«Էնդրյու Կարնեգի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
այնքանը անգլերեն վիքիպեդիայի հետ կապ ուներ
Տող 1.
{{Անձ}}[[Պատկեր:Andrew_Carnegie_in_National_Portrait_Gallery_IMG_4441.JPG|right|thumb|280x280px|Կառնեգիի դիմանկարը Վաշինգտոնի Դիմանկարների Ազգային թանգարանում։ ]]
'''Էնդրյու Կարնեգի''' (<span class="nowrap" contenteditable="false"><span class="IPA nopopups">/<span title="'k' in 'kind'">k</span><span title="/ɑr/ 'ar' in 'bard'">ɑr</span><span title="/ˈ/ primary stress follows">ˈ</span><span title="'n' in 'no'">n</span><span title="/eɪ/ long 'a' in 'base'">eɪ</span><span title="'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/i/ 'y' in 'happy'">i</span>/</span></span><span class="nowrap" contenteditable="false"></span> <span title="English pronunciation respelling">''kar{{lang-'''<spanen|Andrew class="smallcaps">NAY</span>'''-gee''</span><span title="English pronunciation respelling"></span>Carnegie}}, but commonly <span class="nowrap" contenteditable="false"small>[[ՄՀԱ]]<span class="IPA nopopups">/<span title="/ˈ/ primary stress follows"small>ˈ</span><span title="'k' in 'kind'">k</span><span title="/ɑr/ 'ar' in 'bard'">ɑr</span><span title="'n' in 'no'">n</span><span title="/ɨ/ 'e' in 'roses'">ɨ</span><span title="'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/i/ 'y' in 'happy'">i</span>/</span></span><span class="nowrap" contenteditable="false"></span> <span title="English pronunciation respelling">'''''<span class="smallcaps">KAR</span>'''-nə-gee''</span><span title="English pronunciation respelling"></span> or <span class="nowrap" contenteditable="false"><span: class="{{IPA|[ˈændru nopopups">/<span title="'k' in 'kind'">k</span><span title="/ɑr/ 'ar' in 'bard'">ɑr</span><span title="/ˈ/ primary stress follows">ˈ</span><span title="'n' in 'no'">n</span><span title="/ɛ/ short 'e' in 'bed'">ɛ</span><span title="'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/i/ 'y' in 'happy'">i</span>/</span></span><span class="nowrap" contenteditable="false"></span> <span title="English pronunciation respelling">''kar-'''<span class="smallcaps">NEG</span>'''-ee''</span><span title="English pronunciation respelling"></span>;<ref name="MacKay p29">[[:en:Andrew_Carnegie#MacKay|MacKaykɑɹnəgi]], p. 29.</ref>}} {{ԱԾ}}) շոտլանդական ծագումով ամերիկացի արդյունաբերող, ով 19-րդ դարի վերջի ամերիկյան պողպատի արտադրության լայնածավալ ընդարձակումն իրականացրեց։  Նա որպես բարերար առաջատար դեր է ունեցել Ամերիկայի և Բրիտանական կայսրության համար։ Իր կյանքի վերջին 18 տարիների ընթացքում նա հիմնադրամներին և համալսարաններին բարեգործական նպատակներով նվիրաբերեց շուրջ $350 միլիոն<ref name="ACLegacy">[http://carnegie.org/about-us/foundation-history/about-andrew-carnegie/carnegie-for-kids/andrew-carnegie-legacy/ Andrew Carnegie's Legacy]. carnegie.org. </ref> ( 2015, համարժեք $13.7 բիլիոնի)՝ իր կարողության գրեթե 90 տոկոսը։ 1889 թվականին նա հրատարակեց «Հարստության ավետարան» հոդվածը, որով կոչ էր անում հարուստներին իրենց հարստությունն օգտագործել հասարակության բարգավաճման համար, որը և բարեգործության ալիք բարձրացրեց։ 
 
Կարնեգին ծնվել է [[Դանֆրմլին|Դանֆրմլինում]], [[Շոտլանդիա]], և 1848 թվականին իր շատ աղքատ ծնողների հետ ներգաղթել է [[Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգներ։]]  Կարնեգին աշխատել սկսեց որպես հեռագրող և 1860-ականներին ներդրումներ ուներ երկաթուղիներում, կամուրջներում և նավթային աշտարակներում։ Իր հետագա կարողությունը նա կուտակել է Եվրոպայում ամերիկյան կազմակերպության պարտատոմսեր վաճառելով։ Նա կառուցել է Կարնեգի պողպատի գործարանը, որն այնուհետ 1901 թվականին վաճառեց Մորգանին $480 միլիոնով<ref name="ACLegacy">[http://carnegie.org/about-us/foundation-history/about-andrew-carnegie/carnegie-for-kids/andrew-carnegie-legacy/ Andrew Carnegie's Legacy]. carnegie.org. </ref> (2011-ին, $309 բիլիոն), ստեղծելով Միացյալ Նահանգների պողպատի կորպորացիան։ Կարնեգին իր կյանքի վերջին տարիները  նվիրեց լայնամասշտաբ բարեգործությանը՝ հատկապես տեղական գրադարաններին, աշխարհի խաղաղությանը, կրթությանը և գիտական ուսումնասիրություններին։ Իր միջոցներով նա կառուցեց  Կարնեգի հոլը և հիմնեց Նյու Յորքի Կարնեգի ընկերությունը, Միջազգային խաղաղության Կարնեգի ֆոնդը, Գիտության Կարնեգի ինստիտուտը, Շոտլանդիայի բուհերի համար Կարնեգի ֆոնդը, Կարնեգի հերոսների ֆոնդը, Կարնեգիի Մելոն համալսարանը և Պիտսբուրգի Կարնեգի թանգարանը։