդ կամ անոմալ Զեեմանի էֆեկտ՝ առաջանում են սկզբնականգծի նկատմամբ սիմետրիկ տեղաշարժված π և օ հավասաբահեռ բաղադրիչների խմբեր։ Զեեմանի երևույթի առաջիև տեսական բացատրությունը տվել է Տ․ Լորենցը։ Ըստ դասական էլեկտրոնային տեսության, ատոմում առաձգականորեն կապված Էլեկտրոնի տատանումների v<sub>օ</sub> հաճախականությունը արտաքին մագնիսական H դաշտի ազդեցությամբ Փոխվում է Δv= (1 e/ 4πc m) H մեծությամբ (e-ն և m-ը Էլեկտրոնի լիցքը ն զանգվածն են, c-ն լույսի արագությունն Է)։ Զեեմանի էֆեկտի ամբողջական բացատրությունը տալիս է քվանտային տեսությունը, ըստ որի Էներգետիկ մակարդակների ճեղքումը պայմանավորված է ատոմի շարժման քանակի մեխանիկական մոմենտի և դրա հետ կապված մագնիսական p, մոմենտի առկայությամբ։ մագնիսական դաշտում կարող է դասավորվել միայն որոշակի ձևով, նրա հնարաւխր դասավորությունների թիվը հավասար է Էներգետիկ մակարդակի այլասերման աստիճանին, այսինքն՝ տվյալ E Էներգիայով ատոմի հնարավոր վիճակների թվին։
| |||