«Իրադարձությունների հորիզոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 14.
Իրադարձությունների հորիզոնի ամենահայտնի օրինակներից մեկը արտածվում է [[հարաբերականության ընդհանուր տեսություն|հարաբերականության ընդհանուր տեսության]] [[սև խոռոչ]]ի նկարագրությունից՝ երկնային մարմին, որի զանգվածն այնքան ահռելի է, որ շրջակայքի մատերիան կամ ճառագայթումը չեն կարողանում դուրս գալ նրա [[գրավիտացիոն դաշտ]]ից։ Սա հաճախ նկարագրվում է որպես սահման, որի ներսում սև խոռոչի [[երկրորդ տիեզերական արագություն]]ն ավելի մեծ է, քան [[լույսի արագություն]]ը։ Սակայն ավելի ճշգրիտ նկարագրությունն այն է, որ այս հորիզոնի ներսում բոլոր լուսանման ճանապարհները (այն ճանապարհները, որոնցով կարող է շարժվել լույսը)և ուրեմն հորիզոնի ներսում գտնվող մասնիկների [[լուսային կոն]]երի բոլոր ճանապարհներն այնպես են խոտորվում, որ ընկնեն խոռոչի մեջ։ Հենց մասնիկը հայտնվում է հորիզոնի ներսում, խոռոչի ներսում շարժվելն անխուսափելի է ճիշտ այնպես, ինչպես ժամանակի մեջ առաջ շարժվելը, և կարող է փաստորեն մտածվել որպես դրան համարժեք՝ կախված կիրառված տարածաժամանակային կոորդինատական համակարգից<ref>{{Cite book| title=The large scale structure of space-time | author=S. W. Hawking and G. F. R. Ellis | publisher=Cambridge University Press | year=1975}}</ref><ref>{{Cite book| author=Thorne, Kip S.; Misner, Charles; Wheeler, John | title=Gravitation | publisher=W. H. Freeman and Company | year=1973}}</ref><ref>{{Cite book| author=Wald, Robert M. | title=General Relativity | location=Chicago | publisher=University of Chicago Press | year = 1984}}</ref><ref>{{Cite book| title=Cosmological Physics | author=J. A. Peacock | publisher=Cambridge University Press | year=1999}}</ref><ref>[http://astroreview.com/issue/2012/article/black-hole-horizons-and-how-they-begin Dieter Brill, “Black Hole Horizons and How They Begin”, Astronomical Review (2012); Online Article, cited Sept.2012.]</ref>։
 
Չպտտվող մարմնի համար [[Շվարցշիլդի շառավիղ|Շվարցշիլդի շառավղի]] մակերևույթը որպես իրադարձությունների հորիզոն է գործում (սակայն [[պտտվող սև խոռոչ]]ի վարքը թեթևակի տարբերվում է)։ Օբյեկտի Շվարցշիլդի շառավիղը համեմատական է նրա զանգվածին։ Տեսականորեն նյութի ցանկացած քանակություն սև խոռոչ կդառնա, եթե տարածության մեջ սեղմվի այնքան, որ տեղավորվի համապատասխան Շվարցշիլդի շառավղում։ [[Արեգակ]]ի զանգվածի համար այս շառավիղը մոտավորապես 3 կիլոմետր է, [[Երկրագունդ|Երկրագնդի]] համար՝ մոտավորապես 9 միլիմետր։ Սակայն գործնականում ո՛չ Երկիրը, ո՛չ Արեգակը անհրաժեշտ զանգվածը, հետրաբար անհրաժեշտ գրավիտացիոն ուժը չունեն՝ հաղթահարելու համար էլեկտրոնների և նեյտրոնների [[այլասերված նյութ|այլասերված ճնշումը]]։ Այս ճնշման տակ [[գրավիտացիոն կոլապս|կոլապսի]] ենթարկվելու համար պահանջվող նվազագույն զանգվածը աստղի [[Թոլմեն-Օպենհայմեր-Վոլկովի սահման]]ն է, որը մոտավորապես երեք արեգակնային զանգված է։
 
Սև խոռոչի իրադարձությունների հորիզոնը հաճախ է սխալ հասկացվում։ Տարածված սխալներից է այն, որ սև խոռոչը «վակուումացնում» է շրջակայքի մատերիան: Իրականում սև խոռոչն ավելի շատ է ունակ «փնտրելու» մատերիա՝ սպառելու համար, քան որևէ այլ գրավիտացիոն ձգող մարմին։ Ինչպես տիեզերքում ցանկացած զանգված, նյութը պետք է իր գրավիտացիոն տիրույթում հնարավորություն ունենա շուրջը պահել որևէ այլ զանգվածի։ Նույնչափ տարածած է այն միտքը, թե կարելի է դիտարկել սև խոռոչի «ներսն ընկնող» նյութը։ Դա հնարավոր չէ։ Աստղագետները կարող են որոշարկել միայն սև խոռոչի շրջակայքի [[ակրեցիոն սկավառակ]]ները, որտեղ նյութը շարժվում է այնպիսի արագությամբ, որը հնարավոր է նկատել առաջացած բարձրէներգիական ճառագայթումը։ Ավելին, հեռակա դիտորդը երբեք չի կարող տեսնել իրադարձությունների հորիզոնը հատող մարմինը։ Փոխարենը նա կտեսնի, որ սև խոռոչին մոտենալուն զուգընթաց այն ավելի ու ավելի է դանդաղում, մինչդեռ իրենից ճառագայթված լույսը ավելի ու ավելի է ենթարկվում կարմիր շեղման։