«Ջելալ Բայար»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 51.
}}
 
'''Մահմուդ Ջելալ Բայար '''({{lang-tr|Celâl Bayar}}) ([[մայիսի 16 մայիս]], [[1883]] - 22[[օգոստոսի օգոստոս22]], [[1986]]), թուրք քաղաքական և պետական գործիչ, [[Թուրքիա]]յի երրորդ նախագահը: 
 
== Վաղ տարիներ ==
Ջելալ Բայարը ծնվել է [[1883]] թվականին, [[Բուրսա]] նահանգի [[Գերմիկ]] քաղաքի մոտ գտնվող [[Ումուրբեյ]] գյուղում,` Լոմ ([[Բուլղարիա]]) քաղաքից տեղափոխված կրոնական գործչի, և ուսուցչի ընտանիքում:<ref>{{cite book|title=The History of Turkey|year=2001|publisher=Greenwood Press|location=Westport, CT|url=http://www.questia.com/read/100998104/the-history-of-turkey|author=Frank W. Thackeray|author2=John E. Findling|accessdate=20 December 2013|display-authors=etal}}</ref> ԴպրոցըԴպրոցն ավարտելուց հետո Բայարը աշխատել է որպես գրագիր Գեմլիկի դատարանում, իսկ հետո Ziraat Bankası բանկում և Deutsche Orientbank-ի Բուրսեում գտնվող ֆիլիալումմասնաճյուղում
 
== Քաղաքական գործունեություն ==
[[File:K.Atatürk ve Celal Bayar.jpg|thumb|left|300px|Ջեմալ Բայարը և [[Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրք]]ը, 1937]]
[[1908]] թվականին Բայարը միանում է «Միաիանության և առաջխաղացման կոմիտե» («İttihad Terakki Cemiyeti») խմբին, որը երիտթուրքերի քաղաքական կազմակերպությունն էր: Որոշ ժամանակ անց նա դառնում է կազմակերպության գլխավոր անդամներից մեկը,մեկը՝ զբաղեցնելով կուսակցության նոր բացված իզմիրյան բաժամունքի  գլխավոր քարտուղարի տեղակալի պաշտնոըպաշտոնը: Այդ պաշտոնում նա աջակցեց կանանց և երկաթուղային դպրոցների կառուցմանը: 
 
[[1919]] թվականին  Բայարը Սարուխանից ընտերվելընտրվել է պատգամավոր օսմանյան պառլամենտում: Չհամաձայնվելով Սուլթանի առաջարկած սահմանադրության նոր տարբերակի հետ,հետ՝ [[1920]] թվականին նա գնում է [[Անկարա]],՝ որպեսզի միանա [[Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրք|Մուստաֆա Քեմալին]] և Թուրքական ազատագրական շարժմանը:
 
Բայարը դառնում է [[Առաջին աշխարհամարտ|Առաջին աշխարհամարտից]] հետո կազմավորված Անատոլիի և Ռումելիի իրավունքների պաշտպանման հասարակության ակտիվ անդամ: Նա Բուրսից  ընտրվում է Թուրքիայի գերագույն ազգային հավաքի պատգամավոր: Նույն թվականին նա սկսում է աշխատել որպես էկոնոմիկայի նախարարի տեղակալ, իսկ [[1921]] թվականի փետրվարի 27-ին դառնում է էկոնոմիկայի նախարար: Բայարը ղեկավարում է բանակցող հանձնաժողովը [[Չերքեզ Էթհեմ]]ի ապստամբության ժամանակ: [[1922]] թվականին Բայարը Լոզանյան հանձնաժողովում Թուրքիայի պատգամավորության անդամ էր, որպես Իսմաթ  Ինոնուի խորհրդատու: Ընտրություններից հետո, [[1923]] թվակաին, նա ընտրվում է պատգամավոր [[Իզմիր]]ից:[[1924]] թվականի օգոստոսի 26-ին Բայարը Անկարայում հիմնադրում է գործադիր բանկ, որի գլխավոր կառավարիչն է եղել մինչև [[1932]] թվականը: