«Ռադոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ռադոն''' ({{lang-lat|''Radon''}}, [[ռադիում]]ի անվանումից), տարրերի [[պարբերական համակարգ]]ի 6-րդ պարբերության, 8-րդ խմբի [[ռադիոակտիվ տարր]]։ Պատկանում է [[իներտ գազեր]]ի խմբին։ Ատոմային համարը՝ 86։ p տարր է, ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է ''5s² 5p⁶ 5d¹⁰ 6s² 6p⁶'', К, L, М և N թաղանթները լրացված են։ Նորմալ պայմաներում անգույն իներտ գազ է, կայուն [[իզոտոպներ]] չունի, վտանգավոր է առողջությանևառողջության և կյանքի համար: Սենյակային ջերմաստիճանում հանդիսանում է ամենածանր գազերից մեկնըմեկը: Առավել կայուն է՝է ²²²Rn իզոտոպը է:

Նույն թվականին հայտնաբերվեցին ռադիումիռադիումը (Է․ Դոռն, [[Գերմանիա]] և Ա․ Դեբիեռն, [[Ֆրանսիա]])<ref>{{Cite journal | title = Die von radioactiven Substanzen ausgesandte Emanation | author = Dorn, F. E. | journal = Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Halle | date = 1900 | volume = 23 |pages = 1–15 | url=http://publikationen.ub.uni-frankfurt.de/files/17242/E001458681_a.pdf}}</ref>, ուրանիցուրանը, թորիումիցթորիումը, ռադիումիցռադիումը և պոլոնիումիցպոլոնիումը<ref>{{cite journal|title=Discovery of Radon| journal=Nature| volume=179| page=912| date=1957|author=Partington, J. R.|doi=10.1038/179912a0|issue=4566|bibcode=1957Natur.179..912P}}</ref><ref name=D2>{{cite web |url=http://chemistry.about.com/library/weekly/aa030303a.htm|title=Timeline of Element Discovery|date=2008|publisher=[[The New York Times Company]]|accessdate=2008-02-28}}</ref><ref>{{cite journal |doi =10.1038/179912a0 |title =Discovery of Radon |date =1957 |last1 =Partington |first1 =J. R. |journal =Nature |volume =179 |issue =4566 |page =912|bibcode = 1957Natur.179..912P }}</ref><ref>{{cite journal |doi =10.1080/10256018808623931 |title =Zur Entdeckungsgeschichte des Radons |date =1988 |last1 =Schüttmann |first1 =W. |journal =Isotopenpraxis Isotopes in Environmental and Health Studies |volume =24 |issue =4 |page =158}}</ref><ref>{{cite journal |doi =10.1118/1.598902 |title =Rutherford, the Curies, and Radon |date =2000 |last1 =Brenner |first1 =David J. |journal =Medical Physics |volume =27 |issue =3 |page =618 |pmid =10757614|bibcode = 2000MedPh..27..618B }}</ref> հետո, իսկ [[1903]] թվականին ակտինիումի էմանացիաները<ref>{{cite journal|author=Debierne, André-Louis|title=Sur la radioactivite induite provoquee par les sels d'actinium|journal=Comptes rendus hebdomadaires des seances de l'Academie des sciences|volume=136|date= 1903|page=446|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3091c/f446.table}}</ref>՝ «ռադոնը» և «ակտինոնը»։ [[1908]] թվականին Ուլիամ Ռամսելը և Ռոբերթ Գրեյը այն անվանեցին նիտոն (Nt)<ref name=ramsay>{{cite journal|title=La densité de l'emanation du radium|author=W.Ramsay, R. W. Gray|journal=Comptes rendus hebdomadaires des seances de l'Academie des sciences|volume=151|pages=126–128|date=1910|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k31042/f126.table}}</ref>։ Այն ռադոն անվամբ սկսել է կոչվել [[1923]] թվականից սկսած։

Առաջին անգամ հայտնաբերվեցին միևնույն՝ քիմիական տարրի ատոմների տարատեսակները, որոնք հետագայում անվանվեցին [[իզոտոպներ]] (Ֆ․ Սոդդի, [[1910]])։ Է․ Ռեզերֆորղը, Ու․ Ռամզայը, Ֆ․ Սոդդին և ուրիշներ ցույց տվեցին<ref>{{cite journal|author=E. Rutherford, R. B. Owens|title=Thorium and uranium radiation|journal=Trans. R. Soc. Can.|volume=2|date= 1899|pages= 9–12}}</ref>, որ ռադիումի էմանացիան իներտ գազերի<ref>{{cite journal|author=E. Rutherford, H.T. Brooks|title=The new gas from radium|journal=Trans. R. Soc. Can.|volume=7|date=1901|pages=21–25}}</ref> շարքին պատկանող նոր քիմիական տարր է։ Առաջարկվեց 86-րդ տարրն անվանել նիտոն (հեղուկ վիճակում այն լուսարձակում է, {{lang-lat|nitens}} - շողացող)։ Ռադոն անվանումը ընդունվեց [[1923]] թվականին։

}}</ref>: [[1900]] թվականին Դոռնը բացահայտեց ²²²Rn ռադոնի իզոտոպը, որի կիստրոհման պարբերությունը 3,823 օր է, և հրատարակեց մի հոդված այդ մասին<ref>{{cite journal|journal=Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Halle|volume=22|author=Dorn, Friedrich Ernst|page=155|title= Ueber die von radioaktiven Substanzen ausgesandte Emanation|location= Stuttgart|date=1900}}</ref><ref>{{Cite journal | title = Die von radioactiven Substanzen ausgesandte Emanation | author = Dorn, F. E. | journal = Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Halle | date = 1900 | volume = 23 |pages = 1–15 | url=http://publikationen.ub.uni-frankfurt.de/files/17242/E001458681_a.pdf}}</ref>: