«Հիմնական բառաֆոնդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Հիմնական բառաֆոնդի մեջ մտնող բառերը: վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ն: → ն։ oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 10.
 
Բառային հիմնական ֆոնդին հատուկ է նրա ոչ մեծ ծավալը, կայունությունը, գործածության տևականությունը։ Նրա համեմատական կայունությունից էլ բխում է մյուս կարևոր առանձնահատկությունը` ժառանգորդությունը, փոխանցումը սերնդից սերունդ։ [[Մորիս Սվոդեշ|Սվոդեշի]] կարծիքով` լեզվի հիմնական բառաֆոնդը փոփոխման է ենթարկվում հավասար արագությամբ, ըստ որում, յուրաքանչյուր հազարամյակի ընթացքում դուրս է ընկնում բառերի 15 %-ը<ref>*[[Աշոտ Սուքիասյան|Ա. Սուքիասյան]], Ժամանակակից հայոց լեզու, [[Երևան]], 2008, էջ 141:</ref>։
 
== Հիմնական բառաֆոնդի մեջ մտնող բառերը ==
*Մարմնի տարբեր մասերի և նյութերի անուններ ` ''[[գլուխականջ]], [[աչք]], [[ձեռքատամ]], [[ականջարյուն]], [[ճակատգլուխ]], [[թիկունք]], [[լյարդ]], [[ատամձեռք]], [[ոսկորճակատ]], [[արյունմիս]], [[միսոսկոր]]'' և այլն։
*Ազգակցական տարբեր հարաբերություններ ցույց տվող բառեր, օրինակ` ''հայր, մայր, եղբայր, քույր, դուստր, տղա, աղջիկ, փեսա, քեռի, հորաքույր'' և այլն։
*Բնության երևույթների և առարկաների անուններ, ինչպես` ''[[արևանձրև]], [[լուսինանտառ]], [[հողարև]], [[անձրևգետ]], [[ջուրդաշտավայր|դաշտ]], [[քամիլուսին]], [[անտառծով]], [[դաշտավայր|դաշտհող]], [[գետջուր]], [[ծովքամի]]'' և այլն։
*Կենդանական աշխարհի ներկայացուցիչների անուններ` ''[[ձիաղվես]], [[կովարջ]], [[ոչխարգայլ]], [[թռչուն]], [[հավկատու]], [[սագկով]], [[կատուհավ]], [[գայլձի]], [[աղվեսոչխար]], [[արջսագ]]'' և այլ։
*Բույսերի անվանումներ` [[ցորենբարդի]], [[գարի]], [[ծառթուփ]], [[մասուրծառ]], [[կաղնի]], [[բարդիմասուր]], [[վարդ]], [[թուփտերև]], [[տերևցորեն]] և այլն։
*Սննդի առարկաների, տարբեր սննդամթերքների անվանումներ, օրինակ` [[հաց]], [[աղ]], [[յուղբրինձ]], [[կարագընկույզ]], [[ձավարխաղող]], [[բրինձծիրան]], [[մեղրյուղ]], [[ձմերուկկարագ]], [[խաղողձավար]], [[ծիրանմեղր]], [[ընկույզձմերուկ]], և այլն։
*Աշխատանքային տարբեր գործիքների անվանումներ` [[մուրճդանակ]], [[դանակկացին]], [[կացինհաստոց]], [[ուրագմուրճ]], [[սղոց]], [[հաստոցուրագ]] և այլն։
*Աշխատանքային գործընթացների անվանումներ` ''ցանելգրել, մշակելկազմել, կառուցել, մաքրելհավաքել, գրելմաքրել, հավաքելմշակել, կազմելշարել, քաղելտնկել, շարելցանել, տնկելքաղել'' և այլն։
*Ամենօրյա կենցաղի հետ կապված առարկաների և գործողությունների անվանումներ` ''դուռ, եփել, լվանալ, սրբելխոհանոց, տունհատակ, սենյակ, խոհանոցսրբել, դուռ, հատակտուն'' և այլն։
*Արհեստների ու մասնագիտությունների անվանումներ` ''բանվոր, այգեգործ, բանաստեղծ, բանվոր, գիտնական, հողագործ, հովիվ'' և այլն։
*Բնակավայրերի, վարչական բաժանումների հետ կապված բառեր` ''[[գյուղավան]], [[քաղաք]], [[ավանգյուղ]], [[Երկիր (տարածք)|երկիր]], [[թաղամաս]], [[մարզ]], [[թաղամասքաղաք]]'' և այլն։
*Գործողության ու վիճակի վերացական ու թանձրացական տարբեր անվանումներ, օրինակ` ''քայլելլսել, քնելկանչել, նստելհիշել, ուրախանալնստել, հիշելսիրել, լսելուրախանալ, սիրելքայլել, կանչելքնել'' և այլն։
*Որակ, հատկանիշ ցույց տվող բառեր` ''[[սպիտակ]]արագ, [[սև]]երկար, հաստխելոք, երկարկտրուկ, ուրախհաճելի, հաճելիհաստ, խելոք[[սպիտակ]], արագ[[սև]], կտրուկուրախ'' և այլն։
*[[Դերանուն]]ներ, օրինակ` ես, դու, մենք, այսպես, այնտեղ, այդքան, երբ, որտեղ, ինչ, ոմանք, բոլորը, ոչինչ և այլն։
*Թվականներ` [[1 (թիվ)|մեկ]], [[2 (թիվ)|երկու]], [[10|տասը]], [[100 (թիվ)|հարյուր]], [[1000 (թիվ)|հազար]], [[21 (թիվ)|քսանմեկ]], [[134 (թիվ)|հարյուր երեսունչորս]] և այլն։
*[[Շաղկապ]]ներ, օրինակ` ''և, ու, բայց, որ, քանի որ, որովհտև, որպեսզի'' և այլն։
*Հաճախ գործածվող [[վերաբերական]]ներ ու [[ձայնարկություն]]ներ։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}