«Տիգրիս»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Տիգրիս'''՝ գետ [[Հայկական Լեռնաշխարհ]]ում և [[Միջագետք]]ում։ Հոսում է [[Թուրքիա]]յի և [[Իրաք]]ի տարածքով։ Տիգրիսը կազմվում է Արևմտյան Տիգրիս և Արևելյան Տիգրիս գետերի միախառնումից։ Երկարությունը 1900 կմ, ավազանը՝ 375 հազար կմ²։ Տիգրիս–Եփրատի միջագետքը մարդկային քաղաքակրթության հնագույն կենտրոններից է։

Հնում այն կոչվել է Դղկաթ, որը նշանակում է նետ: Հիմնական ավազանն Իրաքի տարածքում է, [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ի սահմաններում` ոչ ավելի քան 40 հազար քառ. կմ: Գետը սկիզբ է առնում [[Տավրոս]]ի լեռներից երկու` Արևմտյան և Արևելյան Տիգրիս ճյուղերով:

Տիգրիսն սկսվում է Տավրոսի համակարգում 2000-3500 մ բարձրություններից, վտակները հոսում են խորը կիրճերով, առաջացնում են [[անտեցեդենտ հովիտ]]ներ և դուրս գալիս [[դաշտավայր]]` ստեղծելով [[արտաբերման կոն]]եր, որոնք կուտակում են մեծ քանակի գետաբերուկներ և սելավային (պրոլյուվիալ) նստվածքներ: Արևմտյան Տիգրիսի կարևոր վտակներն են` Ամբար, Քաղիրդ (Բաթման)` Սասունի գետ վտակով, Արզան, Բաղեշ (Բիթլիս):

Արևելյան Տիգրիսը սկիզբ է առնում Հայկական Տավրոս և Կորդվաց լեռների կազմած անկյունից և գրեթե միշտ հոսում դեպի արևմուտք` մինչև Սղերդ քաղաքից հարավ-արևմուտք, որտեղ միանում է Արևմըյան Տիգրիսին: Արևելյան Տիգրիսը (Բոհտանի գետ) [[Քսենոֆոն]]ն անվանում է Կենտրիտես: Վտակներն են Մոկսի, Խիզանի, Բաղեշի, Խարզան գետերը: Իսկ Արևմտյանին միանալուց հետո Տիգրիսի վտակներն են Խաբուր, Մեծ Զաբ, Բարազգիր և այլն:

 

Հայկական լեռնաշխարհի սահմաններում Տիգրիսի հոսքը 40 հազար քառ. կմ սահմաններից կազմում է 15-16 խոր. կմ, միջին ծախսը 530 խմ/վրկ է, առավելագույնը կարող է հասնել 5000 խմ/վրկ-ի, նվազագույնը` 69 խմ/վրկ, տարբերությունը ավելի քան 82 անգամ է: Նման տարբերությունը պայմանավորված է նրանով, որ ամռան երկրորդ կեսին Տավրոսի ամբողջ համակարգն ընկում է արևադարձային չոր օդային զանգվածների ազդեցության տակ, տեղումներ չեն լինում, իսկ Տավրոսի համակարգում առատ [[աղբյուր]]ներ չկան, եղած ջրերն էլ օգտագործվում են բնակիչների կողմից:

== Աղբյուրներ ==

 

 

{{geo-stub}}

[[gl:Río Tigris]]

[[he:חידקל]]

[[hr:Tigris]]

[[hu:Tigris (folyó)]]