«Անթրոպոգենի ժամանակաշրջան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Անթրոպոգենի ժամանակաշրջանի տևողությունը որոշվում է 600հազար600 հազար-1միլիոն տարուց մինչև 2,5-3,5 միլիոն տարի։ Անթրոպոգենի ժամանակաշրջանի միասնական ընդունված միջազգային շերտագրական սանդղակ դեռևս չկա։ Սովորաբար ընդունվում է [[Եվրոպա]]յի չորրորդական նստվածքների միջազգային [[քարտեզ]]ի հանձնաժողովի [[1932]] թվականին առաջարկած քառանդամ բաժանման սխեման՝ ստորջյա, միջին, վերին պլեյստոցեն, և հոլոցեն:

Անթրոպոգենի ժամանակաշրջանի կլիմայաշերտագրական բաժանման չափանիշ է համարվում Ալպերի[[Ալպեր]]<nowiki/>ի համար Ա.Պենկի և Է.Օրյուկների [[1909]] թվականին կազմած սխեման։

Այդ սխեմայում առանձնացված է 5 սառեցման փուլ (սառցապատումներ կամ գլացիալներ), որոնք ընդմիջվել են տաքացումներով (միջսառցադաշտային ժամանակամիջոցներ կամ ինտերգլացիաններ)։ Սառցապատումներից երկուսը (դաեուբյաննգյունցյան) վերագրում են վերին պլիոցենին, իսկ երեքը (մինդելի, ռիսի նվյուրմի)՝ [[Անթրոպոգենի ժամանակաշրջանին։ժամանակաշրջան]]<nowiki/>ին։ Գիտնականների գերակշռող մասը կողմնակից է բազմակի սառեցման կամ պոլիգլացիալիզմ ի տեսությանը, ըստ որի հաշվվում է 3—8 սառցապատում։ Այդ սառեցումները օրգանական աշխարհում առաջ են բերել մեծ փոփոխություններ։ Միջին լայնություններում մերձարևադարձային բուսականությունը իր տեղը զիջել է համարյա ժամանակակից [[անտառներ]]ին և [[տափաստան|տափաստաններ]]ին։ Արևմտյան և [[Հարավային Եվրոպա]]յի [[ծով]]երն են թափանցել փափկամորթների հյուսիսային տեսակները, մահացել են [[Նեոգեն]]ի [[կաթնասուն]]ների շատ տեսակներ և զարգացել եև անթրոպոգենի տիպիկ խմբերը ([[փղեր]], միասմբակավոր [[ձիեր]] և այլն)։

[[Սառցադաշտ]]ային ժամանակամիջոցների ընթացքում ծովի մակարդակը ներկայիս համեմատ իջել է, ըստ տարբեր հաշվարկների՝ 85-120մ։120 մ։ [[Բրիտանական կղզիներ]]ը բազմիցս միացել են [[Եվրոպա]] [[մայրցամաք]]ին, իսկ [[Բերինգի նեղուց]]ի տեղում առաջացել է ցամաքային «[[կամուրջ]]», որով մոտ 20–30 հազար տարի առաջ կատարվել է [[Ամերիկա]]յի մարդաբնակեցումը։ Անթրոպոգենի ժամանակաշրջանի ընթացքում տեղի ունեցած [[երկրակեղև]]ի հզոր տեկտոնական շարժումները ձևավորել եև [[Երկիր|Երկր]]ի մակերևույթի հատկապես Ալպ-Հիմալայան գոտու ժամանակակից [[ռելիեֆ]]ի հիմնական տարրերը։

[[ՀԽՍՀ]]-ում անթրոպոգենը ներկայացված է ցամաքային ֆունկցիաներով՝ դարավանդային, լճագետային, [[սառցադաշտ]]ային նստվածքներով։ Չնայած ռիսի ու վյուրմի սառցապատումների տարածումը [[Արագած]]ի զանգվածում և [[Գեղամա լեռնաշղթա]]յում ընդունվում է շատ հետազոտողների կողմից, սակայն հնագույն սառցապատումների տարածման, սառցադաշտերի հզորության հարցերը առ այսօր վիճելի են։ ժամանակակից սառցապատում դիտվում է միայն Արագածի զանգվածում (ընդհանուր մակերեսը մոտ 5,5 կմ2կմ 2)։ Անթրոպոգենի ժամանակաշրջանի ընթացքում ձևավորվել է ՀԽՍՀ ռելիեֆը, տեղանքը բարձրացել է մոտ 500—800 մ, բուսական և կեևդանական աշխարհում տիրապետել եև անթրոպոգենի ձևերը։ ՀԽՍՀ-ում աևթրոպոգեևի հասակի տարբեր շերտախմբերում հայտնաբերվել են կաթնասունների բազմաթիվ բրածո ներկայացուցիչներ՝ [[փիղ]], [[ռնգեղջյուր]], [[ձի]], [[ուղտ]], նախնադարյան [[Եզ|եզներ]], [[եղջերու]] և այլն։ ՀԽՍՀ չորրորդական հրաբխայնության դասական մարզ է։ Այստեղ զգալի տեղ են գրավում տարբեր տիպերի լավաները, նրանց հոսքերն ու ծածկույթները, [[տուֆ]]երը և տուֆալավաները։